Prawo: Właściwa wycena to połowa sukcesu

Jednym z wyzwań stojących przed podmiotami prowadzącymi restrukturyzację lub syndykami masy upadłościowej jest właściwa wycena wartości niematerialnych i prawnych należących do restrukturyzowanej lub upadłej firmy.

Czy istnieją jakieś szczególne zasady, które stosuje się wobec wyceny tego rodzaju majątku?

Dr Artur Bunk: Chciałbym na początku wskazać na zasadniczą różnicę między polską a niemiecką praktyką stosowania prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Z tego co mi wiadomo, punktem wyjścia wyceny majątku dłużnika w Polsce jest z reguły bilans handlowy. Taka praktyka w Niemczech została odrzucona już kilkanaście lat temu, gdyż nie odpowiadała realiom ekonomicznym. Oczywiście, przy początkowym badaniu wartości spółki konieczna jest analiza bilansu handlowego – jednak bilans, który sporządza syndyk lub nadzorca sądowy bądź inny podmiot podejmujący się restrukturyzacji jeszcze w fazie przedupadłościowej, nie opiera się na wartościach zapisanych w bilansie handlowym tylko na wartościach rynkowych. Dokonywana jest wówczas tzw. wycena likwidacyjna – w jej ramach bierze się pod uwagę oczekiwaną wartość składnika majątkowego w ramach sprzedaży likwidacyjnej. Wartość ta może być, i często jest, wyższa aniżeli wartość bilansowa; stary komputer czy samochód z księgowego punktu widzenia mógł się już dawno zamortyzować, więc jego wartość bilansowa wynosi zero. Natomiast na rynku analogiczne przedmioty są sprzedawalne za kilkaset bądź nawet kilka tysięcy złotych – a ich wartość stanowi z reguły podstawę tzw. wyceny likwidacyjnej. Natomiast jeżeli istnieją uzasadnione przesłanki, że w wyniku restrukturyzacji możliwa będzie kontynuacja działalności przedsiębiorstwa, wówczas obok wyceny likwidacyjnej bierze się pod uwagę wartość składnika jako części przedsiębiorstwa. W takim przypadku do poszczególnych składników majątkowych obok ich wartości rynkowej dopisuje się tzw. wartość kontynuacyjną.

Mec. Vanessa Lichter: Zdarzają się sytuacje, kiedy sam składnik majątkowy ma bardzo niską wartość rynkową – a równocześnie ten sam składnik (np. sprzęt czy oprogramowanie komputerowe starej generacji) pełni ważną rolę w realizacji procesów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jeżeli podmiot prowadzący postępowanie restrukturyzacyjne dojdzie do wniosku, że spółka może być uratowana, powinien sporządzić dodatkowo tzw. bilans kontynuacyjny. Wówczas nie ocenia wartości poszczególnych składników mienia jedynie pod kątem ceny, jaką by otrzymał w wyniku ich zbycia. Pojawia się pytanie: jakiego wydatku musiałaby dokonać firma, żeby odtworzyć analogiczne struktury? Z reguły to właśnie ten bilans okazuje się najwyższy. Może się okazać, że przestarzały system komputerowy nie będzie wart 100 zł, tylko trzy razy więcej – tyle bowiem kosztowałoby uruchomienie porównywalnego stanowiska. W analogiczny sposób dokonuje się również wyceny wartości niematerialnych i prawnych należących do spółki.

Dr Artur Bunk: Warto podkreślić, że owa „wartość użytkowa” czy „wartość kontynuacyjna” jest uwzględniana jedynie wówczas, kiedy podmiot zajmujący się restrukturyzacją czy upadłością na podstawie ...