Pierwsze środki z EFSI trafią nad Wisłę

Pierwsze środki z tej puli trafią nad Wisłę – 29 lipca br. Bank Gospodarstwa Krajowego podpisał umowę z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym w sprawie regwarancji akcji kredytowej dla polskiego sektora MSP, udzielonej w ramach programu ramowego COSME oraz EFSI. To pierwsza w Europie umowa, wykorzystująca środki z tego ostatniego instrumentu – i zarazem pierwsze działanie w Polsce w ramach programu COSME. – Ta umowa pokazuje, iż Komisja Europejska jest zdecydowana wspierać sektor MSP – ocenił Piotr Świtalski, przedstawiciel KE w Polsce. -Wkrótce zaoferujemy polskim mikro, małym i średnim przedsiębiorcom zupełnie nowy, atrakcyjny instrument gwarancyjny na zabezpieczenie spłaty kredytu – powiedział w swym wystąpieniu poprzedzającym parafowanie umowy Dariusz Kacprzyk, prezes zarządu BGK. I przypomniał, że nowe rozwiązanie będzie kolejnym już krokiem podejmowanym przez ten bank w celu wspierania najmniejszych podmiotów na polskim rynku. – Nowy instrument wypełnił dotychczasową lukę – zaznaczył.

To równocześnie kolejna już wspólna inicjatywa BGK i EFI, którego zresztą bank jest akcjonariuszem, mająca na celu wspieranie konkurencyjności polskiej gospodarki. 11 kwietnia 2013 r. obie instytucje podpisały umowę powołującą do życia Polski Fundusz Funduszy Wzrostu – mający za cel zbudowanie w pięcioletniej perspektywie portfela udziałów w funduszach private equity, venture capital i mezzanine, inwestujących zarówno w Polsce, jak i całym regionie.

Na czym ma polegać nowy instrument finansowy, wykorzystujący zarówno środki dostępne w ramach programu COSME jak również potencjał zupełnie nowego, bo zatwierdzonego ostatecznie dopiero w początku lipca EFSI? Uczestniczące w programie banki, udzielając kredytów przedsiębiorcom z sektora mikro oraz MSP, nie będą musiały wymagać zabezpieczenia na majątku firmy. Będzie to możliwe dzięki 80-procentowej gwarancji udzielanej przez BGK, który z kolei otrzyma regwarancję Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Umożliwi to wygenerowanie akcji kredytowej na poziomie 1 mld zł, przy czym maksymalna kwota każdego udzielonego kredytu będzie mogła wynieść nawet 600 tys. zł. Dla wielu przedsiębiorców istotny okazać się może fakt, że gwarancja dostępna będzie zarówno dla kredytów inwestycyjnych (w ich przypadku maksymalny okres gwarancji będzie wynosił 99 miesięcy), jak i kredytów obrotowych (maksymalnie 27 miesięcy). – Dokonaliśmy wstępnego szacunku – w tej chwili jest co najmniej dziesięć banków, które wyraziły zainteresowanie, jednak co do kwoty, to nie chcę wybiegać w przyszłość – zaznaczył wiceprezes Związku Banków Polskich, dr Mieczysław Groszek, deklarując jednocześnie pełne zaangażowanie sektora w wykorzystanie nowych instrumentów. – Oczywiście banki nie są zainteresowane same dla siebie, banki są zainteresowane w imieniu klientów. Będąc blisko biznesu, widzimy gdzie są ważne ograniczenia dla finansowania bardzo ważnego sektora MSP – dodał wiceprezes ZBP.

– Dystrybucja tych gwarancji będzie się odbywać na tej zasadzie, co de minimis – czyli przez banki, które współpracują z klientami. Będziemy starali się zachować ten prosty i skuteczny system kredytów udzielanych w bankach – tak obrotowych, jak i inwestycyjnych – stwierdził prezes BGK.

Zdaniem wiceprezesa ZBP, wiele spośród banków uczestniczących dotychczas w programie de minimis zapewne zaangażuje się w nowe działanie. – Myślę, że po to się pracuje nad pewnymi programami – zarówno w sensie dokumentacyjnym, jak również i operacyjnym – żeby później móc wykorzystywać pewne uniwersalne doświadczenia. W związku z tym, że oba produkty w ocenie BGK mają charakter komplementarny, można zakładać, że zainteresowanie ze strony sektora bankowego nie ograniczy się do tych 10 banków, które już w tej chwili się zgłosiły – podkreślił wiceprezes Groszek. Również pośród 5 tys. beneficjentów programu COSME trafić się mogą uczestnicy programu de minimis – warunki korzystania z programów ramowych nie wykluczają bowiem podmiotów, które już korzystały z pomocy publicznej.

– Ta umowa pozwoli na zapewnienie gwarancji finansowania małych i średnich przedsiębiorstw – powiedział podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Artur Radziwiłł. Jego zdaniem, ułatwianie dostępu do kredytu dla najmniejszych graczy na polskim rynku to działanie mające na celu pobudzanie wzrostu gospodarczego naszego kraju. – MŚP to podstawa sukcesu i wzrostu gospodarczego w Polsce – ocenił. W podobnym tonie wypowiedział się przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce. – MŚP to podstawa gospodarki, odpowiadają za 85 % nowych miejsc pracy – stwierdził Piotr Świtalski. Podmioty te nierzadko cechuje znacznie większa innowacyjność niż ma to miejsce w przypadku rynkowych gigantów – jednak równie często potykają się o brak wystarczających zabezpieczeń, umożliwiających zaciągnięcie kredytu na realizację projektów. Przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce nie ma złudzeń. – Ograniczona dostępność kapitału wysokiego ryzyka pozostaje problemem dla startupów i wysoko innowacyjnych firm, które potrzebują silnego wzrostu w początkowej fazie swego rozwoju – stwierdził.

Dlaczego tak się dzieje? Głównym winowajcą jest kryzys. W obecnej, pokryzysowej sytuacji finansowanie rozwoju MŚP ze środków publicznych jest ograniczone. Na domiar złego, również finansowanie bankowe stało się, na skutek kryzysu, mocno utrudnione; banki w całej Wspólnocie znacząco podwyższyły wymogi odnośnie zdolności kredytowej przedsiębiorstw czy posiadanych przez nie zabezpieczeń. Na ten aspekt zwrócił uwagę wiceprezes Związku Banków Polskich, Mieczysław Groszek. Właśnie tę lukę mają wypełnić programy ramowe UE czy też takie instrumenty jak EFSI.

– Te instrumenty pozwalają uruchomić środki prywatne i nakierować je na te cele, które są strategicznie ważne dla państwa i gospodarki – przypomniał Artur Radziwiłł. – W COSME prawie 60 proc. budżetu będzie dedykowana poprawie dostępu do finansowania dla biznesu poprzez gwarancje pożyczkowe oraz kapitał wysokiego ryzyka dla MŚP – podkreślił Piotr Świtalski. Wskazał równocześnie, że 1,3 mld euro dostępne w ramach tego instrumentu pozwoli na finansowanie sektora MŚP i mikro w ciągu najbliższych pięciu lat na łączna kwotę 25 mld euro.

Aby jak najwięcej z tej puli trafiło do naszego kraju, musimy być po prostu lepsi od rywali z innych państw UE. Dotyczy to zarówno programów ramowych, jak również środków dostępnych w ramach EFSI. – Plan inwestycyjny dla Europy nie ma kopert narodowych. To, ile Polska z niego skorzysta, zależy tylko od tego, jak dobre projekty polskie podmioty są w stanie przygotować – przypomniał zebranym Artur Radziwiłł. Dużym wsparciem w tej dziedzinie służyć może chociażby Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE przy Związku Banków Polskich. – Zachęcam, żeby korzystać z tego kapitału wiedzy, doświadczenia i umiejętności, które są zgromadzone w instytucjach, takich jak BGK – ale też w punktach kontaktowych, które pomagają polskim przedsiębiorcom w dostępie do instrumentów finansowych oferowanych przez instytucje europejskie – stwierdził przedstawiciel resortu finansów. Również dyrektor KPK, Arkadiusz Lewicki, przypomniał zebranym, że punkt wspiera przedsiębiorców w aspirowaniu do środków dostępnych w ramach wszystkich programów ramowych.

Karol Jerzy Mórawski