Rynek Finansowania Nieruchomości: Dobroczynna organizacja pozarządowa a rynek mieszkaniowy

Agnieszka Chmielewska- Mulka
Doktorantka w Katedrze Bankowośći
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Organizacja powstała w odpowiedzi na potrzeby rosnącej liczby najuboższych, którzy sami nie są w stanie zapewnić sobie własnego mieszkania. Szacuje się, że 25 proc. ludzi na świecie mieszka w miejscach, które nie spełniają żadnych, nawet tych najbardziej podstawowych norm.

Kraje rozwijające się i rozrastające się miasta będą w najbliższych latach potrzebować 21 milionów nowych budynków, aby zaspokoić podstawowe potrzeby mieszkaniowe swoich obywateli. W krajach postkomunistycznych istnieje problem ukrytej bezdomności, który wyraża się w istnieniu ogromnej liczby przeludnionych, małych, starych mieszkań. Ich mieszkańcy, z powodu niskich dochodów, nie mogą zmienić miejsca zamieszkania, a tym samym żyją w warunkach uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie i rozwój.

Oficjalne cele Habitat for Humanity

Habitat for Humanity współpracuje, w ramach konkretnych programów, na rzecz globalnego rozwoju Habitatu, budowy skromnych, lecz odpowiednich mieszkań i współdziałanie z innymi organizacjami o podobnych celach poprzez:[1]

 

• współpracę ze wszystkimi, którzy będąc w potrzebie, chcą działać na rzecz tworzenia lepszego środowiska do życia i pracy
• działanie we współpracy z innymi organizacjami i grupami o podobnych celach
• praktyczną manifestację etyki chrześcijańskiej
• umożliwianie coraz większej liczbie osób udziału w tej służbie.

Organizacja ze wszystkich sił dąży do zminimalizowania ubóstwa mieszkaniowego i bezdomności na świecie, poprzez budowę odpowiednich i prostych mieszkań w ponad 100 krajach świata. Swoim postępowaniem stara się przekonać społeczności świata, że ubóstwo mieszkaniowe i bezdomność są nie do przyjęcia ze względów społecznych, politycznych i religijnych.

Historia organizacji

Habitat for Humanity International została założona w 1976 roku przez Millarda Fullera i jego żonę Lindę w USA, w stanie Georgia, w pobliżu miasteczka Americus. Millard Fuller ukończył Uniwersytet w Auburm w stanie Alabama oraz Wydział Prawa Uniwersytetu Alabama wTuscaloosa. Jeszcze podczas studiów założył z kolegą firmę marketingową, a szybko zdobywane doświadczenie i przedsiębiorczość młodego biznesmena sprawiły, że w wieku 29 lat został milionerem. Jego firma rozwijała się, ale cierpiały na tym jego zdrowie i małżeństwo. Kolejne kryzysy sprawiły, że Fuller zmuszony został do zastanowienia się nad swoim życiem. „Wejrzenie w głąb własnej duszy” doprowadziło go do pojednania z żoną i powrotu do życia opartego o wartości chrześcijańskie. To całkowicie go odmieniło. Rozdał cały swój majątek biednym i wraz z żoną postanowił poświęcić życie pomocy ludziom w potrzebie. Pod koniec lat 60., przebywając na farmie Koinonia w Georgii, stworzył koncepcję trwałej pomocy osobom niezamożnym, żyjącym w złych warunkach mieszkaniowych.[2]

Domy finansowane przez sponsorów i darczyńców miały być budowane przez ich przyszłych właścicieli, ramię w ramię z ochotnikami. Mieszkania byłyby spłacane przez właścicieli na zasadach nieoprocentowanych rat, zaś pieniądze pochodzące ze spłat wykorzystywane do budowy następnych mieszkań.

Koncepcję tę zastosowano po raz pierwszy w Zairze (Kongo) w 1973 roku. Po trzech latach ciężkiej pracy Millarda Fullera okazało się, iż stworzony system funkcjonuje i daje możliwość zmiany warunków życia ubogim, którzy nie mają możliwości zdobycia mieszkania własnymi siłami. Podjęta w Zairze działalność przyniosła sukces, stając się w tym kraju sposobem rozwiązywania problemów mieszkaniowych.

Po powrocie do USA w 1976 spotkał się z grupą bliskich współpracowników. Postanowiono wtedy powołać do życia nową, niezależną organizację Habitat for Humanity International. Od tego momentu Fullerowie poświęcają całą swoją energię na rozwijanie działalności Habitat for Humanity na całym świecie.

W 1984 roku były prezydent USA Jimmy Carter wraz z żoną Rosalynn, zaangażowali się w działania Habitat for Humanity International. Od tego roku rozpoczął funkcjonować jeden z programów Habitat for Humanity „J immy Carter Work Project”. Jego ideą jest szybkie budowanie i remontowanie mieszkań dla najuboższych. Co roku Jimmy Carter i tysiące ochotników z całego świata w wybranym kraju w ciągu tygodnia pomagają najuboższym rodzinom w budowie ich mieszkania. Osobiste zaangażowanie byłego prezydenta nadało rozgłos organizacji i rozbudziło zainteresowanie jej pracą. Na początku działalności wydawało się że akcje podejmowane przez Habitat for Humanity to jedynie kropla w morzu potrzeb. Z czasem okazało się, że z kilku kropel powstaje strumyczek, a z kilku strumyczków mały potok. Tym potokiem są tysiące powstających domów. Ten mechanizm sprawdza się w każdym kraju, w którym pojawia się Habitat for Humanity.

Działalność HFH

Organizacja działa w ponad stu krajach na całym świecie poprzez tak zwane organizacje habitatowskie. Definiują one lokalne potrzeby mieszkaniowe, określają kryteria, kwalifikują rodziny i prowadzą budowę domów. Organizacje te powstają z inicjatywy członków lokalnej społeczności. Oznacza to, że stworzenie Habitatu na danym terenie, zależy wyłącznie od ludzi go zamieszkujących. To oni muszą podjąć decyzję, iż chcą działać na rzecz likwidacji biedy mieszkaniowej. Każda organizacja habitatowska na niezależną osobowość prawną. Czyli w świetle prawa, jest zupełnie samodzielna. Organizacje mają prawo do utworzenia indywidualnej, wewnętrznej struktury, potrzebnej do funkcjonowania. Funkcjonowanie lokalnych organizacji habitatowskich opiera się na idei wolontariatu, działalności bez zysku oraz chęci niesienia pomocy bliźnim w duchu chrześcijańskiej miłości.

Oznacza to, że wszyscy, którzy wspierają HFH, robią to z potrzeby serca, nie domagając się żadnej finansowej gratyfikacji. Natomiast organizacja zdobywa fundusze, które są w stu proc. przeznaczane na jej działalność statutową, czyli budowanie domów dla rodzin niezamożnych. Habitat buduje mieszkania wspólnie z rodzinami wybranymi do projektów budowlanych, organizując proces budowy i zdobywając środki do tego konieczne. Gotowe (pod klucz) lokale, sprzedaje rodzinom partnerskim bez zysku w korzystnym, nieoprocentowanym kredycie, spłacanym przez nie w okresie 20 lat.

Dobór rodzin

Proces doboru rodzin do programów budowlanych Habitatu przeprowadzany jest przez Komisję Doboru i Wsparcia działającą przy Zarządzie każdej organizacji. Wybiera ona przyszłych właścicieli, kierując się wielkością potrzeb mieszkaniowych, otwartością na współpracę oraz zdolnością do spłacania rat nieoprocentowanej pożyczki. Zgodnie z zasadą „bez dyskryminacji”, żadne inne kryteria nie są brane pod uwagę.

Aby zostać partnerską rodziną habitatowską, należy spełnić trzy podstawowe warunki. Są nimi: kryterium potrzeby mieszkaniowej, kryterium dochodu, kryterium otwartości na współpracę z organizacją. HFH chce być pewna, że pomaga ludziom, którzy faktycznie najbardziej tego potrzebują, są gotowi sami sobie pomóc oraz są w stanie spłacać udzielony im, nieoprocentowany kredyt.

Przeanalizujmy to na polskim przykładzie. O pomoc w uzyskaniu mieszkania w projektach realizowanych przez Habitat for Humanity Gdańsk – mogą starać się rodziny:

<...>