Raport Specjalny | BEZPIECZENSTWO BANKÓW |Sankcje nie tylko dla oligarchów

Pierwsze decyzje władz unijnych, wprowadzające sankcje w związku z agresywną polityką Rosji wobec Ukrainy, zapadły podczas nadzwyczajnego posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych UE 17 marca 2014 r., a więc dzień po nielegalnym referendum na Krymie. „W świetle tych wydarzeń oraz zgodnie z oświadczeniem szefów państw lub rządów UE z 6 marca Rada przyjęła środki ograniczające wobec 21 urzędników oraz osób i podmiotów z nimi powiązanych za ich rolę w działaniach zagrażających
integralności terytorialnej, suwerenność i niezależność Ukrainy. Zakazy podróżowania i zamrożenie aktywów w UE wejdą w życie dzisiaj” – napisano w oficjalnym komunikacie Rady, wydanym po posiedzeniu.

Wśród 21 osób objętych sankcjami byli zarówno obywatele Rosji, jak i urzędnicy ukraińscy, którzy opowiedzieli się po stronie agresora.
Kolejne środki karne wobec przedstawicieli Federacji Rosyjskiej oraz gospodarki tego państwa nakładane były sukcesywnie przez lata 2014-22,
co – jak wskazuje wiceprezes Związku Banków Polskich, dr Tadeusz Białek – pozwoliło instytucjom finansowym oswoić się z funkcjonowaniem
tegoż mechanizmu, ułatwiając zarazem odnalezienie się w rzeczywistości po 24 lutego br., kiedy to wskutek inwazji na Ukrainę wprowadzono
wielokrotnie silniejsze instrumenty sankcyjne. Miało to szczególne znaczenie z uwagi na fakt, iż obszar ten nie jest bezpośrednio objęty ogólnymi przepisami z obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy i fi nansowaniu terroryzmu.

– Podstawowe regulacje, czyli zarówno obecnie obowiązująca dyrektywa AML, jak i projektowane rozporządzenie UE w tej materii, nie odnoszą się
zasadniczo do takich wyzwań, które identyfikują się w przypadku konfliktu zbrojnego – podkreśla wiceprezes ZBP.

Wyzwanie raczej dla firm niż banków

Dzień 24 lutego br. przyniósł gruntowną zmianę polityki sankcyjnej
państw euroatlantyckich wobec Rosji, a po części także i Białorusi. W ślad za tak bezprecedensowymi posunięciami, jak wykluczenie części rosyjskich instytucji finansowych z systemu SWIFT czy zamrożenie rezerw tego kraju, zdeponowanych w zagranicznych bankach, wprowadzono szereg ograniczeń i restrykcji, zarówno wobec konkretnych osób, jak i całych segmentów rynku. Ich wdrożenie stanowiło wyzwanie zarówno dla instytucji finansowych w państwach Unii, jak i organów ustawodawczych
poszczególnych państw.