Porozumienie w UE w sprawie niewypłacalnych banków
Zgodnie z porozumieniem, banki zagrożone upadłością będą mogły uzyskać dostęp do finansowania z funduszy branżowych – krajowych funduszy restrukturyzacji lub Jednolitego Funduszu Restrukturyzacji (SRF).
Będzie to możliwe, gdy bank nie dysponuje wystarczającym poziomem kapitału i zobowiązań podlegających konwersji (MREL), by samodzielnie pokryć straty.
Mechanizm ten – nazywany „uzupełnianiem luki” – pozwoli korzystać z funduszy gwarancji depozytów lub funduszy restrukturyzacyjnych jako ostatecznego źródła finansowania, bez konieczności obciążania deponentów.
Aby uniknąć pokusy nadużycia i zapewnić dyscyplinę rynkową, dostęp do tych środków będzie możliwy tylko po spełnieniu restrykcyjnych wymogów.
Czytaj także: BANKI 2024 – raport o sytuacji sektora bankowego
Test najmniejszego kosztu dla banku
Porozumienie precyzuje, w jakich sytuacjach restrukturyzacja banku jest uzasadniona z punktu widzenia interesu publicznego. Chociaż likwidacja wciąż pozostaje domyślnym rozwiązaniem w przypadku upadłości – zwłaszcza dla mniejszych banków – to nowe przepisy ułatwiają stosowanie innych rozwiązań w przypadkach, gdy restrukturyzacja lepiej chroni stabilność finansową i deponentów.
Nowością jest także uwzględnienie potencjalnych skutków dla gospodarki zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym – co ma szczególne znaczenie w przypadku lokalnych instytucji finansowych.
Zmienione przepisy wprowadzają jednolite podejście do tzw. testu najmniejszego kosztu, który pozwala ocenić, czy użycie środków funduszu gwarancji depozytów (DGS) jest bardziej opłacalne niż standardowa procedura upadłościowa. Wydatki z DGS nie będą mogły przekroczyć wartości objętych gwarancją depozytów w danym banku.
Czytaj także: Prezes ZBP o mitach na temat polskiego sektora bankowego
Reakcja na kryzys finansowy z 2008 roku
Zachowano również istniejącą hierarchię roszczeń – najpierw spłacani będą deponenci objęci systemem gwarancyjnym, a w dalszej kolejności gospodarstwa domowe i MŚP nieobjęte DGS. Takie rozwiązanie ma wzmocnić zaufanie do systemu bankowego i zapewnić jego ciągłość operacyjną.
Konieczne będzie jeszcze dopracowanie szczegółów technicznych i formalne przyjęcie przepisów przez obie instytucje unijne. Nowe przepisy wejdą w życie po ich publikacji i transpozycji do prawa krajowego.
Reforma CMDI stanowi odpowiedź na problemy ujawnione po kryzysie finansowym z 2008 roku. Dotychczas wiele mniejszych banków było likwidowanych lub ratowanych przez państwo, ponieważ nie były w stanie spełnić wymogów MREL.
Komisja Europejska, która w kwietniu 2023 r. zaproponowała przegląd CMDI, dąży do zwiększenia spójności i praktyczności systemu, ograniczenia kosztów społecznych oraz dalszego zbliżenia do pełnej unii bankowej w UE.
