Połowa uczestników OFE wybierze ZUS? W czerwcu likwidacja OFE?

Rząd zakłada, że w obecnej sytuacji gospodarczej osoby posiadające około 50% aktywów w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE) zdecydują się na przeniesienie ich do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i zewidencjonowanie ich na koncie, wynika z Oceny Skutków Regulacji (OSR) do projektu nowelizacji ustaw w związku z przeniesieniem środków z OFE na indywidualne konta emerytalne (IKE). 

Przy tym założeniu wysokość tzw. opłaty przekształceniowej wyniosłaby 10,056 mld zł w latach 2021-2022. Planowane wejście w życie noweli to 1 czerwca 2021 r.

Czytaj także: Po likwidacji OFE w czasie kryzysu co wybrać IKE czy ZUS?

„Do obliczeń przedstawionych w OSR przyjęto, że osoby posiadające około 50% aktywów w OFE zdecydują się na ich przeniesienie do ZUS i zaewidencjonowanie na koncie.

50% aktywów zostanie przeniesiona do IKE. Takie założenie jest najbardziej racjonalne w obecnej sytuacji gospodarczej” – czytamy w uzasadnieniu.

Czytaj także: Środki z OFE będzie można wypłacić w całości

Za wybór IKE zapłacisz

Zgodnie z projektem, od wartości przeniesionych do IKE aktywów zostanie naliczona tzw. opłata przekształceniowa w wysokości 15%. Osoby, które zdecydują o przekazaniu środków zgromadzonych w OFE do ZUS i ich zewidencjonowaniu na koncie nie będą ponosić żadnych opłat do momentu wypłaty emerytury, od której pobierany jest podatek dochodowy według skali oraz opłacane składki na NFZ.

Do obliczenia wysokości opłaty przyjęto stan aktywów w OFE na poziomie 134,1 mld zł (dane z 31.08.2020 r., data ta pokrywa się z datą wpisu projektu ustawy do wykazu prac rządu). Założenia te przyjmowano dla wejścia w życie ustawy 1 lutego 2021 r.

W OSR przedstawiono cztery warianty szacowanych wpływów z opłaty przekształceniowej płatnej na rzecz FUS, przy założeniu przejścia z OFE na IKE odpowiednio 100%, 80%, 50% oraz 0% obecnych członków OFE.

W przypadku, gdyby na przejście do IKE zdecydowało się 100% osób opłata przekształceniowa przyniosłaby w latach 2021-2022 – 20,112 mld zł (14,078 mld zł w 2021 r. i 6,034 mld zł w 2022 r.), w przypadku przejścia 80% osób byłoby to w tym okresie 16,090 mld zł (odpowiednio 11,263 mld zł i 4,827 mld zł).

Czytaj także: OFE zarobiły 0,7 proc. w styczniu, aktywa wzrosły do 149,3 mld zł

Skutki zmian dla budżetu

W wariancie, według którego na przejście zdecydowałoby się 50% osób – opłata dałaby 10,056 mld zł (7,039 mld zł w 2021 r. i 3,017 mld zł w 2022 r.)

W OSR zaznaczono, że przebudowa systemu OFE będzie miała wpływ na sytuację finansową FUS, która będzie wypadkową:

• zaprzestania odprowadzania składek do OFE – opłacanych od stycznia 2021 r. (w szacunkach założono, że ustawa wprowadzająca proponowane zmiany zostanie ogłoszona w grudniu 2020 r.), składki te będą przekazywane do FUS i ewidencjonowane na subkoncie (dochód w wysokości 2,960 mld zł w 2021 r.);
• likwidacji tzw. suwaka bezpieczeństwa;
• wpłaty w dwóch ratach w latach 2021-22 tzw. opłaty przekształceniowej w wysokości 15% aktywów przenoszonych z OFE do IKE;
• niższych zobowiązań FUS z tytułu emerytur dla osób, które zdecydują się na przeniesienie aktywów zgromadzonych w OFE do IKE,
• przeniesienia aktywów do FRD w przypadku uczestników OFE, którzy złożą deklarację o przejściu do ZUS (szacuje się, że do FRD trafią aktywa o łącznej wartości ok. 67 mld zł).

Środki wypłacane z IKE nie będą podlegały opodatkowaniu.

W OSR założono, że 50% aktywów zgromadzonych w OFE zasili Fundusz Rezerwy Demograficznej (FRD), a ich równowartość zostanie zaewidencjonowana na koncie w ZUS.

Aktywa FRD zostaną przekazane w zarządzanie towarzystwu funduszy inwestycyjnych zależnemu od Polskiego Funduszu Rozwoju w formie zlecenia zarządzania portfelem na zlecenie oraz funduszu inwestycyjnego.

Ma to na celu szerszą dywersyfikację aktywów FRD celem zapobiegnięcia oczekiwanemu spadkowi stóp zwrotu z aktywów FRD w związku z zapadalnością skarbowych papierów wartościowych o wyższej rentowności.

Skumulowany stan aktywów FRD, zgodnie z celem istnienia funduszu rezerwowego, stanowić będzie zabezpieczenie na przyszłość w przypadku wystąpienia istotnych zaburzeń w systemie emerytalnym, podano także. 

Proponowane zmiany w funkcjonowaniu OFE będą miały także wpływ na inne jednostki sektora w postaci wpływów z podatku PIT i do NFZ. Jednak wpływ ten będzie znacznie mniejszy niż w przypadku FUS.

Tzw. opłata przekształceniowa będzie co do zasady neutralna ekonomicznie dla obywateli (odpowiada ona efektywnej stopie opodatkowania emerytur podatkiem dochodowym oraz obciążenia składką na ubezpieczenie zdrowotne, a środki wypłacane z IKE w odróżnieniu od emerytur z systemu powszechnego będą wolne od tego podatku oraz składki), podano także. 

Z projektu ustawy wynika, że miała wejść w życie co do zasady 1 lutego 2021 r. W trakcie konsultacji, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFPR) zaakceptowało propozycję, by był to 1 czerwca 2021 r. Teraz  projekt ma ponownie trafić na Stały Komitet Rady Ministrów.

Czytaj także: Czy Polacy wybiorą unijny program emerytalny zamiast krajowych PPK, IKE, IKZE?