Nowy pakiet cyfrowy Komisji Europejskiej szansą na przyspieszenie innowacji, również w bankowości

Nowy pakiet cyfrowy Komisji Europejskiej szansą na przyspieszenie innowacji, również w bankowości
Fot. stock.adobe.com / New Africa
20 listopada ’25 Komisja Europejska ogłosiła szeroki „pakiet zbiorczy” dotyczący danych, sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa. To jedna z najbardziej kompleksowych inicjatyw regulacyjnych ostatnich lat, mająca jednocześnie odblokować innowacje i uporządkować unijne przepisy. Choć zmiany mają charakter horyzontalny, to mogą mieć duże znaczenie zwłaszcza w sektorze finansowym, gdzie przetwarzanie i analiza danych jest szczególnie istotna - dzięki uelastycznieniu RODO oraz praktycznym zasadom stosowania sztucznej inteligencji, pisze Piotr Gałązka.

Centralnym elementem pakietu jest cyfrowy zbiorczy akt prawny, który upraszcza regulacje dotyczące danych, AI i cyberbezpieczeństwa. Uzupełnia go nowa strategia unii danych, zakładająca szerszy dostęp do wysokiej jakości zbiorów danych – kluczowego paliwa dla rozwoju modeli sztucznej inteligencji.

W praktyce ma to umożliwić firmom, także finansowym, korzystanie z jednolitych standardów i mechanizmów wymiany danych w całej UE.

AI w praktyce bankowej

Komisja Europejska zapowiedziała powiązanie obowiązywania przepisów dotyczących systemów wysokiego ryzyka z dostępnością gotowych narzędzi i norm.

Oznacza to, że instytucje finansowe wdrażające AI – np. w obszarze oceny ryzyka kredytowego, AML, czy też wykrywania oszustw – otrzymają jasne wytyczne oraz dłuższy, maksymalnie 16-miesięczny okres dostosowawczy.

Dodatkowo rozszerzono uproszczenia regulacyjne dla MŚP, co może pobudzić innowacje w fintechach.

Ważny jest też rozwój unijnych piaskownic regulacyjnych, umożliwiających testowanie rozwiązań AI w warunkach zbliżonych do rzeczywistych.

RODO bardziej przyjazne innowacjom

Kluczową zmianą są ukierunkowane modyfikacje RODO. W założeniu mają upraszczać i harmonizować wybrane przepisy, zmniejszając niepewność prawną przy projektach innowacyjnych.

Dla instytucji finansowych oznacza to ułatwienia w projektowaniu usług opartych na danych, np. personalizowanych ofert czy zaawansowanej analityki predykcyjnej, przy zachowaniu wysokiego poziomu ochrony prywatności.

Cyberbezpieczeństwo i dane – mniej biurokracji, więcej jakości

Zbiorczy akt cyfrowy wprowadza jeden punkt raportowania cyberincydentów obejmujący obowiązki z NIS 2, RODO i DORA.

To istotna redukcja obciążeń administracyjnych dla banków, które dotąd raportowały incydenty do wielu organów oddzielnie.

Równocześnie konsolidacja przepisów o danych do jednego aktu prawnego w tym zakresie – w tym uproszczenia dotyczące przenoszenia między chmurami – ma ułatwić rozwój usług opartych na danych i zwiększyć ich interoperacyjność.

Jednolity europejski portfel biznesowy – cyfryzacja operacji

Ostatnim elementem pakietu jest europejski portfel biznesowy, który zapewnić ma europejskim przedsiębiorstwom i organom sektora publicznego jednolite narzędzie cyfrowe, umożliwiające cyfryzację operacji i interakcji, które w wielu przypadkach nadal wymagają przeprowadzenia osobiście.

Czytaj także: Ważne dla polskich banków porozumienie w trilogu między PE a Radą UE dotyczące  PSR/PSD3

To może z kolei uprościć relacje banków z administracją oraz klientami korporacyjnymi.

Instytucje zyskają możliwość bezpiecznego, transgranicznego obiegu zweryfikowanych dokumentów i pełnej digitalizacji procesów, które w wielu miejscach nadal wymagają fizycznych podpisów.

Dr Piotr Gałązka - prawnik, adwokat, ekspert ds. Unii Europejskiej
Piotr Gałązka – doktor nauk prawnych, adwokat, ekspert ds. Unii Europejskiej. Pełni funkcję dyrektora Przedstawicielstwa Związku Banków Polskich w Brukseli, gdzie odpowiada za monitorowanie prac legislacyjnych UE. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Prawa Brytyjskiego i Unii Europejskiej University of Cambridge i Uniwersytetu Warszawskiego. sekretarz Sądu Polubownego (Arbitrażowego) przy Związku Banków Polskich. Członek Komitetu Prawnego Europejskiej Federacji Bankowej. Członek Rady Interesariuszy Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

Źródło: Portal Finansowy BANK.pl