Relacja z Kongresu Rynku Instrumentów Pochodnych 2025: Future is so bright…?

Relacja z Kongresu Rynku Instrumentów Pochodnych 2025: Future is so bright…?
Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Tadeusz Białek. Źródło: ZBP
Za nami 12. edycja Kongresu Rynku Instrumentów Pochodnych. Kongres odbył się 20 listopada 2025 r. w Warszawie. Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych jest jednym z wiodących wydarzeń organizowanych przez Związek Banków Polskich. Jest to jedyne wydarzenie w Polsce, gdzie w centrum uwagi znajduje się obrót instrumentami pochodnymi z perspektywy sektora bankowego i jedyna cykliczna, organizowana przez ponad dekadę konferencja poświęcona szerokiej problematyce rynków finansowych w Europie Wschodniej.

Tegoroczna edycja przebiegała pod hasłem: Future is so bright…? Ten tytuł miał skłonić do dyskusji o tym ja będzie wyglądać rynek w niedalekiej przyszłości.

Organizatorzy wyodrębnili trzy kluczowe wątki, które są odbiciem trzech najważniejszych wyzwań jakie zidentyfikowaliśmy w tym obszarze: reforma wskaźników referencyjnych, unia oszczędności i inwestycji oraz wdrażanie rozporządzenia EMIR.

Kongres otworzył dr Tadeusz Białek – prezes ZBP, który podkreślił, że Związek nie tylko chce inicjować dyskusję na tematy bieżące, ale kształtować strategiczne myślenie o rozwoju polskiej gospodarki i polskiego rynku finansowego oraz roli banków w tych procesach.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Tadeusz Białek. Źródło: ZBP

Następnie prezes ZBP mówił na temat aktualnego statusu prac w ramach reformy wskaźników referencyjnych.

Wystąpienie prezesa ZBP odbywało się w przeddzień realizacji jednego z krytycznych kamieni milowych jakim jest emisja obligacji skarbu państwa opartych o POLSTR.

Dr Tadeusz Białek przekazał informacje na temat miejsca, w którym obecnie jest reforma wskaźników, w tym zakończenie prac nad rekomendacjami dla tzw. nowej produkcji, informacje o wyborze POLSTR jako wskaźnika docelowo zastępującego WIBOR na polskim rynku oraz planów na najbliższe miesiące wynikających z mapy drogowej.

Wśród najważniejszych wyzwań związanych z najbliższymi miesiącami prezes ZBP wskazał potrzebę prowadzenia działań edukacyjnych i upowszechniających wiedzę o funkcjonowaniu Narodowej Grupy Roboczej.

Reforma wskaźników referencyjnych

Następnym punktem w agendzie wydarzenia było wystąpienie Dobiesława Tymoczko – zastępcy dyrektora Departamentu Stabilności Finansowej (Narodowy Bank Polski).

Jest już tradycją Kongresu, że uczestniczy dostają co roku aktualne zestawienie analitycznych danych na temat rynku instrumentów pochodnych z perspektywy NBP. W tym roku ta prezentacja była uzupełniona o informacje na temat wpływu reformy wskaźników na polski rynek pochodnych.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Dobiesław Tymoczko. Źródło: ZBP
Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Dobiesław Tymoczko. Źródło: ZBP

Pozostając dalej w tematyce reformy wskaźników referencyjnych głos zabrał Axel van Nederveen, Head of Treasury (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju).

Wskazał on, jak na reformę w Polsce patrzy EBRD. Wśród kluczowych kwestii, na które zwrócił uwagę w swoim wystąpieniu była konieczność zapewnienia bezpieczeństwa prawnego całej reformy, tak aby nie generować zagrożenia dla stabilności rynku finansowego i nie powodować ryzyka dyskontynuacji zawartych umów.

Ponadto wskazał, że opracowana w Polsce mapa drogowa procesu jest jasna i dobrze opisuje kolejne etapy reformy.

Panelu pt. POLSTR AD 2030

Po serii prelekcji prowadzący wydarzenie Norbert Jeziolowicz (dyrektor Zespołu Rynków Finansowych Związku Banków Polskich) zaprosił na scenę dr. Michała Konopczaka (NBP) moderatora panelu pt. POLSTR AD 2030.

W panelu uczestniczyli: Sebastian Cichy (Head Trading Poland, BNP Paribas S.A.); Jacek Fotek (pełnomocnik zarządu ds. relacji z instytucjami finansowymi, CPK); Axel van Nederveen (EBRD), Adam Lewandowski (dyrektor Departamentu Zarządzania Ryzykiem Finansowym, Alior Bank S.A.).

Uczestnicy panelu reprezentując różne perspektywy udziału w rynku finansowym wskazywali na kluczowe wyzwania i działania jakie muszą według nich zostać podjęte, żeby zbudować płynność instrumentów opartych o POLSTR, co jest jednym z kluczowych gwarantów powodzenia reformy wskaźników referencyjnych w Polsce.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel POLSTR AD 2030. Źródło: ZBP
Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel POLSTR AD 2030. Źródło: ZBP

Nowe regulacje dla sektora finansowego w Polsce

Następna część kongresu poświęcona była przeobrażeniom otoczenia prawno-regulacyjnego, które wpływają na obecny i przyszły kształt rynku instrumentów finansowych w Polsce.

Tę część rozpoczęło wystąpienie dyrektor Katarzyny Przewalskiej (Ministerstwo Finansów), która przeprowadziła uczestników Kongresu przez zapowiedzi kolejnych inicjatyw legislacyjnych, zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym, które mogą wpływać na zasady obrotu instrumentami finansowymi i warunki funkcjonowania banków.

Czytaj także: Wydarzenia i Opinie | XI Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych | Czy RIS przekona Europejczyków do inwestycji na rynku kapitałowym?

Następnie uczestnicy Kongresu mieli możliwość zapoznać się ze spostrzeżeniami nadzorczymi i wnioskami płynącymi z kontroli w bankach w obszarze wykonywania obowiązków MIFID. Materiał został przedstawiony przez dyrektor Dorotę Nowalińską (UKNF). Możliwość zapoznania się z obserwacjami organu nadzoru, w tym wskazania pożądanych praktyk, jak i działań wymagających poprawy sprzyja kształtowaniu się najlepszych praktyk na rynku.

Perspektywę krajowego organu nadzoru uzupełniła perspektywa europejskiego organu nadzoru. Gościem Kongresu był prof. Kamil Liberadzki (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego), który przybliżył zgromadzonym wybrane zagadnienia dotyczące rynku derywatów w UE i ich wpływu na ryzyko z perspektywy EBA.

Transformacja cyfrowa sektora finansowego

Identyfikując trendy, które wpłyną na kształt rynków finansowych w perspektywie najbliższych lat nie sposób nie wspomnieć o trendach cyfrowych.

Tę perspektywę przybliżył mecenas Andrzej Stosio (Clifford Chance), który mówił o rynku derywatów a aktywach cyfrowych i powiązanymi z tym implikacjami prawnymi.

WFD – postulaty bankowców

Na przyszły kształt rynku finansowego w Polsce i aktywność banków w nim niewątpliwie będzie miał wpływ Wskaźnik Finansowania Długoterminowego. Sektor bankowy od miesięcy prezentował postulaty dotyczące potrzeby rewizji tej Rekomendacji UKNF.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych naturalnie był doskonałą platformą do tego, żeby przedstawiciel Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego – dyrektor Janusz Ryfka – omówił propozycje zmian tej Rekomendacji.

Był to pierwszy raz, kiedy Urząd zaprezentował propozycje korekt w dotychczasowych założeniach Wskaźnika, które następnego dnia zostały przekazane do publicznych konsultacji.

Unia Oszczędności i Inwestycji oraz Retail Investor Strategy a kształt polskiego rynku finansowego

Podczas Kongresu nie zabrakło także perspektywy międzynarodowej, która już tradycyjnie została zaprezentowana przez przedstawicieli ISDA. W tym roku Roger Cogan wygłosił prelekcję na temat tego, jak budować płynny i konkurencyjny rynek instrumentów pochodnych w świetle kolejnych zapowiedzi zmian w prawie UE określanych mianem Unii Oszczędności i Inwestycji.

Stanowiło to także idealne wprowadzenie do drugiego panelu dyskusyjnego, który właśnie poświęcony był temu jak nowe inicjatywy unijne: Unia Oszczędności i Inwestycji oraz Retail Investor Strategy wpłyną na kształt polskiego rynku finansowego.

Panel moderowała mec. Anna Biała (Clifford Chance), natomiast w dyskusji uczestniczyli: Elżbieta Lech (Departament Firm Inwestycyjnych, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego); dr Piotr Sekinda (Departament Rynków Finansowych, Bank Pekao S.A.); Marcin Truchanowicz (członek zarządu, KDPW i KDPW CCP); Grzegorz Zawada (Biuro Maklerskie, VeloBank S.A.).

Uczestnicy panelu reprezentowali odmienne perspektywy, co umożliwiło horyzontalną dyskusję o tym, jak ewentualne postulaty mogą przełożyć się na funkcjonowanie zarówno obszaru dystrybucji produktów inwestycyjnych, czy też animacji rynku, następnie usług posttransakcyjnych i wreszcie perspektywę nadzorczą.

Uczestnicy panelu poszukując zarówno wyzwań, jak i korzyści płynących z kolejnych postulatów wskazywali jednocześnie na to, że regulacjami nie da się zmienić postaw inwestorów i zachęcić jakiegokolwiek podmiotu do udziału w rynku kapitałowym.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel dyskusyjny. Źródło: ZBP
Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel dyskusyjny. Źródło: ZBP

Obowiązki wynikające z rozporządzenia EMIR  

Ostatni panel poświęcony był zagadnieniu, które z punktu widzenia rynku instrumentów pochodnych ma niebagatelne znaczenie: rozporządzeniu EMIR.

Ostatnie zmiany w tym rozporządzeniu przyczyniły się do powstania istotnych wątpliwości po stronie polskich banków na temat tego, jak prawidłowo wykonywać obowiązki z nich wynikające.

Wprowadzenie do dyskusji wygłosił Andrzej Jurowski (Bank Gospodarstwa Krajowego), który omówił kluczowe wyzwania i następnie zaprosił na scenę Magdalenę Raszkowską-Kaczmarek (Citi Handlowy) oraz Żanetę Skorupską-Świrską (KDPW CCP), które rozmawiały o transparentności w EMIR 3.0, zarówno z perspektywy banku, jak i izby rozliczającej.

Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel dyskusyjny. Źródło: ZBP
Kongres Rynku Instrumentów Pochodnych 2025. Panel dyskusyjny. Źródło: ZBP

Kongresu Rynku Instrumentów Pochodnych 2025

Kongres podsumował Norbert Jeziolowicz, który podziękował wszystkim panelistom, uczestnikom oraz Partnerom Kongresu, bez których wsparcia ten projekt nie mógłby się dalej rozwijać.  

Partnerem Głównym wydarzenia był Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych oraz KDPW_CCP.

Partnerem Merytorycznym wydarzenia była Kancelaria Clifford Chance.

Relacja z Kongresu Rynku Instrumentów Pochodnych 2025: Future is so bright…?, partnerzy-loga
Źródło: Portal Finansowy BANK.pl