Ostrzeżenie Banku Rozliczeń Międzynarodowych (BIS) dotyczące instrumentów pochodnych

Instytucje niebankowe znajdujące się poza  Stanami Zjednoczonymi mają z tego tytułu dług w wysokości 25 bln USD, zaś banki ponad 35 bln USD. Duża część tego zadłużenia jest krótkoterminowa, a wynikające z tego potrzeby refinansowania ograniczają możliwości finansowania w dolarach.

Swap walutowy przypomina umowę odkupu (repo), ale zobowiązania płatnicze z tytułu tych instrumentów są rejestrowane poza bilansem.

Zaległe zobowiązania w swapach walutowych wynoszą ponad 80 bln USD. Jest to suma większa niż łączne zasoby bonów skarbowych nominowanych w dolarach.

Wyzwanie dla banków centralnych

Rynki swapów walutowych są podatne na ograniczenia finansowania. Było to widoczne podczas światowego kryzysu finansowego i ponownie w marcu 2020 r., kiedy wybuchła pandemia Covid-19.

Zarówno w roku 2008, jak i 2020 pożyczkobiorcy dolarowi byli zmuszeni płacić wysoki procent za pożyczki, o ile w ogóle mogli je zawrzeć.

W połowie 2022 r. banki spoza USA, które miały bezpośredni dostęp do kredytów Rezerwy Federalnej tylko w ramach swoich operacji w USA, były winne szacunkowo 39 bilionów dolarów z tytułu swapów walutowych i transakcji terminowych.

To pozabilansowe zadłużenie w dolarach stwarza szczególne wyzwania dla banków centralnych, ponieważ standardowe statystyki zadłużenia go nie zauważają.

Brak bezpośrednich informacji utrudnia decydentom przewidzenie skali i geografii potrzeb związanych z rolowaniem zobowiązań dolarowych.

Niebezpieczne zobowiązania pozabilansowe

Zawirowania rynkowe podczas światowego kryzysu finansowego oraz w marcu 2020 r. uwydatniły centralną rolę dolara amerykańskiego w światowym systemie finansowym.

W obu przypadkach zakłócenia na rynkach finansowania w dolarach były łagodzone przez udostępnianie dolarów kluczowym bankom centralnym przez Rezerwę Federalną. Następnie banki centralne tworzyły linie swapowe dla komercyjnych instytucji finansowych.

Epizody te pokazują na potrzebę poprawy informacji, pokazujących geografię zaległych krótkoterminowych zobowiązań płatniczych w dolarach.

Obecnie, aby ocenić poziom i strukturę zapadalności długu brutto i netto w walutach obcych, analitycy opierają się na międzynarodowych danych statystycznych, które na ogół obejmują tylko pozycje bilansowe. 

Wielu analityków nie zdaje sobie sprawy z istnienia ogromnych zobowiązań pozabilansowych.