Prezes ZBP otwiera Forum Bankowe 2025
Tak szybkiemu wzrostowi gospodarczemu towarzyszył równie dynamiczny rozwój sektora bankowego – na przestrzeni 20 lat uczestnictwa Polski w strukturach Unii Europejskiej relacja bankowych aktywów do PKB wzrosła z 58% do ponad 91%. Istotnej poprawie uległ poziom ubankowienia. O ile w roku 2011 wynosił on ok. 70%, to obecnie kształtuje się na poziomie 96%.
Jeszcze szybciej zwiększa się liczba użytkowników bankowych kanałów elektronicznych. W 2004 roku jedynie 4% użytkowników korzystało z bankowości internetowej, dziś ten odsetek to 60% społeczeństwa. Rzecz w tym, że równolegle możemy wskazać bardziej niekorzystne sygnały – poziom inwestycji w roku minionym wyniósł 17,4% PKB, co było jednym z najniższych wskaźników w Europie – średnia unijna w tym zakresie wynosi przeszło 22%. PKB.
„Inwestycje są konieczne dla rozwoju polskiej gospodarki, dla budowania jej konkurencyjności” – podkreślił dr Tadeusz Białek, dodając iż kolejne lata niosą liczne wyzwania rozwojowe, związane przede wszystkim z transformacją polskiej gospodarki, zwiększeniem automatyzacji czy przystosowaniem się do wymagań ESG. Zapotrzebowania na sfinansowanie tych procesów będą musiały dostarczyć banki.
Czytaj także: Bankowość i finanse | Regulacje | Nie ograniczajmy działalności banków
Przewaga instrumentów dłużnych w aktywach banków
„Według stanu na koniec 2024 roku, sektor odpowiadał za niemal 87% finansowania zewnętrznego – wskazał prezes ZBP, dodając iż pod wieloma względami realna pozycja sektora bankowego jest gorsza niż jeszcze przed dekadą. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest niekorzystna konstrukcja tzw. podatku bankowego, obciążająca aktywa” – mówił dr Tadeusz Białek.
„Obecna forma podatku bankowego doprowadziła do silnej deformacji aktywów banków. Instrumenty dłużne, w większości obligacje Skarbu Państwa, stanowią 35,3% aktywów banków, podczas gdy kredyty dla sektora bankowego odpowiadają za 33,8% aktywów sektora bankowego.
Czyli mamy różnicę 1,5 punktu procentowego na korzyść instrumentów dłużnych. To, proszę Państwa, ewenement w skali Unii Europejskiej. Przestaliśmy być sektorem kredytowym” – przestrzegał prezes ZBP. Podkreślił, iż niezbędna jest zmiana podstawy wymiaru podatku bankowego, tak by nie przyczyniał się on do ograniczenia akcji kredytowej.
Czytaj także: Banki sektorowo największym płatnikiem podatków w Polsce
Znaczenie sektora bankowego dla państwa i gospodarki
Dr Tadeusz Białek zaznaczył, iż sektor bankowy jest jednym z najsolidniejszych partnerów państwa, również dostarczając najwyższych przychodów podatkowych.
„W 2024 roku co czwarta złotówka z tytułu podatku CIT pochodziła od sektora bankowego, było to łącznie 13,42 miliardów złotych.
Banki zapłaciły również podatek bankowy w wysokości 5,8 miliarda złotych” – stwierdził prezes ZBP, dodając że instytucje finansowe zatrudniają ok. 150 tysięcy pracowników, których wynagrodzenia obciążone były podatkiem dochodowym od osób fizycznych na poziomie ok. 1,5 mld zł.
Łączny wkład sektora do budżetu państwa w minionym roku szacować można na 24 mld złotych, co stanowi odpowiednik 13% tegorocznych zaplanowanych wydatków na obronność czy 57% rocznych nakładów na naukę i szkolnictwo.
To nie jedyny wkład sektora w rozwój państwa; banki aktywnie uczestniczą choćby w działaniach deregulacyjnych, tak na szczeblu unijnym, jak i krajowym. W tym kontekście prezes ZBP wspomniał o narastającym ryzyku prawnym, którego koszty przewyższają już nawet koszty ryzyka kredytowego.
„To sytuacja bez precedensu w Europie. Nie może tak być, że w imię wąskiej grupy klientów sektora bankowego, często uprawiających moral hazard, a także ogromnych interesów kancelarii odszkodowawczych, korzystających obficie z zagranicznego wsparcia finansowego, zakładnikami stają się inni klienci polskiego sektora bankowego, zarówno kredytobiorcy, jak i deponenci „– apelował prezes ZBP, dodając iż trend podważania ważnie zawartych umów musi zostać powstrzymany.
Dotyczy to zarówno prób kwestionowania umów kredytu hipotecznego bazujących na WIBOR, jak i narastającego trendu instrumentalnego wykorzystywania sankcji kredytu darmowego jako sposobu na uwolnienie się konsumenta od wywiązania się z prawnie zawartej umowy kredytowej.
„Aktualny system tworzy bodźce, skłaniające do instrumentalnego korzystania z SKD” – zwrócił uwagę prezes ZBP dr Tadeusz Białek.
Zaznaczył również, że celem dyskusji, które toczyć się będą podczas Forum Bankowego 2025, nie jest wyłącznie krytykowanie rozwiązań regulacyjnych, które krępują działanie banków, tylko rozmowa o tym, jak najlepiej wykorzystać potencjał sektora bankowego w najbliższym czasie.
Czytaj także: „Kwestionowanie wskaźnika WIBOR – konsekwencje dla gospodarki” – relacja z webinaru PAB WIB
