Pierwsze polskie sukcesy w ramach programu „Horyzont 2020”
W latach 2014-2020 Komisja Europejska przeznaczy ponad 4,5 mld euro na ułatwienie dostępu do finansowania dla europejskich przedsiębiorców. Pozwoli to na uruchomienie ok. 70 mld euro preferencyjnego finansowania, dostępnego także dla polskich firm. Odbędzie się to w ramach kilku programów, z których największy to „Horyzont 2020”.
Unijne gwarancje pozwolą na uruchomienie preferencyjnego finansowania w postaci kredytów, pożyczek, poręczeń oraz leasingu dla przedsiębiorców w Polsce. Preferencyjność ta polega przede wszystkim na niższych kosztach, dłuższym okresie kredytowania, uproszczonych procedurach, niższych wymaganiach dotyczących historii kredytowej, zabezpieczeń i wkładu własnego.
– „Horyzont 2020” to największy w historii Unii Europejskiej program finansowania badań i innowacji w gospodarce – podkreśla dr Mateusz Gaszczyński, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. – Do wykorzystania jest kwota przekraczająca 20 mld euro, a o środki mogą się ubiegać zarówno przedsiębiorcy, jak i pojedynczy naukowcy. Dotychczas udział polskich naukowców w programach ramowych UE był na dość niskim poziomie, dlatego jednym z ważniejszych celów jest dla nas w najbliższym czasie poprawa tej sytuacji.
„Horyzont 2020” stawia na intensywną współpracę nauki z przemysłem, jak również wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw. Jego celem jest rozwój europejskich innowacji o znaczeniu globalnym oraz wypracowanie przewagi konkurencyjnej gospodarki europejskiej w oparciu o innowacje. Horyzont 2020 obejmuje następujące główne filary i obszary tematyczne:
1. Doskonała baza naukowa: Europejska Rada ds. Badań; Przyszłe i powstające technologie; Działania Marii Skłodowskiej-Curie, Infrastruktury Badawcze – budżet 24,4 mln euro.
2. Wiodąca pozycja w przemyśle: Wiodąca pozycja w zakresie technologii prorozwojowych i przemysłowych (technologie informacyjne i komunikacyjne, nanomateriały i nanotechnologie, technologie kosmiczne); Innowacje w MŚP; Dostęp do finansowania ryzyka – budżet 17 mln euro.
3. Wyzwania społeczne: Zdrowie, zmiany demograficzne, dobrostan; Bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych i biogospodarka; Bezpieczna, czysta i efektywna energia; Inteligentny, zielony i zintegrowany transport; Działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna gospodarka zasobami i surowce; Europa w zmieniającym się świecie – integracyjne, innowacyjne i refleksyjne społeczeństwa; Bezpieczne społeczeństwa – ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy i jej obywateli – budżet 29,7 mln euro.
Choć ostatnie instrumenty zwrotne uruchomiono zaledwie kilkanaście dni temu, są już pierwsze przykłady sukcesów polskiego rynku w zakresie sięgnięcia po proinnowacyjne unijne wsparcie. W czerwcu br. instytucje unijne ogłosiły pierwszą polską transakcję w ramach lnnovFin. Polpharma SA, największy polski producent leków, uzyskał pożyczkę z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) o wartości ok. 185 mln zł. Zostanie ona przeznaczona na badania i rozwój w zakresie leków biopodobnych. Rozwój w zakresie biotechnologii wymaga bowiem znaczących inwestycji i budowy długoterminowego partnerstwa. Z kolei przykładem przedstawiciela polskiego rynku finansowego, skutecznie sięgającego po środki unijne z programu „Horyzont 2020”, jest polski fundusz venture capital Black Pearls. Uzyskał on finansowanie na realizację projektu POSITION, wspierającego komercjalizację polskich rozwiązań związanych z nawigacja satelitarną, tj. różnymi formami geolokalizacji (GPS). Celem jest wyselekcjonowanie ciekawych polskich rozwiązań o komercyjnym potencjale i ich dalsze wsparcie.
– Odnotowujemy bardzo duże zainteresowanie instrumentami zwrotnymi programu „Horyzont 2020”, zarówno ze strony instytucji finansowych, jak i przedsiębiorców oraz jednostek naukowych – mówi Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej. – Ponad połowa z trzech tysięcy przedsiębiorców, ankietowanych w 2015 r., zadeklarowała zainteresowanie właśnie tą formą wsparcia. Pierwsze transakcje z polskimi pośrednikami finansowymi zostaną zawarte w najbliższych tygodniach. Mamy ambicje poprawić pozycję Polski w wykorzystaniu tej formy wsparcia programów ramowych UE.
Dystrybucją środków z programów unijnych zajmą się Narodowi Pośrednicy Finansowi – tzn. wybrane banki, fundusze poręczeniowe, firmy leasingowe i inne instytucje finansowe.
Krajowy Punkt Kontaktowy ds. instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej przy Związku Banków Polskich ułatwia przedsiębiorcom dostęp do preferencyjnego finansowania, oferowanemu dzięki wsparciu Unii Europejskiej. KPK prowadzi działalność informacyjną, promocyjną oraz doradczą. Obsługuje wszystkie programy UE, w których uwzględnione zostały instrumenty finansowe dla przedsiębiorców, w tym programy uruchomione przed 2014 r. (z wciąż aktywną ofertą finansowania) oraz na lata 2014-2020:
- Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji [CiP),
- Europejski Instrument Mikrofinansowy Progress,
- Siódmy program ramowy Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji,
- Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME),
- „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji,
- Program Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”),
- Program „Kreatywna Europa".