Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Środowisko Naturalne | Od czego zacząć realizację Zielonego Ładu?

Elżbieta Cieśla
Ekspert ds. Legislacji I organizacji. Od 2010 r.
Wspólnik w kancelarii prawnej Cieśla & Cieśla sp.k.,
Prowadzi w niej pion regulacyjny

Stefan Cieśla
Kancelaria Cieśla & Cieśla
ekspert prawa gospodarczego i finansowego

Pierwsza kwestia to sieci energetyczne – zarówno gdy chodzi o ich wiek, jak i rozmieszczenie. Jak mówił Henryk Majchrzak, prezes PSE Operator, podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego, sieć energetyczna w Polsce jest stara. Jej 80% ma już ponad 30 lat, przy standardowej żywotności na poziomie 35 lat. Kolejnym problemem jest za mała jej gęstość. Plasujemy się pod tym względem w ogonie Europy. Oznacza to, że rozbudowując źródła energii, obojętnie jakiej, wkrótce staniemy przed sytuacją, w której produkcja będzie wystarczająca lub nadmiarowa, lecz nie będzie możliwości dostarczenia produktu do końcowego odbiorcy.

Królestwo za sieć

Apetyt na energię stale rośnie, a sytuacja może się jeszcze pogorszyć, jeśli zostanie zrealizowany projekt miliona samochodów elektrycznych w cztery lata. Może to doprowadzić do problemów z totalnym przeładowaniem sieci z uwagi na konieczność dostarczenia energii do licznych nowych stacji zasilania dla takiej ilości pojazdów.

Projekt jest mało realny i widmo blackoutu nieco się oddaliło, jednak dowodem na realność zagrożenia przeciążenia sieci jest ograniczenie od 2022 r. opłacalności budowy mikro elektrowni fotowoltaicznych. Skokowy wzrost ilości tych instalacji (w liczbach bezwzględnych ok. 600 tys. na ok. 5,5 mln domów jednorodzinnych) zmusił rząd do zniechęcania przyszłych prosumentów, i to wbrew zobowiązaniom do ograniczania emisji. Przyczyną jest niewydolność sieci energetycznych, w szczególności na prowincji – nie są one w stanie odbierać prądu z tych instalacji. Te i inne aspekty, jak wzrost apetytu na energię, sprawiają, że zagadnienie ich unowocześnienia jest kluczowym elementem w energetyce.

Odnowienie i rozbudowa sieci energetycznych jest zadaniem trudnym. Wymaga skoordynowanego planowania, budowy w przemyślanych sekwencjach, wyzwaniem jest także stan prawny. W PRL budowano sieci nie troszcząc się o podstawy prawne. Po 1989 r. wprowadzono wprawdzie szczególną instytucję, jaką jest służebność przesyłu, ale nie rozwiązało to problemu. W wielu miejscach ani właściciele gruntów, ani operatorzy nie uporządkowali stanu prawnego. Stąd ogromne problemy z dostępem do linii przesyłowych i transformatorów w celu ich utrzymania, modernizacji lub rozbudowy. Stan prawny aż kilkudziesięciu procent nieruchomości, ...