Raport Specjalny | Windykacja Należności | Komornicy – efektywny czy nieskuteczny sposób na dłużnika?

Bezpośrednia przesłanką dla podjęcia działań legislacyjnych było kilka kontrowersyjnych egzekucji komorniczych, w tym nagłośniony w mediach przypadek z roku 2015, kiedy to asesor komorniczy dokonał zajęcia ciągnika, należącego do sąsiada dłużnika. Krajowa Rada Komornicza zwracała wtedy uwagę, że pojawiające się nieprawidłowości w pracy komorników stanowią marginalne i odosobnione sytuacje, jednak ostatecznie zdecydowano się „ucywilizować” ustawowo takie praktyki. Jak dziś, po trzech latach obowiązywania nowej ustawy o komornikach sądowych, wygląda skuteczność prowadzonych przez nich egzekucji sądowych?

Radzą sobie coraz lepiej

Jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości, komornikom udaje się wyegzekwować 18,6% należności, jakie do nich trafiają. W 2013 r. skuteczność egzekucji wynosiła tylko 10,5%. Jeszcze lepiej prezentują się statystyki dochodzenia alimentów, tu wartość odzyskanych środków przekracza 21% łącznego zadłużenia, podczas gdy w 2019  r. było to ok. 15%. Rekordowe są również wyegzekwowane kwoty. W 2020 r. komornicy odzyskali w sumie aż 9,249 mld zł – to najwyższy wynik w historii. Tylko w pierwszym półroczu 2021 r. suma wyegzekwowanych kwot wyniosła 5,277 mld zł. Po wejściu w życie ustaw reformujących funkcjonowanie komorników i egzekucji w zasadzie nie pojawiają się informacje o bulwersujących nadużyciach, zauważa Ministerstwo Sprawiedliwości.

Skuteczność komorników poprawić ma też możliwość skorzystania – od 6 listopada 2021 r. – z elektronicznych licytacji komorniczych nieruchomości. O sporym zainteresowaniu tą formą świadczy rosnąca liczba zgłoszeń nieruchomości do przetargów na portalu elicytacje.komornik.pl. Licytacje online znacznie przyspieszają egzekucję z nieruchomości, wykluczają zmowy między licytantami i zapewniają transparentność postępowania oraz bezpieczeństwo uczestników. Elektroniczna licytacja nieruchomości oznacza dopełnienie reformy komorniczej z 2019 r., która pozwoliła na osiągnięcie rekordowej skuteczności egzekucji. W 2020  r. wyniosła ona 23,5%, a w pierwszym półroczu 2021 r. – 27,1%. Dla porównania w 2018 r. było to tylko 15,75%.

Efektywność rośnie, ale…

Marek Grzelak, rzecznik prasowy Krajowej Rady Komorniczej, wskazuje, iż skuteczność pracy egzekutorów można obliczać na różne sposoby. Za najbardziej miarodajny należy uznać sposób przyjęty przez samorząd branży, który sprowadza się do obliczenia odsetka spraw załatwionych skutecznie wobec spraw zakończonych. Liczona w ten sposób efektywność na koniec pierwszego półrocza minionego roku wynosiła 27,1%, i jest najwyższym rezultatem odnotowanym w ostatnim dziesięcioleciu. W analogicznym okresie roku 2020 osiągnęła ona 25,6%, a w 2018 – 19,9%. Wzrost wynika w głównej mierze ze stale rosnącego zaangażowania i usprawnienia pracy w poszczególnych kancelariach, które mocno rozwinęły się informatycznie oraz ze zmiany struktury spraw przesyłanych przez wierzycieli masowych, którzy coraz więcej spraw przesyłają do konkretnych rewirów, a nie jak jeszcze kilka lat temu do większych kancelarii o zasięgu ogólnopolskim.

Kancelarie działające lokalnie są z reguły skuteczniejsze. Jak dodaje Andrzej Ritmann, rzecznik prasowy Izby Komorniczej w Łodzi, w zależności od kancelarii skuteczność może kształtować się na poziomie od kilkunastu do kilkudziesięciu procent. Statystycznie nieco lepszą skuteczność uzyskują te kancelarie, które większość spraw prowadzą w ramach swojego rewiru. ...