Raport Specjalny | IT@BANK 2022 – GFT Poland | Chmura – efektywna modernizacja core bankingu

Joanna Aleksandrowicz
Head of Financial Sector Consulting w GFT Poland

Wojciech Mach
CEO, GFT Poland

Andrzej Szelemetko
Senior Solution Architect w GFT Poland

Polska – lider, który może złapać zadyszkę

– Od wielu lat raporty międzynarodowych firm doradczych (McKinsey, Deloitte) plasują polski system bankowy wśród przewodzących cyfrowej transformacji. Według raportu Deloitte „Digital Banking Maturity 2022” poziom cyfryzacji krajowego sektora przekracza dziś średnią światową, a sześć banków z Polski znalazło się w elitarnym gronie 30 cyfrowych liderów wyznaczających kierunki digitalizacji sektora bankowego. Także zdaniem Związku Banków Polskich, ostatnie lata to wielki cyfrowy skok, który przejawia się zarówno w coraz szerszym wdrażaniu rozwiązań IT i oferowaniu digitalowych usług finansowych, jak również w cyfrowej biegłości i dojrzałości klientów do tego typu oferty – mówi Joanna Aleksandrowicz, Head of Financial Sector Consulting w GFT Poland.

W efekcie Polacy mogą liczyć na szereg nowoczesnych rozwiązań, zwłaszcza w obszarze ­front-end. Jednak wciąż duża część systemów core została wdrożona kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat temu, przez co w wielu przypadkach konieczna jest ich modernizacja. Ponadto pandemia COVID-19 sprawiła, że transformacja cyfrowa, postępująca przez wiele lat w dynamiczny, ale stabilny sposób, musiała bardzo przyspieszyć.

Banki stanęły przed wyzwaniem dostarczenia klientom atrakcyjnych narzędzi cyfrowych, zwiększających szybkość transakcji, podnoszących komfort i dostarczających pozytywne doświadczenie użytkowania. Dodatkowo, na rynku rozwija się sukcesywnie silna konkurencja w postaci fintechów czy globalnych graczy z sektora FAANG. To wszystko sprawiło, że sektor złapał lekką zadyszkę, jednocześnie zwrócił większą uwagę na konieczność wprowadzenia zmian u swoich podstaw, co widać w wynikach raportu GFT.

Core banking, czyli core business bankowości

– Aby sprostać wymaganiom dzisiejszych i przyszłych klientów, banki potrzebują systemu centralnego nowej generacji. Potrzeba dynamicznego i praktycznie nieustannego wprowadzania w życie innowacyjnych produktów bankowych, nowoczesnych kanałów kontaktu z klientem i wreszcie konieczność zadbania o bezpieczeństwo danych klientów i banków wymuszają modernizację systemu od podstaw. Na konieczność zmiany wpływają czynniki wewnętrzne, takie jak wzrost liczby wykorzystywanych kanałów i produktów czy coraz droższa, a niedająca przewagi konkurencyjnej obsługa systemów legacy, oraz zewnętrzne – zgodność regulacyjna, utrzymanie konkurencyjności banku czy silne zorientowanie na potrzeby klienta – mówi Wojciech Mach, CEO, GFT Poland.

Jeżeli przyjrzymy się core banking wykorzystywanym przez banki na świecie, to okaże się, że wiele z nich nadal korzysta z systemów, które zostały stworzone w latach 90., 80. czy nawet 70., czyli w czasach sprzed internetu. Dodatkowo, są one często obarczone długiem technologicznym. Jak ta sytuacja wygląda w polskiej bankowości, która ze względu na uwarunkowania polityczne, przeskoczyła etap rozwoju IT lat 60., 70. i 80.?

– Według danych raportu „Przyszłość systemów centralnych. Czy już czas na chmurę?” – opracowanego przez GFT Poland we współpracy z Microsoft Polska, który stanowi pierwszą tak pogłębioną analizę zagadnienia modernizacji systemów core w polskich bankach, aż 46% ankietowanych przyznało, że wykorzystywane przez nich rozwiązanie ma ponad 20 lat. W tej grupie dominują duże banki – wskazuje Joanna Aleksandrowicz, Head of Financial Sector Consulting w GFT Poland.

Bezchmurne niebo dla bankowości w chmurze

Istniejące systemy podstawowe mają liczne ograniczenia, które wymagają przyjrzenia się wielu scenariuszom modernizacji i wybrania odpowiedniej drogi dla własnej organizacji. Owe bariery są spowodowane różnymi zjawiskami – od ogólnych, wynikających ze zmian w gospodarce światowej, po zachodzące w bezpośrednim otoczeniu banków. Ważna jest chociażby wielkość banku – w zależności od skali, mają one różne potrzeby i oczekiwania w zakresie modernizacji systemu centralnego.

Z danych raportu GFT wynika, że motywacją do zmiany core dla dużych podmiotów jest możliwość lepszego dopasowania produktów i usług do potrzeb klientów, a dla małych – realizacja strategii rozwoju banków.

Mimo oczywistych korzyści zrozumiałe są także obawy przedstawicieli banków i ich ostrożność w podejściu do szybko zmieniających się realiów gospodarczych i politycznych, a także implementacji nowych technologii. Instytucje finansowe, których reputacja opiera się na stabilności, zaufaniu klientów i bezpieczeństwie zdeponowanych tam pieniędzy, potrzebują dogłębnej analizy wszelkich za i przeciw, nim podejmą decyzję o nowych wdrożeniach. Świadome pewnego ryzyka, jednocześnie zdają sobie sprawę z konieczności modernizacji systemu podstawowego i traktują to jako zadanie priorytetowe na najbliższe kilka lat, przy czym mniejsze banki (o aktywach do 40 mld zł) przypisują jej wyraźnie wyższy ­priorytet niż duże podmioty (o aktywach powyżej 100 mld z). Dostawcy rozwiązań chmurowych dodatkowo uspokajają obawy przedstawicieli banków, mówiąc, że dostępne dziś na rynku środowiska chmurowe są bardzo dojrzałe oraz gwarantują dużo wyższy poziom bezpieczeństwa i wydajności w porównaniu z tradycyjnym data center.

– W badaniu GFT prawie połowa przedstawicieli banków zadeklarowała wykorzystanie chmury: prywatnej – 45%, publicznej – 36%, a 27% – rozwiązań hybrydowych. Banki doskonale wiedzą, jakie korzyści może dać im cloud computing; nawet na bardzo podstawowym poziome profity z niej płynące są zauważalne gołym okiem. Możliwość skalowalności zapotrzebowania na moc obliczeniową czy obsługa transferów zewnętrznych to tylko początek listy korzyści, a ta będzie się wydłużać z każdym kolejnym obszarem przeniesionym do chmury – mówi Andrzej Szelemetko, Senior Solution Architect w GFT Poland.

Korzystanie z chmury w bankowości nie byłoby możliwe, gdyby nie regulacje prawne dopuszczające stosowanie tej technologii. Prawodawcy, zarówno krajowi, jak i unijni, szczególną wagę przywiązują do kwestii bezpieczeństwa. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego PSD2 reguluje nowe usługi finansowe, tworzy wspólne standardy i zwiększa bezpieczeństwo danych, pieniędzy i transakcji. Z kolei Rekomendacja D Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego to źródło standardów zarządzania ryzykami w bankowych systemach informatycznych w Polsce. Uzupełnieniem licznych publikacji UKNF dotyczących przetwarzania danych w chmurze jest także zaktualizowany dokument Standard ­PolishCloud 2.0, w którego prace zaangażowane były liczne instytucje finansowe oraz dostawcy i firmy doradcze wspierające banki w przejściu do środowiska cloud, w tym GFT. Jest to praktyczna analiza wszystkich dokumentów prawnych, związanych z powyższym zagadnieniem. Dyrektywa PSD2 Parlamentu Europejskiego oraz Rekomendacja D UKNF stanowią fundament oraz wytyczają ramy funkcjonowania systemu gwarantującego bezpieczeństwo IT w bankingu, a dokumenty takie jak Standard PolishCloud 2.0 pomagają tę wiedzę ustrukturyzować i z powodzeniem implementować.

– Zastosowanie chmury obliczeniowej w sektorze bankowym jest konieczne – szczególnie w zakresie innowacyjności i atrakcyjności rozwiązań. Sama modernizacja może przebiec na kilka sposobów – od pełnego zastąpienia istniejącego systemu core banking najnowszym systemem czwartej generacji, przez konsolidację systemów IT, po stopniowe budowanie nowego banku obok starego czy też zaplanowaną migrację użytkowników – podkreśla Wojciech Mach, CEO, GFT Poland.

Niezależnie od tego, jaką drogę wybierze dana organizacja, przeniesienie systemów do chmury wkrótce przełoży się na szybsze dostosowanie technologii do wymagań biznesowych i regulacji prawnych, a w efekcie – krótszy czas reakcji i lepsze dopasowanie do potrzeb klientów. Każdy bank realizuje swoją politykę przechodzenia do chmury według własnych zasad i potrzeb oraz w ramach indywidualnych możliwości. Niemniej w oparciu o dane EFMA Infosys Innovation in Retail Banking zaledwie 14% banków udało się dobrze wyskalować cyfrową transformację i dojść do zamierzonego wyniku. Okazuje się, że w wielu bankach modernizacja przebiegała nierównomiernie, a akcenty były rozłożone z pominięciem core banking. Brak nowoczesnego systemu podstawowego uniemożliwiał organizacjom oferowanie innowacyjnych usług lub osiągnięcie wysokiej wydajności operacyjnej. Powodem nie był brak świadomości znaczenia modernizacji core bankingu. Zwykle wynikało to z niedostatku fachowej wiedzy i wsparcia dostawcy lub strachu przed ryzykiem rozpoczęcia długotrwałego procesu z odroczonym terminem zwrotu z inwestycji. Obecnie modernizacja jest szybsza i łatwiejsza niż kiedykolwiek wcześniej, a profesjonalna pomoc doradcza i wdrożeniowa retailerów jest możliwa na każdym etapie projektu.

Wyniki raportu GFT pokazują, że w ciągu najbliższych kilku lat większość banków w Polsce rozpocznie proces modernizacji systemów bankowości podstawowej. Dane wskazują, że 55% banków rozpoczęło już proces modernizacji systemów core, a 9% planuje rozpocząć go w ciągu najbliższych dwóch lat.

– Odsuwanie transformacji systemów w czasie może skutkować trudnościami, a nawet niemożnością wdrożenia najnowszych rozwiązań i w konsekwencji utratą klientów na rzecz konkurentów, którzy zdecydowali się podjąć ryzyko przebudowy. Sprawdzone rozwiązanie chmurowe od zaufanych dostawców oraz doświadczony w tym procesie partner pomagają ograniczyć ryzyko i umożliwić łagodniejsze przejście przez tę zmianę – mówi Joanna Aleksandrowicz, Head of Financial Sector Consulting w GFT Poland.

Zapoznaj się z raportem na gft.com/corebanking