Pracodawca może odwołać twój urlop w ostatniej chwili

Co do zasady urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane w terminach wcześniej uzgodnionych czy to w planie urlopów czy indywidulanie między pracodawcą a pracownikiem. Terminy te nie są jednak zawsze dotrzymywane. Do ich przesunięcia dojść może w wyniku wspólnych ustaleń między stronami stosunku pracy, na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami, oczywiście jeśli zgodzi się na to pracodawca albo w wyniku jednostronnej decyzji pracodawcy.

Szczególne potrzeby

W tym ostatnim przypadku przesunięcie urlopu możliwe tylko z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika w pracy spowodować mogłaby poważne zakłócenia toku pracy. Przy czym obie wymienione przesłanki muszą występować łącznie.

Przepisy nie określają jednak, jakie potrzeby pracodawcy można uznać za szczególne ani jakie zakłócenia toku pracy kwalifikują się, jako poważne. Wydaje się jednak, że takimi potrzebami mogą być np. konieczność usunięcia awarii, czy niespodziewane wcześniej uzyskanie przez firmę korzystnego kontraktu, którego realizacja może wydatnie poprawić jej sytuację ekonomiczną. O tym, czy istnieją powody do przesunięcia terminu urlopu wypoczynkowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, decyduje pracodawca.

Zwrot kosztów

Oczywistym jest, że nagła zmiana terminu urlopu przez pracodawcę może narazić pracownika na szkodę. W związku z zaplanowanym wypoczynkiem, który miał się lada moment rozpocząć poniósł on, bowiem prawdopodobnie określone koszty (opłaty za wycieczki, wczasy itp.), których nie będzie w stanie odzyskać. Jednak inaczej niż w przypadku odwołania z urlopu (art. 167 § 2 kp) przepis pozwalający pracodawcy w drodze jednostronnej decyzji przesunąć termin urlopu pracownika (art. 164 § 2 kp) nie przewiduje obowiązku zrekompensowaniu pracownikowi kosztów wynikłych z takiego przesunięcia. W doktrynie podkreśla się, że taki obowiązek mimo to istnieje.

Potwierdza to zresztą jedyne jak dotąd orzeczenie dotyczące te kwestii. Chodzi tu o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 24 maja 2010 r.( I SA/Go 56/10), w którym to wyroku WSA uznał, iż podstawę prawną wskazanego obowiązku pracodawcy stanowi art.167 §2 kp, czyli przepis regulujący obowiązki pracodawcy, który podjął decyzję o odwołaniu pracownika z urlopu. Wskazany przepis, ma, zdaniem sądu, zastosowanie – per analogiam – do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika, które pozostają w bezpośrednim związku z nieudzielaniem pracownikowi urlopu w zaplanowanym terminie. Powyższe zobowiązanie pracodawcy do zwrotu przedmiotowych kosztów należy również wywieść z zasady sformułowanej w treści art.117 §2 kp – zgodnie, z którą, pracownik nie może ponosić ryzyka związanego z działalnością pracodawcy.

Zresztą, zdaniem sądu istnieje jeszcze inna podstawa prawna, w oparciu, o którą pracownik, któremu pracodawca przesunął termin rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, może dochodzić zwrotu poniesionych wydatków. Jest nią art. 471 kc w zw. z art. 300 kp. Plan urlopów wypoczynkowych jest traktowany w prawie pracy, jako źródło zobowiązania pracodawcy. Niedopełnienie powyższego zobowiązania rodzi roszczenie odszkodowawcze, które z powodu braku regulacji prawnej w art.164 kp znajduje oparcie w przepisach Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań.

Bez względu jednak na podstawę roszczeń pracownika wobec pracodawcy decyzja o przesunięciu pracownikowi terminu urlopu będzie pracodawcę zwykle trochę kosztować.

Nowy termin w uzgodnieniu

Podporządkowanie się pracownika decyzji pracodawcy zobowiązuje pracodawcę do udzielenia mu niewykorzystanego urlopu w terminie z nim uzgodnionym. Tak wynika z § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop

(Dz.U. Nr 2, poz. 14). Przy wyznaczeniu nowego terminu wypoczynku pracownika warto pamiętać, iż urlop przesunięty powinien być jednak udzielony w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo (art. 161 kp), a najpóźniej do końca trzeciego kwartału tego roku, czyli do 30 września (art. 168 kp.).