Opinie: Powraca projekt superpaństwa

Marek Rogalski

Aby móc skutecznie rywalizować w kolejnym rozdaniu za pięć lat, musi odrobić lekcję – mniej radykalizmu, bardziej łagodny przekaz i przede wszystkim budowanie poczucia dumy z bycia Francuzem. Bo Donald Trump wygrał wybory nie dzięki rosyjskim pieniądzom, jak to zdają się w ostatnim czasie coraz częściej sugerować niektóre media, a właśnie dzięki świetnemu wyczuciu nastrojów społecznych – analogicznie jak to zrobił osiem lat wcześniej Barack Obama. Społeczeństwa nie darzą sympatią politycznych elit, nadal pozostają podatne na nawoływania mediów do budowania szerokich koalicji przeciwko populistom. Ale to jednak pokazuje też, iż ci ostatni przestają już być mało znaczącym marginesem, jak to było jeszcze kilkanaście lat temu, a stają się liczącą się siłą polityczną. Jest to również wyraźny sygnał dla globalnych elit – albo teraz przyspieszymy procesy integracyjne, albo wcale, gdyż za kilka lat klimat ku takim działaniom będzie znacznie gorszy. Teoretycznie taki plan można podzielić na kilka etapów, czy też wątków, które mogą być realizowane jednocześnie.

Po pierwsze – zniechęcić outsiderów. Brexit to ogromne zagrożenie dla europejskich elit, które zrobią wszystko, aby pokazać, że standard życia po politycznym rozwodzie będzie gorszy niż wcześniej. Tok myślenia wydaje się być słuszny, bo inaczej inni mogą też zacząć rozważać podobne posunięcia, chociażby Włosi w kontekście wyborów parlamentarnych zaplanowanych na wiosnę przyszłego roku. To tłumaczy ostatnie zaostrzenie tonu po obu stronach – szorstki ton premier Theresy May może po części wynikać z trwającej przed przyspieszonymi wyborami 8 czerwca kampanii wyborczej, ale niewątpliwie negocjacje, ...