Rata kredytu złotowego może istotnie wzrosnąć
Zaciągając taki kredyt należy w pierwszej kolejności bardzo dokładnie przeczytać umowę kredytową i przeanalizować wynikające z niej obowiązki i prawa stron. Trzeba brać również pod uwagę to, że w przypadku kredytów hipotecznych standardem jest zmienne oprocentowanie, co może oznaczać w perspektywie czasu poważną zmianę miesięcznego obciążenia odsetkami budżetu domowego.
Oprocentowanie kredytów hipotecznych przeważnie składa się z dwóch części – zmiennej i stałej. Zmienną częścią oprocentowania jest zwykle referencyjna stawka WIBOR, natomiast część stała oprocentowania to marża, której wysokość bank ustala biorąc pod uwagę ocenę zdolności kredytowej, a także warunki zabezpieczenia kredytu hipotecznego. W przypadku kredytu hipotecznego marżę warto negocjować, jak również mieć ją na względzie analizując różne oferty bankowe. Inaczej jest w przypadku stawki WIBOR – jej wartość jest zmienna i nie podlega negocjacjom.
Stawka WIBOR to jeden z kluczowych czynników decydujących o wysokości oprocentowania kredytów udzielanych przez polskie banki. WIBOR to średnia wysokość oprocentowania, po którym największe banki w Polsce gotowe są udzielić sobie wzajemnie kredytów. Obecnie stopa WIBOR jest na rekordowo niskim poziomie co pokazuje poniższy wykres:
O wpływie wskaźnika WIBOR na ratę kredytu mogą się przekonać posiadacze kredytów w złotych sprzed kilku lat – ich rata jest obecnie istotnie niższa od tej, którą płacili np. w roku 2008, a spadek ten jest spowodowany w dużej mierze właśnie poprzez niższy wskaźnik WIBOR. Dziś jednak zaciągając kredyt hipoteczny warto pamiętać, że WIBOR na przestrzeni lat może wzrosnąć, co wpłynie na comiesięczną ratę naszego kredytu. Obrazuje to poniższa uproszczona symulacja rat kredytu o wysokość 300 tys. złotych z przykładową marżą 2 proc. (z pominięciem prowizji, opłat, i kosztów dodatkowych produktów):
WIBOR 3M | Wysokość raty |
1,58 | 1 360 zł |
2,00 | 1 432 zł |
3,00 | 1 610 zł |
5,00 | 1 996 zł |
8,00 | 2 633 zł |
Przykład wskazuje jak będzie się zmieniała rata kredytu w związku ze wzrostem wartości stawki referencyjnej WIBOR do 2, 3, 5 i 8 punktów procentowych. Przy stałej marży banku.
Podpisując dziś umowę kredytu hipotecznego musimy więc bezwzględnie mieć świadomość możliwości wzrostu rat naszego kredytu w przyszłości. Rozsądne oszacowanie potencjału własnych finansów, często pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i sankcji w kolejnych latach. Przed zaciągnięciem kredytu musimy bowiem przeanalizować, czy będziemy w stanie spłacić nasze zobowiązanie wraz z należnymi odsetkami, także po zmianie stawki WIBOR. Przed podpisaniem umowy kredytowej kluczowe jest również zrozumienie warunków i zasad zapisanych w umowie. Powinniśmy upewnić się, że nie mamy wątpliwości co do jej treści, a w szczególności do zapisów określających całkowitą kwotę do spłaty, rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO), dodatkowe opłaty lub ubezpieczenia oraz ewentualne wymogi dotyczące ustanowienia zabezpieczeń, a także warunki wcześniejszej spłaty. Bank zawsze udzieli takich informacji.
Pamiętajmy, że mamy prawo do dopytywania się o niezrozumiałe kwestie, proszenia o wzory dokumentów do spokojnej analizy i korzystania z wiedzy licencjonowanych doradców finansowych. Ostatecznie, jeśli w dalszym ciągu nie rozumiemy warunków umowy – nie podpisujmy jej.
Paweł Minkina
Doradca Zarządu
Związek Banków Polskich