Przed VIII Kongresem Prawa Bankowego

Karol Mórawski: Przed nami kolejna edycja Kongresu Prawa Bankowego, która, jak wszystkie wydarzenia na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy, odbywać się będzie w formule zdalnej. Jakie zagadnienia będą przedmiotem dyskusji, prowadzonych podczas kolejnych sesji?

Dr Tadeusz Białek: Jak w poprzednich latach, także i obecnie Kongres Prawa Bankowego w trzech blokach tematycznych odwołuje się do najbardziej aktualnej problematyki, jeśli chodzi o prawne aspekty funkcjonowania banków.

Po pierwsze, taką kwestią jest oczywiście rozwój sytuacji wokół kredytów denominowanych i indeksowanych do franka szwajcarskiego, który notabene był obecny również w minionych latach.

Obecnie obserwujemy w tej materii dość dynamiczny rozwój sytuacji, związanej z orzeczeniami TSUE i uchwałą Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów, a także oczekiwaniem na wyrok wydany przez całą Izbę Cywilną Sądu Najwyższego.

Cały czas obserwujemy też wzrost liczby spraw sądowych, ale też równoległe prace nad wypracowaniem postępowań ugodowych.

Kolejny punkt programu wypełnia tematyka usług płatniczych, która w wielu aspektach jest również jak najbardziej na czasie, choćby z uwagi na gwałtowny rozwój sfery płatności elektronicznych w związku z pandemią, czemu towarzyszą poważne zagrożenia.

Będziemy mówić o tak niepokojących zjawiskach jak nieautoryzowane transakcje płatnicze, ale również i o pozytywnych konsekwencjach rozwoju tego rynku, w rodzaju otwartej bankowości.

Problematykę Kongresu dopełniają kwestie związane z restrukturyzacją, które będą przedmiotem ostatniej sesji. W związku z obecną, kryzysową sytuacją liczymy się ze wzrostem liczby postępowań restrukturyzacyjnych, który to trend skądinąd już zaczął być zauważalny.

Ten blok jest niezwykle aktualny nie tylko z uwagi na uwarunkowania pandemiczne (czy też jak mówią niektórzy popandemiczne), wpływające na zwiększenie restrukturyzacji, ale też dlatego, że stoimy w obliczu wdrożenia największej do tej pory regulacji unijnej, odnoszącej się do tej problematyki, jaką będzie dyrektywa drugiej szansy.

Będziemy dyskutować o uwarunkowaniach dla sektora bankowego, w tym zagrożeniach związanych z niewystarczającą ochroną praw wierzyciela, o konieczności wyważenia praw wierzycieli i dłużników uczestniczących w postępowaniach restrukturyzacyjnych czy wreszcie o doświadczeniach związanych z uproszczonym postępowaniem restrukturyzacyjnym, które przy okazji zmian w przepisach regulujących funkcjonowanie Krajowego Rejestru Zadłużonych zostało wprowadzone do prawa polskiego już nie tylko jako element polityki antykryzysowej, ale stała część porządku prawnego.

Wszystkie te tematy są aktualne i sygnalizują poważne wyzwania po stronie przede wszystkim prawników sektora bankowego, gdyż wydarzenie dedykowane jest właśnie działom prawnym i compliance.

Wspomniał Pan Prezes o perspektywie przyjęcia dyrektywy drugiej szansy, jakie wyzwania dla procesu restrukturyzacji należności nabierają w tym kontekście szczególnego wymiaru?

Na każdym Kongresie staramy się obiektywnie mówić o wyzwaniach, związanych z implementacją najważniejszych uregulowań, w tym roku takim wątkiem jest bez wątpienia dostosowywanie polskiego prawa restrukturyzacyjnego do wymogów europejskich.

Uwarunkowania pandemiczne czynią tę problematykę tematem szczególnie aktualnym, dodatkowo nakłada się na to konieczność wdrożenia dyrektywy drugiej szansy, z bardzo istotnymi zmianami w obszarze polskiego prawa restrukturyzacyjnego, ale i nadziejami obu stron, zarówno wierzycieli jak i dłużników, na szybkie i efektywne rozstrzyganie takich spraw na drodze sądowej restrukturyzacji.

Obowiązujące obecnie przepisy niestety nie spełniły pokładanych w nich nadziei, dlatego nie możemy zmarnować okazji, jaką stanowi implementacja dyrektywy drugiej szansy, żeby udrożnić sądowe postępowanie restrukturyzacyjne.

Między innymi dlatego, że te procedury przebiegają bardzo nieefektywnie, sektor bankowy kładł nacisk na przedsądową restrukturyzację, tworząc dobre praktyki takiego postępowania.

Dodam tylko, że Kongres odbywa się równolegle do zaplanowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości na 16-17 czerwca warsztatów restrukturyzacyjnych, gdzie będziemy mieli okazję podyskutować w ministerstwie o koniecznych warunkach wdrażania tej dyrektywy.

Niepokoi nas w szczególności fakt, że te prace są opóźnione, Polska złożyła wniosek na przedłużenie czasu na implementację o rok, i zwłoka w tym zakresie jest na niekorzyść wszystkich stron, ze szczególnym uwzględnieniem wszystkim podmiotów restrukturyzowanych, w tym przedsiębiorców, którzy w związku ze skutkami pandemii nie mogą już korzystać z instrumentów moratoryjnych, bo ich ramy prawne wygasły.