Polacy nadal przywiązani do gotówki, raport NBP

Głównym celem analiz było poznanie zakresu stosowania i charakterystyki metod płatności wykorzystywanych przez mieszkańców Polski do realizacji potrzeb codziennego życia. Ponadto istotne było poznanie poziomu aktualnego ubankowienia Polaków oraz postaw związanych z obrotem gotówkowym i bezgotówkowym.

Gotówka najczęściej wskazywaną metodą płatności

Gotówka była najczęściej wskazywaną metodą płatności. Jak pokazują wyniki badania – w ciągu 12 miesięcy poprzedzających pomiar – korzystało z niej 97,8% respondentów. Następne w kolejności były karty płatnicze z technologią zbliżeniową – 75,6% oraz polecenia przelewu – 69,8%. Mniej rozpowszechnione były „inne internetowe metody płatności” (do których zaliczono m.in. usługę PayPal) – 41,1% respondentów, oraz polecenia zapłaty – 40,5%. Z niekartowych płatności mobilnych korzystało 23,9% badanych, zaś z kartowych płatności mobilnych 17,6%. Inne metody płatności oraz kryptoaktywa były wykorzystywane przez 0,2% respondentów. Żaden z badanych nie wskazał czeków bankowych jako zastosowanej metody płatności.

Czytaj także: Będzie ustawowy obowiązek akceptowania płatności gotówką?

W trakcie badania respondenci zrealizowali łącznie 3 759 transakcji o całkowitej wartości 258 291,26 zł. Wśród nich 46,4% przeprowadzono za pomocą gotówki. Jednocześnie gotówka odpowiadała za 29,3% łącznej wartości zrealizowanych transakcji. W ramach badania wszystkie osoby płacące gotówką zostały poproszone o zwrócenie uwagi na to, czy w miejscu ich dokonywania istniała możliwość realizacji transakcji kartą. Analiza wykazała, że około 49% transakcji gotówkowych zostało zrealizowanych przez osoby posiadające karty płatnicze w miejscach wyposażonych w terminal płatniczy. Osoby te, mimo możliwości zapłaty kartą (posiadanie karty i obecność terminala), wybrały transakcje gotówkowe z uwagi na osobiste preferencje.

Wskaźnik ubankowienia

Innym zagadnieniem podjętym w badaniu była analiza wskaźnika ubankowienia. Zgodnie z wynikami badania 88,5% respondentów dysponowało rachunkiem płatniczym lub kontem bankowym. Stopień nieubankowienia, mierzony brakiem rachunku płatniczego lub konta bankowego, osób pełnoletnich wyniósł 11,5%, z kolei dla osób w wieku od 15 do 17 lat stopień ten wyniósł 93%.

Projekt Narodowej Strategii Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego

Wyniki badań potwierdzają, że przygotowywany przez NBP projekt Narodowej Strategii Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego jest odpowiedzią na oczekiwania obywateli.

Czytaj także: EBC z zadowoleniem przyjmuje postulat NBP o ustawowym obowiązku akceptacji gotówki >>>

Działania mające na celu zapewnienie Polakom nieutrudnionego dostępu do gotówki są częścią prac nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego. Prace te prowadzone są aktualnie w ramach zespołów zadaniowych powołanych przez Radę ds. obrotu gotówkowego. Ich zakończenie planowane jest na IV kw. br.

Obejmują one diagnozę stanu dostępności gotówki na terenie kraju przede wszystkim w bankomatach i placówkach bankowych oraz analizę możliwych do wprowadzenia zmian regulacyjnych, poprawiających dostępność gotówki i minimalizujących ryzyko zmniejszenia się jej dostępności dla obywateli w przyszłości.

– Celem NBP jest także wprowadzenie w życie rozwiązań, które zagwarantują, że znaki pieniężne emitowane przez NBP będą powszechnie akceptowane jako prawny środek płatniczy na terenie Polski zarówno, w płatnościach detalicznych za codzienne zakupy, jak i przy regulowaniu wszelkich naszych zobowiązań finansowych – powiedział prof. Adam Glapiński, prezes NBP.

Oczywiście wybór formy płatności – gotówkowa lub elektroniczne instrumenty płatnicze – należy pozostawić Polakom. O zagwarantowanie tej właśnie swobody wyboru chodzi NBP.

Udostępniony przez NBP raport „Zwyczaje płatnicze w Polsce w 2020 r. Podstawowe wyniki badania” jest częścią szerszej publikacji, która ukaże się na przełomie lat 2021-2022. Badanie zostało zrealizowane w dniach 15 września – 15 października 2020 r. na reprezentatywnej próbie 1265 mieszkańców Polski w wieku od 15 lat.