Ochrona sygnalisty – nowe obowiązki dla pracodawców oraz jednostek sektora finansów publicznych już w tym roku
Przepisy europejskie przewidują wdrożenie systemu umożliwiającego informowanie o przypadkach naruszenia prawa Unii Europejskiej na trzech poziomach: kanały wewnętrzne w danej organizacji/przedsiębiorstwie, kanały zewnętrzne w ramach organów administracji publicznej oraz umożliwienie przekazywania informacji wprost do mediów.
Obowiązki nałożone Dyrektywą
Odnośnie kanałów wewnętrznych u pracodawców i w jednostkach sektora finansów publicznych dostosowanie ma nastąpić poprzez wdrożenie procedur umożliwiających bezpieczne i poufne zgłoszenie nadużyć, rejestrację takich zgłoszeń oraz ochronę osób ich dokonujących, czyli sygnalistów.
Lista zgłaszających, którzy mają mieć zapewnioną ochronę jest długa, są to m.in. pracownicy, samozatrudnieni, wspólnicy, członkowie organów zarządzających, stażyści, ale także kandydaci na pracowników czy dostawcy. O wdrożonych rozwiązaniach w tym zakresie podmiot będzie miał również obowiązek informować swoich kontrahentów.
Aktualnie prace legislacyjne dotyczące implementacji Dyrektywy do polskiego porządku prawnego skłaniają się w kierunku przygotowania nowej, oddzielnej ustawy dotyczącej ochrony sygnalistów. Jej projekt, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii ma trafić do konsultacji społecznych w II kwartale tego roku.
Czytaj także: Etyka w biznesie: Wzrastająca rola etyki w prowadzeniu działalności gospodarczej
Harmonogram wdrożenia
Dyrektywa przewiduje następujący porządek wdrożenia wewnętrznych rozwiązań dotyczących ochrony sygnalistów:
– dla przedsiębiorstw zatrudniających 250 i więcej osób (z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że do osób zatrudnionych będą zaliczać się również zleceniobiorcy) oraz dla jednostek sektora finansów publicznych – do 17 grudnia 2021 r.;
– dla przedsiębiorstw zatrudniających między 50 a 249 osób – zgodnie z Dyrektywą termin może zostać przedłużony do 17 grudnia 2023 r.
Czytaj także: Nowa odpowiedzialność zbiorowa firm: kary nawet do 30 mln zł
Jak przygotować się na zmiany
Pomimo, że treść projektu polskiej ustawy o ochronie sygnalistów nie jest jeszcze znana, Dyrektywa wyznacza kierunek działań, które już teraz mogą podjąć firmy i jednostki sektora finansów publicznych, aby zdążyć wdrożyć nowe obowiązki w terminie.
Lista zgłaszających, którzy mają mieć zapewnioną ochronę jest długa, są to m.in. pracownicy, samozatrudnieni, wspólnicy, członkowie organów zarządzających, stażyści, ale także kandydaci na pracowników czy dostawcy
Warto przeanalizować, jaka procedura i jaki kanał zgłoszeń będą optymalne dla danego podmiotu (np. wprowadzenie nowego narzędzia elektronicznego), wyznaczyć osoby do obsługi nowej procedury, a także odpowiednio dostosować już obowiązujące w podmiocie rozwiązania z zakresu compliance.
Agata Kałwińska,
prawnik w kancelarii MDDP Olkiewicz i Wspólnicy.
