Partnerstwo publiczno-prywatne czeka na zmiany legislacyjne
Przez sześć lat obowiązywania nowych regulacji dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego udało się zawrzeć tylko 84 umowy. Jeśli przygotowywana przez ministerstwo gospodarki nowelizacja funkcjonowania PPP zostanie wprowadzona w życie, to obecny rok i kolejne lata mogą stać się przełomowymi dla partnerstwa publiczno-prywatnego - uważa Konfederacja Lewiatan.
– Z prowadzonego od 6 lat monitoringu rynku PPP http://bazappp.pl/ wynika, że z roku na zwiększa się liczba decyzji podmiotów publicznych zainteresowanych realizacją projektów w formule PPP, ale Polska w dalszym ciągu jest na początku drogi. Wszczęte postępowania o wyborze partnera prywatnego tylko w 24% kończą się sukcesem. Niska skuteczność wszczętych postępowań jest wypadkową braku wiedzy o PPP, umiejętności i standardów przygotowywania takich projektów, skłonności do minimalizowania kosztów ich przygotowywania i związanej z tym rezygnacji do przeprowadzania analiz przedrealizacyjnych i korzystania z fachowego doradztwa – mówi Irena Herbst, prezes zarządu Fundacji Centrum PPP.
Mamy odmienną od światowej strukturę sektorową. Najczęściej realizowane na świecie projekty dotyczą edukacji, transportu, szpitalnictwa. W Polsce najbardziej popularnymi sektorami, w których podmioty planują realizację projektów to sport i rekreacja oraz parkingi. Jednak od 2013 można zaobserwować zmiany w zakresie struktury sektorowej ogłaszanych projektów PPP (poza przedsięwzięciami sportowo-rekreacyjnymi oraz parkingowymi, JST planowały relatywnie dużo przedsięwzięć inwestycyjnych w formule PPP w energetyce, sektorze wodno-kanalizacyjnym oraz transportowym).
Podstawowym motywem decyzji o PPP jest pozyskanie kapitału i to bez konieczności powiększania długu publicznego (odpowiedni podział ryzyk to umożliwia). W konsekwencji mamy do czynienia z niskim udziałem projektów charakteryzujących się płatnością za dostępność oraz przewagą umów koncesyjnych.
– Nadal projekty PPP należą wyłącznie do domeny aktywności samorządów terytorialnych – nie powstał żaden projekt realizowany na szczeblu krajowym, na etapie przygotowań (dialog konkurencyjny) znajduje się jedynie jeden projekt – budowy sądu rejonowego (Nowy Sącz).
Głównymi czynnikami, które mogą doprowadzić do zwiększenia stosowania formuły PPP, są przede wszystkim wola polityczna władzy szczebla centralnego do stosowania PPP. Niezbędne jest opracowanie długoterminowej strategii rozwoju formuły PPP w Polsce, i ustanowienie instytucji wspierających jej upowszechnienie (koordynacja działań, centrum kompetencji opracowanie wzorców i standardów postępowania) – dodaje Irena Herbst.
Po latach funkcjonowania ustawy zidentyfikowano niezbędne zmiany legislacyjne. Jeśli przygotowywana przez MG nowelizacja uwarunkowań funkcjonowania PPP zostanie wprowadzona w życie, to rok 2015 i następne mogą stać się przełomowymi dla PPP w Polsce.
W ciągu 6 lat obowiązywania nowych regulacji prawnych dotyczących PPP oraz koncesji na roboty budowlane i usługi zawarto 84 umowy przy ogłoszonych 341 postępowaniach na wybór partnera prywatnego.
W całym okresie obowiązywania nowych regulacji prawnych w Polsce, rok rocznie liczba ogłoszeń zamyka się w przedziale 30-60, a liczba podpisanych umów waha się w granicach 15-20.
Do największych problemów rynku PPP w Polsce zalicza się bardzo niską przekładalność ogłoszeń o postępowaniach dotyczących wyboru partnera prywatnego na rzeczywiście podpisane umowy partnerstwa. W latach 2009-2014 24% postępowań zakończyło się podpisaniem umowy.
Zdecydowanie najbardziej skutecznymi regionami (przekładalność ogłoszeń na umowy) są województwo śląskie i wielkopolskie (odpowiednio 44 i 40 procent ogłoszeń z tych obszarów w latach 2009 – 2014 przełożyła się na zawarte umowy).
Wykres 1 Liczba ogłoszeń oraz podpisanych umów w latach 2009-2014
źródło: bazappp.pl
Wykres 2 Ogłoszenia, które zakończyły się podpisaniem umowy, anulowane oraz w toku w latach 2009-2014 w podziale na poszczególne lata
źródło: bazapp.pl
Źródło: Konfederacja Lewiatan