Raport Specjalny – IT@BANK 2023 | Ranking | Firmy IT inflacji się nie dają

Katarzyna Pawlik
Doradca Zarządu, Zespół Ekonomiczno-Regulacyjny i Rozwoju Kadr Bankowych, Związek Banków Polskich

W tegorocznym zestawieniu wzięło udział o siedem podmiotów więcej niż w 2022 r. Pomimo różnego rodzaju perturbacji gospodarczych i warunków niesprzyjających w prowadzeniu biznesu, 50 firm z branży IT zdecydowało się zaprezentować dane, nawet jeśli z różnych przyczyn nie były one kompletne – po prostu zdecydowały, że staną w szranki we wszystkich ocenianych kategoriach. Zatem niezależnie od zajętego przez nie miejsca, należy docenić otwartość i chęć prezentacji swoich wyników.
Tradycyjnie braliśmy pod uwagę wyniki osiągane przez podmioty z branży technologicznej w roku 2022, a także w pierwszej połowie bieżącego, często w porównaniu do rezultatów uzyskanych w latach wcześniejszych. Skupiliśmy się także na kwestiach ich współpracy z sektorem bankowym. Kogo instytucje finansowe wybrały jako godnych zaufania partnerów? Kto wykorzystał ostatnie lata na rozwój, a kto spoczął na laurach? Temu właśnie poświęcona jest najnowsza edycja raportu IT@BANK 2023.

Słów kilka o metodologii

W tym roku nie wprowadzaliśmy istotnych zmian mogących wpływać na porównywalność danych z poprzednich edycji. Skrótowo zatem przypomnijmy, że prezentowana w Rankingu IT@BANK 2023 ocena firm technologicznych w nim uczestniczących – tak w głównym, jak i podrankingach – oparta jest na zestawie wskaźników reprezentujących ich osiągnięcia w ostatnim pełnym roku obrachunkowym (ewentualnie – w przypadku niektórych wskaźników użytych w podrankingach – w ostatnim półroczu). Wykorzystujemy najbardziej aktualne wyniki i na ich podstawie wyliczamy ocenę punktową. Maksymalna ilość punktów, jakie można uzyskać, zależy od ilości podmiotów biorących udział w danym zestawieniu. Z wyjątkiem podrankingu dotyczącego współpracy z sektorem bankowości spółdzielczej, najwyższym możliwym wynikiem do uzyskania było 50 punktów. Kolejne podmioty w zestawieniu otrzymują odpowiednio mniejszą ich ilość.

Bardzo istotnym elementem punktacji (branym pod uwagę bezpośrednio, albo mającym wpływ na wynik innych wskaźników) była ocena bazy klientowskiej, jednakże przyjętej w specyficznym rozumieniu, gdyż odnoszącej się do ilości i wielkości instytucji finansowych, obsługiwanych przez poszczególne firmy IT, a nie do samej bazy ich klientów¹. W zastosowanej punktacji wykorzystano odpowiednio określone wagi przypisane na podstawie wielkości klientów. Podawana przez nas ich liczba jest ważona sumą bilansową instytucji finansowych według następujących zasad: banki o sumie bilansowej do 2 mld zł mają przypisaną wagę 1, te o sumie bilansowej od 2 do 10 mld zł wagę 5, a te z aktywami ponad 10 mld zł wagę 10. Niebankowe instytucje finansowe będące klientami firm IT dostawały wagę 1, niezależnie od ich wielkości. Oznacza to, że duży bank traktowany jest na równi z 10 małymi bankami czy niebankowymi instytucjami finansowymi.

Punktacja ostateczna to średnia sumy ocen cząstkowych za poszczególne kategorie. Jeśli niemożliwe było wyliczenie jakiegoś wskaźnika, lub miał on wartość ujemną, firma otrzymywała za niego 0 punktów. Nasz ranking nie przewiduje bowiem punktów ujemnych.

Co ważne – udział w zestawieniach „Miesięcznika Finansowego BANK” ma charakter nieobligatoryjny, firmy przekazują nam ankiety z konkretnymi danymi. Na ich podstawie przeprowadzane są analizy, a w przypadku braku którejś z informacji, czy niemożności wyliczania danego wskaźnika na jej podstawie, zamieszczaliśmy w tych polach informację o braku danych – bd.

Firmy same klasyfikowały rodzaj swojej działalności do jednego, ewentualnie kilku segmentów, w których w sposób szczególny się wyróżniają (kategoriami tymi są: dostawca oprogramowania, dostawca sprzętu, integrator, data center, telekom oraz inne). Zestawienie instytucji według segmentów wraz z informacją o ich przychodach i wynikach finansowych zaprezentowane zostało w tabeli 0.

Dodajmy, że kolejny już raz poprosiliśmy firmy technologiczne o to, by wskazały najbardziej innowacyjne ich zdaniem instytucje finansowe. Ta kategoria oparta została na subiektywnej ocenie jakościowej. Pozwala jednak poznać reprezentatywną opinię menedżerów sektora IT i porównać wyniki z prezentowanymi w roku ubiegłym.

Król może być tylko jeden!

Aby zostać zwycięzcą Rankingu Głównego IT@BANK 2023, należało pokonać konkurencję sumą punktów zebranych w ramach pięciu wskaźników: bezwzględnej kwoty przychodów ze sprzedaży, udziału przychodów od sektora finansowego w całości przychodów, relacji wydatków na badania i rozwój do przychodów, ważonej liczby aktywnych klientów² oraz wskaźnikowi rentowności netto.

Kolejny rok z rzędu na pierwszym miejscu podium staje Asseco Poland S.A. W tym roku zwycięstwo nie przyszło jednak tak łatwo i przewaga punktowa nie była tak znaczna jak w poprzednich edycjach.

Asseco Poland może pochwalić się największymi wśród analizowanych podmiotów przychodami z prowadzonej działalności. Na sukces firmy wpływ miał również bardzo wysoki poziom wydatków na badania i rozwój w porównaniu do uzyskanych przychodów (23,5%), a także bardzo wysoka punktacja za liczbę aktywnych klientów – instytucji finansowych (325). Jedyny obszar, za który podmiot otrzymał niższą notę to procentowy udział przychodów od tej grupy podmiotów w przychodach ogółem – jest to 22%, co oznacza, że wskaźnik ten sukcesywnie się obniża (w ubiegłorocznym zestawieniu wynosił 28,6%). Jak widać, współpraca z sektorem finansowym stanowi obecnie trochę ponad 1/5 zysków firmy.

Asseco Poland S.A. jest największą polską firmą informatyczną notowaną na GPW w Warszawie. Jako dostawca oprogramowania, za swój flagowy i najbardziej innowacyjny produkt uważa Asseco BooX (Bank out of the Box). To pierwsza w Polsce uniwersalna platforma procesowa i technologiczna do ­sprzedaży oraz ­obsługi produktów finansowych. Może stanowić zalążek do budowy nowego banku, jak również być wykorzystywana do przebudowy lub modernizacji istniejącej instytucji finansowej. Zawiera zdefiniowany komplet procesów przeznaczonych do obsługi produktów finansowych z możliwością dostosowania ich do działania na praktycznie każdym rynku. Jako platforma subskrypcyjna (alternatywnie możliwy jest zakup licencji), działająca w chmurze idealnie sprawdza się w testowaniu hipotez biznesowych i dowodzeniu słuszności nowych modeli banków i platform e-handlu. To bardzo dobre rozwiązanie dla neobanków, banków podlegających konsolidacji, sandboxów testowych, regulacyjnych i rozwiązań typu marketplace (w e-commerce).

Choć Asseco Poland od dłuższego czasu okupuje czołową pozycję rankingu, wcale nie może spać spokojnie. Na kolejnych miejscach nastąpiły pewne przetasowania i pojawili się nowi pretendenci do tronu. Z trzeciego miejsca uzyskanego w ubiegłorocznym zestawieniu, na pozycję drugą wdrapał się Zakład Usług Informatycznych NOVUM Sp. z o.o., tracąc do lidera 1,2 pkt.

Swój sukces w naszym zestawieniu firma zawdzięcza skali współpracy przede wszystkim z instytucjami finansowymi (która przynosi aż 99% jej przychodów), wysokiej, i rosnącej z roku na rok, rentowności (17,1%) oraz liczbie aktywnych klientów z grupy instytucji finansowych. Ponadto ZUI NOVUM zajęła czołowe miejsca w dwóch podrankingach IT@BANK 2023. Więcej o ofercie tej firmy wspomnimy na kolejnych stronach, jednakże już teraz wskazujemy najciekawsze jej produkty, skierowane do sektora bankowego. Są to: Hurtownia Danych Novum (dostarcza mechanizmy generacji raportów, pozwala przeglądać dane, wspiera przygotowanie sprawozdawczości), Novum EOD (elektroniczny system obiegu dokumentów) oraz aplikacja mobilna Nasz Bank.

Na trzecim miejscu Rankingu Głównego znalazł się kolejny bardzo prężny podmiot, który wskoczył na podium z czwartej pozycji zajętej w ubiegłorocznym zestawieniu – Sii Polska Sp. z o.o. Przy czym do drugiego miejsca zabrakło jej zaledwie 0,2 pkt. Drogę na podium utorowała sobie bardzo wysokim poziomem przychodów za 2022 r. (drugie miejsce), a także poziomem rentowności (14,6%) i ważoną liczbą aktywnych klientów z sektora finansowego.

Sii jest największym dostawcą usług doradztwa technologicznego, transformacji cyfrowej, BPO i inżynieryjnych w Polsce. Za najistotniejsze produkty w swojej ofercie uważa: chmurowe hurtownie danych (umożliwiające szybkie testowanie różnych scenariuszy i obsługę peaków obciążenia biznesowego), BNPL (buy now pay later, rozwiązanie ułatwiające pozyskanie klientów detalicznych nowymi kanałami), czy BiG Data.

Laureatom trzech pierwszych miejsc gratulujemy, informujemy jednocześnie, że na kolejnych miejscach uplasowały się: 4. – ­Comarch S.A. (spadek z drugiej pozycji); 5. – Heuthes Sp. z o.o. (utrzymanie wyniku), 6. ex aequo – BlueSoft Sp. z o.o. (awans z aż 16. miejsca) i Devinti Sp. z o.o. (debiutant), 8. – Ailleron S.A. (spadek o dwa miejsca), 9. – in4mates Sp. z o.o. (awans z 15. pozycji), a pierwszą dziesiątkę zamykają ex aequo Consdata S.A. i InformacjaKredytowa.pl Sp. z o.o. (obie firmy debiutują w naszym zestawieniu).

Szczegółowe wyniki rankingu głównego oraz wskaźniki, na bazie których powstała końcowa ocena, można znaleźć w tabeli 1.

Rosnące przychody

Warto wspomnieć, że jeśli chodzi o przychody z prowadzonej działalności osiągnięte w 2022 r., aż trzy firmy mogą pochwalić się zyskiem w wysokości powyżej 1 mld zł. Są to Asseco Poland S.A. (przychód przekroczył 2 mld zł), Sii Polska Sp. z o.o., a także Comarch S.A. Niezwykle interesującym wskaźnikiem jest rentowność ocenianych firm. Pięć podmiotów osiągnęło tu powyżej 20%. Są to: Orange Polska S.A. (50,7%), Heuthes Sp. z o.o. (34,5%), Afine Sp. z o.o. (27,9%), SoftNet Sp. z o.o. (26,8%) i PKO Finat Sp. z o.o. (21,1%). Dane te bardzo dobrze świadczą o sposobie zarządzania, a jest to dodatkowo ważne, gdyż wskaźnik ten będzie jeszcze brany pod uwagę w ramach Podrankingu efektywności.

Jeśli chodzi o ważoną liczbę aktywnych klientów instytucji finansowych, to mamy nowego lidera – Orange Polska S.A. (z wynikiem 475), a na kolejnych miejscach uplasowały się Integrated Solutions Sp. z o.o. (390) i Ailleron Sp. z o.o. (382).

Nie narzekaj, że masz pod górę,  gdy zmierzasz na szczyt

Pora teraz spojrzeć na pozostałe, oceniane kategorie. Na tzw. pierwszy ogień bierzemy Podranking potencjału rozwojowego (tabela 2) – firmy oceniamy przez pryzmat wysokości przychodów, a także inwestowania w przyszłość poprzez ponoszenie nakładów na badania i rozwój.

Tworząc powyższe zestawienie, wzięliśmy pod uwagę zarówno wartość przychodów danego podmiotu, jak i zmianę tej pozycji w skali r/r. Są to istotne wskaźniki, pozwalające na ocenę, co się udało osiągnąć, czyli jaka jest siła firmy (mierzona przychodami) na koniec ub.r., a z drugiej strony, jak wyglądała sytuacja w pierwszym półroczu 2023 r.

Jak wskazaliśmy, silny nacisk kładziemy na wysokość wydatków, jakie poszczególne podmioty przeznaczają na prace badawcze i rozwojowe, a także na kształtowanie się relacji tych wydatków do przychodów ogółem. Tego rodzaju nakłady stanowią jedyną drogę dla firm chcących utrzymać miano innowacyjnych. Niestety ułomnością zestawienia jest brak danych półrocznych lub całkowity brak informacji przekazanych przez wiele firm, co miało wpływ na obniżenie ich punktacji końcowej.

Laur pierwszeństwa odzyskała, po roku, Sii Polska Sp. z o.o. Oprócz bardzo wysokich zysków, może pochwalić się istotnym procentowym wzrostem nakładów na badania i rozwój.

Zresztą efekty tych działań łatwo ocenić, patrząc na ofertę firmy. Przykładowo: w ramach partnerstwa z Microsoft, Sii Polska zrealizowała projekt R&D polegający na stworzeniu nowoczesnej wyszukiwarki semantycznej dla orzeczeń sądowych. Rozwiązanie to zamiast wyszukiwać po słowach kluczowych, tak jak robią to klasyczne silniki wyszukiwania, stara się najpierw zrozumieć zapytanie użytkownika, a następnie znaleźć pasujące dokumenty, które uprzednio zostały przez system przeczytane i zrozumiane. Dzięki zastosowaniu sztucznej inteligencji i głębokich sieci neuronowych dwukrotnie poprawiono wyniki wyszukiwania w stosunku do tradycyjnych algorytmów. Zbudowany przez inżynierów Sii dedykowany model językowy (ang. LLM – large language model) jest w stanie uchwycić aspekty semantyczne, leksykalne i składniowe specyficzne dla języka prawniczego.

Na drugim miejscu znalazł się debiutant naszego zestawienia – Deviniti Sp. z o.o. Firma może pochwalić się 18-letnim doświadczaniem na rynku, a jej celem jest poszukiwanie nowatorskich rozwiązań, które nie tylko dadzą przewagę konkurencyjną klientom, ale też pozostawią trwały ślad w cyfrowej galaktyce. Wysoką pozycję w naszym zestawieniu Deviniti zawdzięcza m.in. dynamice przychodów ze sprzedaży, a także zwiększaniu nakładów na prace badawczo-rozwojowe, zarówno pod względem procentowym, jak i przyrostu ich wartości nominalnej.

Co innowacyjnego ma do zaoferowania ten podmiot instytucjom finansowym? Otóż, ROC3. Jest to nowoczesne narzędzie oparte na sztucznej inteligencji, które rewolucjonizuje procesy posprzedażowe, takie jak obsługa klienta: reklamacji, wniosków ale również windykacji itp., w oparciu o przetwarzanie i generowanie języka naturalnego (NLP, NLG) oraz uczenia maszynowego. System maksymalizuje wartość biznesową, nie tylko skupiając się na redukcji kosztów, ale także czasu i umiejętnym dopasowaniu automatyzacji czynności w tych procesach.

ROC3 składa się z trzech głównych modułów: ekstraktor (NLP, ekstrahuje i strukturyzuje informacje z przychodzących pism, identyfikując kluczowe dane i analizując ton oraz styl komunikacji), klasyfikator (automatycznie klasyfikuje sprawy pod względem priorytetu, kategorii i intencji, przydzielając je odpowiednio do ludzi oraz robotów), generator (I Writing Assistant, wspomaga pracowników w tworzeniu odpowiedzi do klienta, korzystając z wcześniejszych komunikatów i sugerując odpowiednie treści). System ten został stworzony z myślą o hiper-automatyzacji obsługi posprzedażowej, dążąc do skrócenia czasu odpowiedzi dla klienta do 90%, poprawy jakości i spójności komunikacji, zwiększenia zadowolenia klienta poprzez szybsze i dokładniejsze odpowiedzi, zmniejszenie ryzyk prawniczych i błędów ludzkich, a także umożliwienie ciągłego uczenia się i adaptacji systemu do nowych zadań.

Na trzecim miejscu podium zrobiło się bardzo ciasno. Przypadło ono bowiem ex aequo ubiegłorocznemu zwycięzcy –  ­Ailleron S.A. oraz BlueSoft Sp. z o.o.

Ailleron specjalizuje się w usługach rozwoju oprogramowania finansowego. W ofercie ma takie produkty, jak: LiveBank (zaawansowana platforma do optymalizacji i automatyzacji procesów sprzedaży i doradztwa klientów), Generative AI Prompter (wsparcie sztucznej inteligencji dla pracowników obsługi klienta, pozwala na zautomatyzowane semantyczne wyszukiwanie informacji w dokumentach firmowych za pomocą interfejsu konwersacyjnego, obniżając czas i koszt obsługi klienta), czy LeaseTech Customer Platform (innowacyjne rozwiązanie dla klientów firm leasingowych i dostawców finansowania aktywów, wspomagające codzienną obsługę zapytań i ofert).

BlueSoft pomaga swoim partnerom w rozwoju ich biznesu w ramach takich obszarów, jak Cloud, Big Data, DevOps, mikroserwisy i wiele innych usług IT. W ofercie kierowanej do instytucji finansowych znajdziemy m.in. takie usługi, jak: blueMobile, będący frameworkiem do tworzenia aplikacji mobilnych posiadający bezpieczną, szyfrowaną komunikację, autoryzację, autentykację, on-boarding; Agama API – jedyny polski API Management, który w pełni realizuje założenia PSD2; a także Starboost, czyli framework do tworzenia rozwiązań w architekturze mikrousługowej w oparciu o metodyki zwinne.

Dodajmy jednak nieco dziegciu do tej beczki miodu – niewiele z prezentowanych w naszym zestawieniu firm inwestuje w badania i rozwój, w 2022 r. wzrostem wydatków w tym obszarze mogło pochwalić się zaledwie 17 podmiotów. Natomiast 7 wprowadziło istotne cięcia w tym obszarze. W pierwszej połowie 2023 r. sytuacja nie wyglądała wcale optymistyczniej. W pierwszej dziesiątce Podrankingu potencjału rozwoju znalazły się: miejsce 5. – Integrated Solutions Sp. z o.o. (spadek o jedną pozycję), 6. – Zakład Usług ­Informatycznych ­NOVUM Sp. z o.o. (awans z 15. pozycji), 7. – Savangard Sp. z o.o. (przeskok o pięć pozycji), 8. – Comp S.A. (w ub.r. miejsce 17.), 9. – Comarch S.A. (spadek o dwie pozycje), 10. – Speednet Sp. z o.o. (debiutant).

Prace badawczo-rozwojowe

W tym miejscu chcielibyśmy zwrócić dodatkowo uwagę na podmioty, które kładą największy nacisk na wewnętrzne prace badawczo-rozwojowe, w rozumieniu procentowego wskaźnika wydatków na badania i rozwój do przychodów ze sprzedaży. Zdecydowanymi liderami w 2022 r. pozostały Heuthes Sp. z o.o. (63%) oraz Comarch S.A. (31%), a do tego grona dołączyła Consdata S.A. (41%). Natomiast w pierwszej połowie 2023 r. największym dążeniem w tym zakresie mogły się pochwalić Consdata S.A. (prawie 50%), MIS Sp. z o.o. (30%) i Big Consulting Sp. z o.o. (20%).

Warto również odnotować, że pod względem wartości nominalnych firmami, które najbardziej zwiększyły wydatki na badania i rozwój w 2022 r (w skali r/r), były Comarch, Asseco Poland i SAP Polska Sp. z o.o. Skala inwestycji w przypadku tych firma na prace badawcze wyniosła o ­10–100 mln zł więcej niż rok wcześniej. Natomiast w pierwszej połowie 2023 r. (w porównaniu do analogicznego okresu roku 2022) najwięcej na wewnętrzny rozwój wydały: Integrated Solutions Sp. z o.o., Consdata S.A. oraz Blue Soft Sp. z o.o.

Przychody ze sprzedaży

Na zakończenie analizy wyników uzyskanych przez firmy biorące udział w Rankingu, spójrzmy jeszcze na zmianę wartości nominalnej przychodów ze sprzedaży w poszczególnych podmiotach. Jak już wspomniano, instytucją, która mogła się pochwalić najlepszymi osiągnięciami w tym zakresie była Sii Polska (pierwsze miejsce na koniec 2022 r., drugie w połowie 2023 r.). Innymi podmiotami z odnotowanym istotnym wzrostem przychodów w ub.r. były: Ailleron S.A. i ­Cloudware Polska Sp. z o.o. Natomiast pierwsze sześć miesięcy roku bieżącego należały do Asseco Poland i emagine. W 2022 r. tylko dwa podmioty odnotowały obniżenie wartości przychodów w skali roku, podczas gdy w 2021 r. było ich cztery (choć może i więcej, gdyż pięć firm nie podzieliło się z nami swoimi danymi). Zatem możemy uznać, że okres gdy wiele branż – klientów firm IT ograniczało koszty swojej działalności, zakończył się.

Do sukcesu nie ma windy, trzeba iść po schodach

Pora teraz na ocenę, czy poszczególne firmy IT efektywnie pną się w górę. Ich sukces ocenialiśmy na podstawie wybranych wskaźników efektywności. Wzięliśmy pod uwagę nominalne wyniki finansowe podmiotów, ich rentowność, a także przychody na klienta z sektora finansowego ważonego wielkością aktywów. Tradycyjnie, w miejscach gdzie nie otrzymaliśmy informacji od poszczególnych firm, zmuszeni byliśmy przyznać 0 punktów, dla zachowania pełnego obiektywizmu i zasad fair play.

Na pierwszym miejscu Podrankingu efektywności – tabela 3 – znalazła się Sii Polska S.A. z wynikiem 43,8 pkt przeskoczyła dotychczasowego wieloletniego lidera Blue Soft Sp. z o. o. (42,1 pkt), który musiał zadowolić się drugim miejscem. Warto zaznaczyć, że Sii jest stałym bywalcem podium, jednakże w poprzednich latach były to zazwyczaj miejsca 2-3. O sukcesach i zaletach oferty tej firmy już pisaliśmy, zatem pozwolimy sobie przejść do kolejnych laureatów.

W przypadku Blue Soft Sp. z o.o. największe wrażenie robi wskaźnik rentowności (31%) i wartość nominalna wyniku finansowego (3. pod względem wielkości) za pierwszą połowę bieżącego roku. Spójrzmy zatem na najbardziej innowacyjny produkt dla instytucji finansowych w portfolio firmy, czyli Starboost – Internal Developer Platform. To zarówno działająca platforma, jak i framework do ułożenia architektury i zespołów w duchu Domain Driven Design. Jest to podejście do poukładania technologii i procesów wspierających Software Delivery Lifecycle w organizacji tak, by nowe zespoły przychodzące do niej otrzymywały w kilkanaście minut wszystkie narzędzia potrzebne do delivery i utrzymania, włącznie ze środowiskiem produkcyjnym (kubernetes, szkielet aplikacji, CI/CD, monitoring, security, bazy danych etc.). Jednocześnie istniejące zespoły deweloperskie pozostają samodzielne i nie są blokowane poprzez zespoły techniczne: infrastruktury, DevOps, security, governance, bazodanowe, ops etc. Starboost oznacza standaryzację oraz automatyzację dostarczania niezbędnych narzędzi dla istniejących zespołów, know-how dla budowania mikroserwisów, a także wsparcie dla wszystkich języków, technologii czy aplikacji istniejących w organizacji i w strategii IT. Rezultatem wdrożenia Platformy jest umożliwienie deweloperom skupienia się na feature’ach biznesowych, podczas gdy warstwa technologiczna procesów delivery i utrzymania jest im świadczona jako usługa w kilkanaście minut. 

Na trzecim miejscu mamy kolejnego stałego bywalca podium, tj. Asseco Poland S.A. oraz Deviniti Sp. z o.o. – obie z wynikiem 39,4 pkt.

O najbardziej innowacyjnym produkcie firmy Asseco z punktu widzenia instytucji finansowych już wspominaliśmy. Co zatem ma jeszcze do zaoferowania swoim klientom? Otóż, Wspólną Platformę Informatyczną WPI, przede wszystkim adresowaną do banków spółdzielczych.

Deviniti natomiast otwarcie chwali się takimi produktami, jak Gen AI (z ujęciem wcześniej wspomnianego ROC3), Ekosystem Atlassian, czy Paltformą DevOPS.

Miejsce piąte w tym podrankingu przypadło PKO Finat Sp. z o.o. (wcześniej 29. pozycja), 6. ex aequo – ITDS Polska Sp. z o.o. (debiutant) oraz SoftNet Sp. z o.o. (ponownie w pierwszej 10 podrankingu), 8. – Heuthes Sp. z o.o. (awans o 9 miejsc), 9. – Jit Team Sp. z o.o. (debiutant), 10. – Zakład Usług Informatycznych ­NOVUM Sp. z o.o. (13. miejsce w podrankingu IT@BANK 2022).

Jak zwróciliśmy uwagę, na pozytywne wyniki laureatów powyższego zestawienia wpływ miały wysokie wartości nominalne osiąganych przez nie wyników finansowych w analizowanych okresach. Jednakże one same nie dają nam pełnego obrazu sukcesu. Jeśli chcemy mówić o efektywności, konieczne jest przede wszystkim poddanie analizie wskaźnika rentowności poszczególnych firm. Pisaliśmy już trochę o nim w kontekście zestawienia głównego, jednakże patrzyliśmy tam na wynik osiągnięty tylko w 2022 r. W tym miejscu większy nacisk kładziemy na rezultaty zarówno z końca ub.r., jak i pierwszego półrocza 2023 r. Aż pięć firm mogło się na koniec tych okresów pochwalić rentownością powyżej 20%, z czego rekordzistami były Orange Polska S.A. (50,7%), Heuthes Sp. z o.o. (34,5%), Blue Soft Sp. z o.o. (31,0%) i Afine Sp. z o.o. (30,7%).

Na zakończenie analizy poszczególnych elementów rankingu efektywności, zwrócimy uwagę jeszcze na niezwykle ważny z punktu widzenia instytucji finansowych wskaźnik, tj. wielkość przychodów na klienta sektora finansowego. Jest on zależny od procentowego udziału przychodów od instytucji finansowych w przychodach ze sprzedaży danej firmy, a także ważonej liczby aktywnych klientów. Pod tym względem najwyższy wynik osiągnęły emagine Sp. z o.o., Jit Team Sp. z o.o. oraz PKO Finat.

Nierozerwalna przyjaźń finansów i technologii

W rankingu IT@BANK bardzo duży nacisk kładziemy na współpracę firm IT z instytucjami finansowymi. Praktycznie w każdym zestawieniu bierzemy jakiś aspekt tej współpracy pod uwagę. Jednak najwyższa już pora spojrzeć na dedykowany temu zagadnieniu podranking poświęcony współpracy firm technologicznych z sektorem finansowym – tabela 4.

W tym zestawieniu braliśmy pod uwagę wielkość przychodów uzyskanych przez dany podmiot od instytucji finansowych, a także ich procentowy udział w przychodach ogółem. Tu też uwzględnialiśmy ważoną liczbę aktywnych klientów sektora finansowego.

W przypadku pierwszych dwóch miejsc obyło się bez niespodzianek. Pierwszą pozycję z dość dużą przewagą punktową (1,8 pkt) utrzymał Zakład Usług Informatycznych ­NOVUM Sp. z o.o., natomiast na drugim miejscu ponownie witamy SoftNet Sp. z o.o. Przez absolutny przypadek jest to kolejny podranking, w którym trzecie miejsce zajęły dwa podmioty (co nas oczywiście cieszy, bo lubimy pisać o sukcesach innych). Tym razem są to: PKO Finat Sp. z o.o. i ITDS Polska Sp. z o.o.

Na korzyść tych firm przemawia to, że instytucje finansowe stanowią główną grupę ich klientów. Udział przychodów od tego sektora w przychodach ze sprzedaży ogółem naszych laureatów mieści się w przedziale 70–100%. Pora zatem powiedzieć kilka słów o ofercie każdego z nich.

ZUI NOVUM nie należy do grona największych firm biorących udział w rankingu. Choć nie może się pochwalić najwyższymi wynikami w poszczególnych kategoriach, to jednak są one na tyle wysokie i stabilne, że przy ocenie końcowej pozwalają przeskoczyć konkurencję. Firma podkreśla, że jednym z najważniejszych wyzwań dla banków, zwłaszcza spółdzielczych, jest zapewnienie bezpieczeństwa swoim klientom. Tym z nich, które pracują na systemie Novum Bank Enterprise, oferuje możliwość wprowadzenia silnego uwierzytelnienia kluczami U2F. Dzięki temu klienci banków spółdzielczych (głównej grupie klientów firmy) zyskali dostęp do narzędzia pozwalającego na bezpieczne logowanie do konta, a lokalne instytucje finansowe po raz kolejny wyprzedziły technologicznie banki komercyjne.

Klucz sprzętowy U2F uznawany jest przez specjalistów za najlepszy sposób na zmniejszenie ryzyka cyberataków i gwarantuje najwyższy poziom bezpieczeństwa. Urządzenie to umożliwia dwuetapowe uwierzytelnianie użytkownika, które gwarantuje wyższy poziom bezpieczeństwa niż metody oparte na dynamicznych hasłach jednorazowych, esemesach, biometrii czy aplikacjach dostępowych. Dzięki zastosowaniu tej technologii, hakerzy nie uzyskają dostępu do konta bankowego użytkownika, nawet jeśli uda im się zdobyć login i hasło. Stosowanie kluczy U2F chroni przed wyłudzeniami, kradzieżą tożsamości oraz innymi zagrożeniami w sieci. Działają one dożywotnio, nie wymagają ładowania ani baterii, można  je wykorzystywać w wielu serwisach, funkcjonują na zasadzie Plug & Play, są proste w obsłudze, a dane zapisane na kluczu są bezpieczne.

Działalność SoftNet Sp. z o.o. skupia się w 100% na obsłudze instytucji finansowych, również ta firma nie należy do grona największych podmiotów naszego zestawienia. Czym może się pochwalić w tym roku? Otóż, oferuje bankom DokNet – elektroniczne archiwum dokumentów. Jest to pewnego rodzaju wirtualna szafa, pozwalająca na centralne zarządzanie dokumentami (bankowymi – procedury, polityki, regulaminy oraz klientowskimi: „Teczka Klienta”– wnioski, umowy, zaświadczenia, deklaracje, dokumenty finansowe, decyzje kredytowe, noty księgowe i inne). Bank na etapie wdrożenia systemu, parametryzuje wirtualne szafy, które mogą odpowiadać rzeczywistym/papierowym archiwom. Są one parametryzowane w strukturze drzewiastej, dzielą się na klasy, kategorie i typy. Definiuje się je m.in. według rodzaju dokumentu, rodzaju klienta czy okresu przechowywania. Można oznaczyć poziom poufności dokumentu. Ponadto możliwe jest utworzenie „Teczki Klienta”, która pozwala na agregowanie danych po numerze PESEL, NIP lub REGON.

System umożliwia również wygenerowanie kodów kreskowych, które można wydrukować jako naklejki, a następnie pracownik banku może okleić taki dokument i zarejestrować go w DokNet po numerze kodu paskowego. System na podstawie kodu paskowego na dokumencie automatycznie umieści go w odpowiednim archiwum. Program rozpoznaje kod paskowy, wyszukuje zarejestrowany w repozytorium dokument i zeskanowany, a następnie podłącza jego wersję elektroniczną.

ITDS Polska Sp. z o.o. jest natomiast liderem w outsourcingu inżynierów IT, gwarantującym swoim klientom dostęp do wykwalifikowanych specjalistów oraz kompleksowe wsparcie w zakresie profesjonalnej obsługi ich projektów, rozwoju produktów czy integracji systemów informatycznych. Wsparcie firmy pozwala instytucjom finansowym sprawnie osiągać wyznaczone cele biznesowe.

ITDS ma wieloletnie doświadczenie w pozyskiwaniu talentów z rynku IT – m.in. programistów wiodących technologii, analityków biznesowych i systemowych, specjalistów DevOps, inżynierów chmury, ekspertów cyberbezpieczeństwa, kierowników projektów, Scrum Masterów oraz architektów IT. Rekrutuje zarówno polskich specjalistów, ale także programistów z różnych krajów UE i spoza UE, którzy rozważają relokację do Polski lub Portugalii, gdzie znajduje się drugie biuro ITDS.

Z kolei PKO Finat udostępnia innowacyjną Platformę usług dodatkowych PKO w chmurze, w formie API, za pomocą którego zewnętrzni dostawcy będą łączyć się z systemami Finat, a za ich pośrednictwem z bankiem. Rozwiązanie to ułatwia i przyspiesza integrację oraz wdrożenie. Platforma pozwala w powtarzalny sposób dodawać kolejne niefinansowe usługi i produkty. Umożliwia także różne modele płatności, w tym opłatę jednorazową i subskrypcyjną oraz sposoby sprzedaży – pojedynczo lub w pakiecie. Stanowi podwaliny pod marketplace usług dodatkowych, osadzony w aplikacji mobilnej IKO i serwisie internetowym iPKO, który będzie szybko rozbudowywać ofertę usług dodatkowych. A dostępne są m.in.: Telemedycyna (konsultacje lekarskie przez internet), „Bezpiecznie w Internecie” (ochrona przed cyberzagrożeniami w dwóch wersjach) i „Bezpieczny Ekran” (ubezpieczenie ekranu smartfonu) oraz Legimi (dostęp do e-booków i audiobooków).

Kolejne miejsca w podrankingu zajęły: 5. – Asseco Poland S.A. (utrata miejsca na podium), 6. – BlueSoft Sp. z o.o. (awans o dwie pozycje), 7. – Sii Polska Sp. z o.o. (spadek z miejsca 5.), 8. – 7N Sp. z o.o. (utrata 4 pozycji), 9. – Cloudware Polska Sp. z o.o. (debiutant), 10. – Deviniti Sp. z o.o. (również debiutant).

Warto też podkreślić, że dla 11 z 50 podmiotów biorących udział w zestawieniu ponad 70% przychodów pochodzi od tej kategorii klientów (w ub.r. było ich 10 na 43) i są to z reguły mniejsze firmy. Jeśli zaś weźmiemy nominalne wartości przychodów pochodzących od instytucji finansowych, to nie powinno zaskakiwać, że największymi osiągnięciami w tym zakresie mogą pochwalić się Asseco Poland S.A., Sii Polska czy Comarch S.A.

Banki spółdzielcze również stawiają na nowe technologie

W ostatnich latach banki spółdzielcze dokonały ogromnego progresu na drodze ku transformacji cyfrowej. Udowodniły, że potrafią walczyć o swoją pozycję na rynku i mogą stanowić wsparcie dla lokalnych społeczności oraz groźną konkurencję dla banków komercyjnych. Podranking firm pracujących na potrzeby banków spółdzielczych – tabela 5, prezentujemy po raz dziesiąty. W zestawieniu znalazło się mniej firm technologicznych, ponieważ uwzględniliśmy wyłącznie te, które aktywnie współpracują z lokalnymi instytucjami finansowymi. Niestety niektóre z nich przekazały nam wyłącznie okrojone dane, nie dając nam tym samym możliwości naliczenia większej ilości punktów w ramach zestawienia.

Prezentujemy zatem wyniki 24 podmiotów, o dwa więcej niż przed rokiem. Jednakże na czołowych miejscach nie zaszły wielkie zmiany i dotychczasowi liderzy utrzymali swoje pozycje.

Zwycięzcą w tej kategorii został, kolejny rok z rzędu, Zakład Usług Informatycznych NOVUM Sp. z o.o. Z bankami spółdzielczymi współpracuje od ponad 30 lat. Z oprogramowania tej firmy, jako głównego systemu księgowego, korzysta obecnie 216 banków spółdzielczych (ok. 43% całego sektora). Dzięki współpracy z tak liczną grupą podmiotów system Novum Bank Enterprise NOE jest ciągle doskonalony oraz dostosowywany do wymogów prawa i użytkowników.

Poza systemem obsługi banku Novum Bank Enterprise NOE w ofercie NOVUM znajduje się również oprogramowanie usprawniające pracę banków spółdzielczych, a za najważniejsze z nich można uznać m.in. system obsługi bankomatów, wpłatomatów i bankomatów recyklingowych Novum Host, system obsługi zadań i dokumentów Novum EOD, system zarządzania relacjami z klientami Novum CRM, Hurtownię Danych Novum, system uwierzytelniania biometrycznego Novum eNBio, aplikację mobilną Nasz Bank, bankową aplikację Nasz Bank Junior, czy system zarządzania emisją materiałów reklamowych i informacji bankowej sieci monitorów oraz bankomatach Novum SPRINT.

Drugie miejsce w Podrankingu pozycji w sektorze banków spółdzielczych przypadło ponownie SoftNet Sp. z o.o. Firma ta, podobnie jak ZUI NOVUM, od wielu lat specjalizuje się w obsłudze banków spółdzielczych. Dostarcza kompleksowe rozwiązania programowe – od centralnego systemu finansowo-księgowego (EuroBankNet), poprzez systemy wspierające (BankNet Proces – procesowe zarządzanie bankiem, crmNet – informacja o kliencie, kampanie marketingowe), systemy bankowości elektronicznej dla klienta banku (eBankNet – bankowość detaliczna, eCorpoNet – bankowość korporacyjna, mobileNet – bankowość mobilna, vBanking – wirtualny bank, pozyskanie nowego klienta) po systemy sprawozdawcze (sprawozdawczość obowiązkowa, informacja zarządcza czy analizy).

Wychodząc naprzeciw szybko rozwijającej się technologii oraz zwiększającej się ilości specjalizacji w obszarze IT, SoftNet uruchomił usługę CPDNet – dzięki, której bank może oddać w outsourcing swoje serwerownie, jednocześnie zachowując wysoki poziom bezpieczeństwa danych, oraz usługę VDC – platformę wirtualizacyjną, dzięki której bank może budować swoją infrastrukturę dla dowolnych systemów, poza systemami SoftNet.

Trzecie miejsce ex aequo przypadło I-BS.PL Sp. z o.o. i Asseco Poland S.A. Pierwsza z firm to producent oprogramowania dla sektora bankowości spółdzielczej. W ofercie ma nowoczesne oraz funkcjonalne rozwiązania umożliwiające wydajną i efektywną pracę banku przy wykorzystaniu bezpiecznych i stabilnych technologii. Jej autorskie oprogramowania to: QUANT (elastyczna platforma low-code do tworzenia i zarządzania danymi), Strażnik+ (system zabezpieczeń, organizacji i kontroli dostępów sieci), EBO Bank Online i EBO Mobile PRO (bankowość internetowa i mobilna), PI SWIB (platforma integracyjna dla kadry menedżerskiej), czy AML EZiRO (analiza i raportowanie w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy).

Dla Asseco Poland trzecie miejsce to awans z osiągniętej w ub.r. piątej pozycji. Firma obecnie obsługuje 185 banków spółdzielczych. Dostarcza zarówno kompleksowe rozwiązania informatyczne, jak i specjalistyczne systemy usprawniające pracę banków. Systemy Asseco są wdrażane w modelu on-premise, wykorzystując instalacje lokalne, jak również w chmurze.

Ponadto spółka udostępniła bankom spółdzielczym Wspólną Platformę Informatyczną (WPI) – kompleksowe rozwiązanie IT oferowane w modelu SaaS, z którego może korzystać wiele instytucji. Platforma jest dostępna w modelu chmurowym, co zmniejsza koszty związane z posiadaniem odrębnej infrastruktury i zasobów do jej utrzymania.

Asseco przejmuje odpowiedzialność za infrastrukturę sprzętową, utrzymanie serwerowni, licencje i aktualizacje oprogramowania, a także takie czynności, jak zamknięcia dnia/miesiąca/roku. W ramach jednej opłaty abonamentowej banki spółdzielcze otrzymują wszystko, co jest niezbędne do bieżącego funkcjonowania oraz rozwoju współczesnej instytucji finansowej. Nowa oferta może być więc wdrażana szybciej, a wspólne procesy księgowe, sprzedażowe czy informacji zarządczej pozwalają na obniżenie kosztów i nie ograniczają autonomii banków m.in. w zakresie parametrów handlowych, wysokości oprocentowania czy pobieranych opłat i prowizji.

Ponadto firma, z myślą o klientach banków spółdzielczych, stworzyła rodzinę aplikacji mobilnych dedykowanych dla użytkowników w każdym wieku. BSGo to rozwiązanie, które pozwala na wygodne i bezpieczne zarządzanie finansami. Jest powiązane z systemem bankowości internetowej i działa na smartfonach oraz tabletach.

Na kolejnych miejscach w podrankingu znalazły się: 5. – Betacom S.A. (ubiegłoroczny debiutant w zestawieniu, w tym roku awans o jedną pozycję), 6. – Heuthes Sp. z o.o. (8. we wcześniejszym zestawieniu), 7. – Ailleron S.A. (utrzymanie pozycji), 8. – Diebold Nixdorf Sp. z o.o. (spadek z trzeciego miejsca, ale wpływ na to miało przede wszystkim nieudostępnienie informacji o liczbie klientów), 9. – MIS Sp. z o.o. (debiutant), a pierwszą dziesiątkę zamyka in4mates Sp. z o.o. (awans z 12. miejsca).

Z kim chcą współpracować banki spółdzielcze?

Oceniając według ważonej liczby klientów z tej grupy, w gronie liderów z wynikiem powyżej 200 znalazły się Orange Polska oraz ZUI NOVUM, choć w przypadku pierwszego podmiotu tylko 15% przychodów ze sprzedaży produktów IT stanowią przychody od banków spółdzielczych, podczas gdy dla ZUI NOVUM jest to 97%.

Jeżeli natomiast chodzi o nominalną wartość przychodów od banków spółdzielczych, to największymi kwotami (powyżej 50 mln zł za rok 2022 i ok. 30 mln zł osiągniętych w pierwszych sześciu miesiącach br.) mogą się pochwalić Zakład Usług Informatycznych NOVUM Sp. z o.o. oraz SoftNet Sp. z o.o.

Subiektywny ranking innowacyjności wg sektora IT

Tradycyjnie już poprosiliśmy firmy biorące udział w zestawieniu o wskazanie – ich zdaniem – trzech najbardziej innowacyjnych podmiotów z grupy instytucji finansowych. Łącznie zgłosiły one 45 instytucji finansowych o różnych profilach działalności. Głosowanie było tajne, nie podajemy zatem szczegółowego rozkładu głosów.

Zdecydowany prym w tym zestawieniu, co nie jest zaskoczeniem, wiodły banki komercyjne. Pewnego rodzaju niespodzianką może być to, że dotychczasowy, wieloletni zwycięzca, tj. PKO Bank Polski, musiał oddać palmę pierwszeństwa ING Bankowi Śląskiemu, a sam zadowolić się drugą pozycją. Przypomnijmy, że w ub.r. ING BS zdobył trzecie miejsce, tym razem przypadło ono mBankowi S.A. Musimy zaznaczyć, że o zajęciu poszczególnych miejsc zadecydowały niewielkie różnice procentowe w ramach puli zebranych głosów. Wiele niezależnych głosów otrzymała też firma Revolut.

Natomiast jeżeli chodzi o sektor lokalnych instytucji finansowych, to w przeciwieństwie do poprzednich lat mniej głosów zostało oddanych na konkretne zrzeszenia, a więcej na pojedyncze banki spółdzielcze. Za najbardziej innowacyjne podmioty z tej grupy uznano Bank Spółdzielczy w Brodnicy oraz Bank Spółdzielczy w Ostrowi Mazowieckiej.

Wśród firm ubezpieczeniowych liderem innowacyjności zostało drugi rok z rzędu TUiR Warta S.A.

Jest super, ale czy na pewno?

Bardzo nas cieszy rosnące zainteresowanie firm IT udziałem w rankingu, mamy nadzieję, że możliwość zaprezentowania swych sukcesów zachęci do udziału w naszym badaniu w przyszłym roku jeszcze więcej podmiotów. A nie można wykluczyć, że IT@BANK 2024 wyłoni nowych liderów…

Według najnowszego raportu HRK „Wyzwania rynku IT w 2023 roku” obszar technologii, który przez ostatnie lata rozwijał się dynamicznie, obecnie nieco zwalnia. Niewątpliwie wpływa na to destabilizacja geopolityczna oraz wysoka inflacja³. Ciekawe zatem mogą być wyniki, jakie przyjdzie nam zaprezentować w listopadzie 2024 r.

W tekście wykorzystano fragmenty opisów produktów oferowanych przez poszczególne firmy, zaczerpnięte z ankiet nadesłanych do naszej redakcji.

• Asseco Poland S.A. prezentuje dane skonsolidowane dotyczące działalności tylko na rynku polskim: Asseco Poland, Asseco Data Systems, Asseco Business Solutions, DahliaMatic, ComCERT, GSTN Consulting, Asseco Cloud, Krajowego Operatora Chmury Medycznej, National Defense Systems oraz Grupy Asseco Innovation Fund.
  ** W Hitachi Europe Limited (Sp. z o.o.) Oddział w Polsce obowiązuje rok obrotowy od 01.04 do 31.03.
  *** W Innergo Systems Sp. z o.o. rok finansowy zaczyna się 1 kwietnia, tak więc dane za I półrocze dotyczą miesięcy kwiecień–wrzesień.
  **** W Wingu Sp. z o.o. po zmianie roku obrotowego po 2020 r. okresy finansowe prezentują się inaczej niż w przypadku „standardowo” przyjętego roku kalendarzowego. W tabeli zaprezentowano dane za rok przejściowy 14–miesięczny, który trwał od 01.2021 do 02.2022 i jest on rokiem finansowym 2022. Rok finansowy 2023, liczony jest od 03.2022 do 02.2023 i nazywa się właśnie rokiem finansowym 2023.

¹ Instytucje finansowe: banki w tym banki spółdzielcze i SKOK-i, firmy ubezpieczeniowe, domy maklerskie i inne instytucje pracujące dla potrzeb rynku finansowego, firmy leasingowe oraz pozostałe pośrednictwo finansowe.

² Klient aktywny – firma realizowała na jego rzecz zlecenie w okresie ostatnich 12 miesięcy, bądź świadczy usługi serwisowe.

³ https://crn.pl/artykuly/branza-it-w-2023-w-oczekiwaniu-na-lepszy-moment/