Prezentacja: Systemy sprawdzone w praktyce

Polska gospodarka wciąż jeszcze, mimo spowolnienia, trzyma się nie najgorzej. Wpływ na to ma także i to, że mieliśmy i mamy dość restrykcyjną politykę pieniężną. Kto wie, czy nie ważniejsze jest to, że polski sektor bankowy ma zdrowe aktywa. Znaczy takie, które nie są źródłem problemów dla wielu transgranicznych konglomeratów finansowych.

Kolejny już raz okazało się, jak sensowne było:

• stałe monitorowanie sytuacji gospodarczej,
• wzmacnianie kapitałów,
• dostosowywanie poziomu aktywów płynnych do specyfiki działania banków,
• weryfi kowanie procedur zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem płynności,
• weryfi kowanie procedur kredytowych i dostosowywanie ich do aktualnych warunków rynkowych,
• monitorowanie należności, zwłaszcza tych zagrożonych,
• staranna analiza kondycji finansowej klientów.

To ostatnie było bardzo istotne – osłabienie wyników finansowych przedsiębiorstw było dla banków wyraźnym sygnałem, że należy dokonać rewizji strategii biznesowych. Wszak pogorszenie sytuacji firm mogło, choć z opóźnieniem, przełożyć się również na sytuację dochodową gospodarstw domowych. Niezmiennie niezwykle pomocne w tym zakresie (który to już raz?) były międzybankowe systemy wymiany informacji. Przypomnijmy, że ich budowę Związek Banków Polskich rozpoczął ponad 20 lat temu. A potem sukcesywnie rozwijał – i nadal rozwija. Szczególnie intensywnie rozbudowywane były systemy zbierające i przetwarzające elementy informacji gospodarczej. Z obowiązku przypomnijmy, że 1 grudnia 2009 r. uruchomiono dwie nowe wówczas bazy: System Wczesnego Ostrzegania o Zagrożeniach (SWOZ) oraz System o Zdarzeniach z Obszaru Ryzyka Operacyjnego (ZORO). Dziś w coraz szerszym stopniu i z niemałym powodzeniem wykorzystywane są w polskim systemie bankowym.

Bez obawy posądzenia o przesadę można stwierdzić, że polskie banki, ich klienci, instytucje finansowe i przedsiębiorcy mają dziś nie tylko dostęp do informacji gospodarczej, ale i podstawowe narzędzia do zarządzania ryzykiem w prowadzonej działalności. Wystarczy jedynie lepiej, chętniej i pełniej z nich korzystać.

DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, BANKOWY REJESTR, AMRON, SWOZ, ZORO, POSIADACZE, AKCEPTANCI, POJAZDY – to źródła niezbędnych informacji (zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych). A obok nich – bazy danych Biura Informacji Kredytowej S.A. oraz jedyna w Polsce baza BIG InfoMonitor jakże mocno zintegrowana z sektorem bankowym: Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor. Zgromadzone informacje dotyczą ponad 82 mln umów blisko 23 mln klientów – zawierają m.in. dane o konsumentach i przedsiębiorcach zalegających ze spłatami, a są dostępne dla wszystkich stron obrotu gospodarczego.

System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE

Nie od dziś wiadomo, że dla skutecznego wykorzystywania skrzętnie zgromadzonych danych o uczciwych i nieuczciwych uczestnikach obrotu gospodarczego, a czasem wręcz oszustach, niezbędna jest koordynacja i dobra współpraca pomiędzy sektorem prywatnym a władzą publiczną. Najlepszym na to dowodem jest doskonałe współdziałanie Związku Banków Polskich, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komendanta Głównego Policji w ramach Kampanii informacyjnej Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE.

W Centralnej Bazie Danych Systemu DZ utrzymuje się bardzo wysoki poziom liczby zastrzeganych dokumentów tożsamości (według najnowszego „Raportu o dokumentach infoDOK” z III kw. 2012 r. w systemie znajduje się ponad 1,1 mln informacji dotyczących dokumentów tożsamości). To efekt społecznej kampanii informacyjnej rozpowszechniającej wiedzę o konieczności zgłaszania w banku faktu kradzieży lub zagubienia dokumentów. W III kw. 2012 r. odnotowano wzrost bazy o 31 813 dokumentów. Każde zgłoszenie znakomicie ułatwia bankom blokowanie prób wyłudzeń kredytów, przy których przestępcy posługują się cudzymi dokumentami.

Warto wiedzieć, że do Systemu Dokumenty Zastrzeżone trafia rocznie 1,2 mld zapytań! W pierwszych trzech kwartałach 2012 r. dzięki temu systemowi zablokowano 4295 prób wyłudzeń kredytów na łączną kwotę ponad 243 mln zł.

W Systemie DZ przechowywane są nie tylko informacje dotyczące dokumentów tożsamości. Poniżej prezentujemy całkowitą wielkość bazy danych w kolejnych latach.

System BANKOWY REJESTR

Baza danych Systemu BR liczy dziś (dane z października 2012 r.) ponad 2,2 mln informacji o konsumentach i przedsiębiorcach. W latach 2009 i 2011 zauważalny był bardzo szybki wzrost wielkości bazy. Pod tym względem rok 2012 jest spokojniejszy, jednak nie oznacza to, że ryzyko, na jakie narażone są banki niesprawdzające wiarygodności finansowej klientów można ignorować.

System BR nastawiony jest na szybkość, uniwersalność i prostotę obsługi, a generowane raporty są jasne i czytelne. Poza tym korzystanie z niego nie wymaga nakładów na informatykę. Dzieje się tak dlatego, że dostęp doń realizowany może być przez standardową przeglądarkę WWW, nie ma zatem konieczności instalacji specjalistycznego oprogramowania.

AMRON

System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami – AMRON to wystandaryzowana baza danych o cenach i wartościach nieruchomości wyposażona w moduły raportuLiczba jące i analityczne. System umożliwia przeprowadzanie analiz i monitorowanie zjawisk zachodzących na rynku nieruchomości, dzięki czemu jest nieodzownym narzędziem wspierającym rozwój i obsługę rynku nieruchomości.

Od połowy roku 2006 – za sprawą Rekomendacji S oraz zmieniającej się radykalnie sytuacji na rynku nieruchomości – System AMRON wzbudza ogromne zainteresowanie banków zaangażowanych w finansowanie hipoteczne oraz innych podmiotów uczestniczących w rynku obrotu nieruchomościami.

System spełniał wymogi starej Rekomendacji J, a jej nowa znowelizowana przed kilkoma tygodniami wersja wykorzystuje doświadczenia Centrum AMRON odnośnie aktywności banków w systemie oraz jakości informacji o nieruchomościach, którymi one obecnie dysponują. Regularnie rośnie liczba uczestników systemu i wielkość bazy danych. Można zatem mieć nadzieję, że do końca 2013 r. obecne zasoby bazy AMRON, liczące już prawie 1,5 mln rekordów, zostaną co najmniej podwojone.

System Wymiany Ostrzeżeń o Zagrożeniach

SWOZ został zaprojektowany, jako narzędzie szybkiego ostrzegania o zagrożeniach. Sektor bankowy jest bowiem stale narażony na ryzyko utraty środków finansowych z tytułu przestępstw kartowych, internetowych, wyłudzeń z użyciem sfałszowanych dokumentów tożsamości itp.

System to swoista baza wiedzy o nowych schematach oszustw, o zdarzeniach niosących zagrożenie dla bezpieczeństwa działalności bankowej, mechanizmach postępowań – wraz z opisem konkretnych przedsięwzięć i akcji. System dostarcza wiedzę ex ante, ograniczając tym samym ryzyko i skalę możliwych strat.

Ostatnio do systemu została dodana nowa kategoria „Baza Urządzeń Fraudowych”, w której znajdą się informacje i zdjęcia dotyczące urządzeń fraudowych montowanych na urządzeniach samoobsługowych (m.in. bankomatach, wpłatomatach, POS-ach). Według danych na koniec października 2012 r. w systemie uczestniczyło 31 banków komercyjnych i 58 banków spółdzielczych.

System Zdarzeń z Obszaru Ryzyka Operacyjnego

ZORO w zamyśle miał być narzędziem pomocniczym – zewnętrzną bazą danych wspomagającą banki w szacowaniu ryzyka operacyjnego. Jego powołanie było odpowiedzią na wymagania uchwały nr 1/2007 KNB z 13 marca 2007 r. Baza danych gromadzi informacje o zdarzeniach wynikających z ryzyka operacyjnego lub pogranicza ryzyka operacyjnego oraz kredytowego, w wypadku których bank poniósł stratę finansową bądź był (lub jest) narażony na stratę potencjalną.

Z uwagi na specyfi kę przetwarzanych danych oraz konieczność zachowania pełnej anonimowości uczestników w systemie obowiązują szczególne zasady gwarantowania poufności. Polegają one na technologicznym i organizacyjnym rozdzieleniu funkcji zarządzania użytkownikami od zadań związanych z administrowaniem bazą danych.

ZORO, dostarczając dane o charakterze zewnętrznym w pięcioletniej perspektywie historycznej, umożliwia bankom precyzyjne wykonanie analiz i szacowanie ryzyka operacyjnego. Dane z systemu mogą być wykorzystane przez bank do trzech głównych celów:

1. modelowania ryzyka operacyjnego,
2. tworzenia analiz scenariuszowych,
3. budowania wzorców (benchmarków).

W systemie uczestniczy (dane na koniec października 2012 r.) 12 banków.

Więcej na stronie: www.cpb.pl/swd

..