Rynek bankowy: Pojawią się ryzyka

Kamil Lewandowski

Przypomnijmy, bo ta kwestia była już wielokrotnie poruszana na łamach „BANKU”: SEPA jest ambitnym i unikalnym projektem stworzenia efektywnego europejskiego systemu płatniczego. Z racji skali i skomplikowania przedsięwzięcia jego implementacja może napotkać problemy. Tych ryzyk powinny być świadome banki działające w Polsce.

Ryzyko nieosiągnięcia masy krytycznej

Pojęcie masy krytycznej nie zostało zdefiniowane w żadnym oficjalnym dokumencie unijnym. Można je określić jako moment w którym (1) dokonywanie transakcji rozliczeniowych przy wykorzystaniu instrumentów SEPA będzie przeważało oraz (2) instrumenty te będą przyciągać coraz to nowych użytkowników, marginalizując jednocześnie inne formy analogicznych rozliczeń. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż instrumenty SEPA mają zyskać dominującą pozycję za pomocą sił rynkowych, a nie prawnych nakazów. Z osiągnięciem masy krytycznej wiąże się pojęcie okresu migracji. Oznacza ono czas, w którym krajowe modele płatności będą współistnieć z instrumentami płatniczymi SEPA. W związku z powyższym będą istnieć równocześnie dwie infrastruktury rozliczeniowe. Osiągnięcie masy krytycznej ma pomóc w naturalnym (wymuszonym działaniem sił rynkowych) zaniku dotychczasowym infrastruktur i instrumentów płatniczych.

Czym grozi szybkie nieosiągnięcie masy krytycznej? Przede wszystkim taka sytuacja będzie generowała koszty istnienia dwóch infrastruktur rozrachunkowo-rozliczeniowych do dokonywania tych samych operacji. Będą one tym większe, im dłużej ten stan będzie trwał. By zminimalizować ryzyko zaistnienia takiej sytuacji niezbędne jest dostarczenie zachęt, które przekonają użytkowników do stosowania nowych instrumentów SEPA. Przy czym owa zachęta nie może ograniczać się tylko do klientów detalicznych, ale również powinna być skierowana do administracji publicznej (ze względu na ilość generowanych rozliczeń) oraz do przedsiębiorstw bez względu na ich wielkość. By unaocznić pilną potrzebę działań, warto wspomnieć, że zdaniem niektórych ekspertów, np. firmy doradczej Capgemini, szybkie osiągnięcie masy krytycznej nie jest wcale przesądzone.

Ryzyko techniczne

Zgodnie z ideą projektu SEPA za stronę techniczną przedsięwzięcia ma odpowiadać sektor bankowy. Za najtrudniejsze w tym zakresie wyzwanie należy uznać takie przebudowanie istniejącej infrastruktury rozliczeniowo-rozrachunkowej, by transakcje płatnicze były realizowane w formule D+1 od 1 stycznia 2012 r. Także przystosowanie infrastruktury do PEACH CSM Framework może być wymagającym i skomplikowanym procesem. Z kolei nie powinno być problemu ze standardem EMV w kartach płatniczych. EMV jest rozwiązaniem już bardzo dobrze znanym i zgodnie z przewidywaniami do 2010 r. zdecydowana większość kart płatniczych będzie wydawana zgodnie z tą specyfikacją.

Ryzyko techniczne wiąże się również z jakością tworzenia nowych aplikacji. Jest ona tym większa, im większymi środkami dysponuje dany bank. Dość powiedzieć, że w uprzywilejowanej sytuacji będą duże, paneuropejskie banki, jako że w ich przypadku koszty dostosowawcze będą relatywnie mniejsze.

Środkiem zaradczym na ryzyko techniczne wydaje się możliwie wczesna implementacja poszczególnych rozwiązań. Da to czas niezbędny na testy i udoskonalanie aplikacji.

Ryzyko prawne

Przy projekcie SEPA podstawowe ryzyko prawne skupia się na sposobie, terminowości i jakości implementacji dyrektywy ...