Producenci i konsumenci oczekują niższej inflacji, ale wciąż wysokiej

W grudniu ubiegłego roku 31,7% ankietowanych przedsiębiorców spodziewało się, że ceny w najbliższych 12 miesiącach będą rosły szybciej niż dotychczas, zaś 15,5%, że będą rosły w dotychczasowym tempie. 29,3% oczekiwało spadku inflacji.

Pozostali ankietowani odpowiedzieli „nie wiem” lub stwierdzili, że ceny spadną ewentualnie pozostaną na tym samym poziomie.

Wciąż znacznie więcej przedsiębiorców uważa, że inflacja wzrośnie lub utrzyma się na dotychczasowym poziomie, ale w porównaniu z poprzednimi badaniami oczekiwania inflacyjne spadły. W marcu 2022 roku wzrostu inflacji oczekiwało 65,1% ankietowanych przedsiębiorców, w czerwcu 57,3%, a we wrześniu 47,7%.

Wyraźny spadek  oczekiwań inflacyjnych mógł być wynikiem wprowadzonych przez rząd ulg podatkowych i dopłat do nośników energii, choć było wiadomo, że ta tzw „tarcza antyinflacyjna” zostanie wycofana w 2023 roku.

Największe przyrosty inflacji mamy już za sobą

Z badań wynika, że znaczna większość przedsiębiorców nie oczekuje spadku inflacji w najbliższym roku, ale uważa, że największe przyrosty inflacji mamy już za sobą.

Badania GUS koniunktury konsumenckiej pokazują czego spodziewają się gospodarstwa domowe. W marcu 8,86% ankietowanych konsumentów oczekiwało przyspieszenia inflacji, 44,0% utrzymania inflacji na dotychczasowym poziomie, zaś 25,33% spadku inflacji.

Oczekiwania inflacyjne konsumentów stopniowo zmniejszają się (GUS publikuje je co miesiąc). Najwyższe były w marcu 2022, gdy 36,64% ankietowanych spodziewało się wzrostu inflacji, zaś 42,73% utrzymania jej na dotychczasowym poziomie.

Warto jednak zauważyć, że w stosunku do lutego nastąpił nieznaczny wzrost oczekiwań, co mogło wynikać z przyspieszenia inflacji w ostatnim miesiącu.

To jest stagflacja

GUS bada nastroje konsumentów nie tylko dotyczące cen, ale także ich kondycji ekonomicznej.  W ostatnich miesiącach wyraźnie się pogarszają. W marcu na pytanie „Jak zmieniła się sytuacja finansowa Pana/Pani gospodarstwa domowego w ciągu ostatnich 12 miesięcy?”

2,10% odpowiedziało – jest dużo lepsza,

7,56% – jest trochę lepsza,

36,85% – pozostaje bez zmian,

34,97% – jest trochę gorsza

18,32% – jest dużo gorsza.

Pogorszenia sytuacji finansowej w najbliższych 12 miesiącach spodziewa się 43% ankietowanych, a pogorszenia sytuacji gospodarczej w Polsce aż 60%.

Dane te mogą świadczyć o tym, że dla konsumentów coraz większym problemem staje się spadek dochodów realnych, aczkolwiek wciąż utrzymują się wysokie oczekiwania inflacyjne. To sytuacja, którą określa się terminem stagflacja.