Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Ranking „Miesięcznika Finansowego BANK” | Liderzy polskiej bankowości spółdzielczej 2020

Ranking przygotowała Katarzyna Pawlik
doradca zarządu Zespół Ekonomiczno-Regulacyjny Związek Banków Polskich, Warszawa, sierpień 2021 r.

Przypominamy, że uczestnictwo w rankingu „Liderzy Polskiej Bankowości Spółdzielczej 2020 Miesięcznika Finansowego BANK„, a więc i wypełnienie wysłanej ankiety, miało charakter dobrowolny. Tym większy zatem szacunek należy się tym instytucjom, które zechciały wziąć w nim udział i zaprezentować swoje dane z tak trudnego przecież roku pandemicznego.

Postępująca konsolidacja

Na koniec 2020 r. na polskim rynku funkcjonowało 530 banków spółdzielczych, jednak w momencie tworzenia rankingu już tylko 524, a jeszcze kilka lat temu było ich ponad 570. To przede wszystkim skutek łączenia się podmiotów w trudnych warunkach regulacyjnych i ekonomicznych, w jakich przyszło im działać dziś w Polsce, a także wymogów unijnych przepisów pakietu CRD IV. Biorąc pod uwagę obecne uwarunkowania prowadzenia biznesu bankowego, można się spodziewać, że łączna liczba lokalnych instytucji finansowych w najbliższych latach będzie nadal się zmniejszać. Należy mieć nadzieję, że proces ten będzie postępował na drodze dobrowolnej konsolidacji, mającej na celu poprawę efektywności poszczególnych banków, a nie poprzez przymusową restrukturyzację.

Jak już miesiąc temu wspomnieliśmy, w zestawieniu prezentujemy wyniki 28 banków spółdzielczych, posiadających łącznie aktywa stanowiące 14,9% sumy bilansowej całego sektora. Mając na względzie liczbę funkcjonujących w Polsce lokalnych instytucji finansowych, można śmiało stwierdzić, że prezentowana grupa składa się z najsilniejszych instytucji.

Czempioni efektywności

Z kronikarskiego obowiązku – wszak miesiąc temu obszernie o tym informowaliśmy – odnotujmy, że zwycięzcą rankingu „Liderzy Polskiej Bankowości Spółdzielczej 2020 Miesięcznika Finansowego BANK” w kategorii Lider Efektywności został Bank Spółdzielczy w Skórczu.

O jego działalności można powiedzieć sporo dobrego. Ta lokalna instytucja finansowa z województwa pomorskiego nie zostawiła swoich klientów samym sobie w momencie wybuchu pandemii COVID-19. Bank aktywnie uczestniczył w dystrybucji środków w ramach rządowych tarcz finansowych. O jego działalności, gamie produktów i zaangażowaniu w życie społeczności lokalnej szeroko pisaliśmy w numerze 9/2021 naszego miesięcznika.

Miejsce drugie w kategorii „Liderzy efektywności” zajął Bank Spółdzielczy w Ostrowi Mazowieckiej. Ważnym i rosnącym obszarem jego zainteresowania jest szeroko pojęta ekologia oraz udział we wszystkich dużych programach publicznych z wykorzystaniem środków krajowych i europejskich. Najbardziej innowacyjnymi produktami w ofercie banku są m.in. Kredyt Ekologiczny (udzielany na finansowanie przedsięwzięć polegających na zakupie oraz instalacji towarów i urządzeń ekologicznych; usługa BLIK dostępna w aplikacji mobilnej BS Pay (posiadającej szereg funkcjonalności pomocnych posiadaczowi karty i usług bankowych oraz zwiększających bezpieczeństwo posługiwania się tym narzędziem). Dzięki nowoczesnej Aplikacji „Oko Prezesa” Bank Spółdzielczy w Ostrowi Mazowieckiej na bieżąco analizuje efektywność popytu na poszczególne produkty oraz preferencje klientów w zależności od grupy wiekowej, miejsca zamieszkania lub innych zdefiniowanych kryteriów. Ułatwia zatem podejmowanie właściwych decyzji w odpowiednim czasie. Szerzej o działalności i zaangażowaniu w sprawy lokalne informowaliśmy miesiąc temu.

Trzecie miejsce w kategorii „Liderzy efektywności” wywalczył Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie. Na podkreślenie – oprócz wysokiej jakości obsługi klientów – zasługuje zaangażowanie tej instytucji w lokalne inicjatywy, wspieranie lokalnych twórców i inicjatyw w obszarze kultury, sportu, ochrony środowiska i zdrowia. W ostatnim okresie ta lokalna instytucja finansowa została głównym sponsorem pełnometrażowego filmu „Gra w butelkę”, którego akcja rozgrywa się w Złotowie. Organizuje także spotkania z dziećmi i młodzieżą, celem których jest przybliżenie młodym ludziom specyfiki pracy w banku, nowoczesnych form płatności oraz zachęcenie do oszczędzania i świadomego korzystania z usług bankowych.

Raz jeszcze serdecznie gratulujemy wszystkim zdobywcom miejsc na podium rankingu efektywności. Jednakże nie zapominajmy, że zestawienie składa się z samych najlepszych banków. Dlatego też chcielibyśmy wymienić kolejne z pierwszej dziesiątki rankingu. Za podium znalazły się kolejno: miejsce czwarte – Bank Spółdzielczy Duszniki (20,2 pkt.), piąte – Bank Spółdzielczy w Gnieźnie (18,4 pkt.), ex aequo miejsce szóste – Bank Spółdzielczy w Czarnkowie i Bank Spółdzielczy w Pruszczu Gdańskim (18,2 pkt.), ósme – Powiatowy Bank Spółdzielczy we Wrześni (17,8 pkt.), dziewiąte – Bank Spółdzielczy w Brodnicy (17,6 pkt.), dziesiąte zaś – Bank Rumia Spółdzielczy (17,4 pkt.).

Raz jeszcze dziękujemy wszystkim za udział w naszym rankingu, gdyż nawet zajęcie dalszych pozycji należy docenić – choćby tylko ze względu na otwartą politykę informacyjną w tych niekorzystnych dla prowadzenia biznesu bankowego czasach. Pamiętajmy, że nie wszystkie instytucje finansowe, do których wysłaliśmy zapytanie, odważyły się zaprezentować swoje wyniki.

Wskaźniki i wyniki

Można oczywiście uzasadniać, że dobra pozycja w zakresie jednego czynnika oceny efektywności wpływa na kształtowanie się lepszego wyniku w pozostałych wskaźnikach skuteczności działania banku. To jednak – jak wynika z zestawienia punktowego poszczególnych instytucji – nie do końca jest prawdą. Wyższa dynamika przychodów nie zawsze musi przekładać się na wyższy wskaźnik ROA, niższy C/I czy niższy koszt ryzyka.

Przykładowo, w przypadku Banku Spółdzielczego Ziem Górskich KARPATIA czy Lubelskiego Banku Spółdzielczego mieliśmy do czynienia z największymi dynamikami przychodów, jednakże pod względem ROA czy ROE plasują się one na ostatnich miejscach zestawienia. W tym miejscu należy wspomnieć, że w przypadku obu podmiotów nastąpiły w 2020 r. procesy połączeniowe: ETNO Bank Spółdzielczy, Bank Spółdzielczy Muszyna-Krynica Zdrój – pod przewodnictwem Tatrzańskiego Banku Spółdzielczego – utworzyły BSZG KARPATIA, a Lubelski Bank Spółdzielczy połączył się z Bankiem Spółdzielczym w Księżpolu. W tych warunkach naturalne są zarówno wysokie dynamiki przychodów, jak i koszty procesów łączeniowych.

Patrząc na miary efektywności, jakimi są wskaźnik rentowności aktywów ogółem czy kapitałów własnych, to wyniki biorących udział w zestawieniu banków należy ocenić pozytywnie. Większość z nich posiada ROE i ROA powyżej średniej sektora bankowości spółdzielczej – wg danych publikowanych przez KNF w „Informacji na temat sytuacji sektora bankowego w 2020 r.” średnie ROE banków spółdzielczych wynosi 3,8%, a ROA 0,3%. Tylko cztery z prezentowanych banków nie przekroczyły tego progu. Należy pamiętać, że i tak są to wyniki o niebo lepsze niż łączne dane raportowane przez sektor banków komercyjnych za 2020 r. (ROE 0,08%, ROA 0,01%). Zdecydowanie liderami w tej dziedzinie są: Spółdzielczy Bank Rozwoju w Szepietowie (ROE 9,6%) i Bank Spółdzielczy w Czarnkowie (ROA 0,86%)

Jednakże, gdy chodzi o zakres efektywności działania nie można spoczywać na laurach, gdyż sektor bankowy całościowo boryka się z coraz większymi problemami z generowaniem zysku. Nawet fakt, że zdecydowana większość naszych laureatów osiąga wyniki wyższe niż średnia dla całego sektora bankowości spółdzielczej nie oznacza, że są one dobre i satysfakcjonujące. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że w 2020 r., m.in. na skutek zmian regulacyjnych, wiele banków spółdzielczych zmniejszyło skalę tworzonych rezerw, co było strategią zgoła odmienną od obserwowanej w bankach komercyjnych. To wpłynęło na ograniczenie kosztów w ubiegłym roku, ale czy to podejście będzie mogło być kontynuowane w roku bieżącym? Czy ta strategia była lepsza niż zastosowana przez banki komercyjne? Odpowiedź poznamy zapewne, analizując wyniki za 2021 r.

Pozostałym wskaźnikom zastosowanym w kategorii Lider Efektywności polskich banków spółdzielczych przyjrzymy się bardziej szczegółowo przy prezentacji kolejnych zestawień danych.

Liderzy popularności wśród klientów…

…..czyli jak nas widzą, tak nam powierzają swoje finanse. Słowa uznania kierujemy do lidera zestawienia – Banku Spółdzielczego w Płońsku (SOZ BPS). Przypomnijmy, że w okresie pandemii udzielał ona wsparcia finansowego dla szpitali powiatowych, wprowadził też,,Plan awaryjny Banku Spółdzielczego w Płońsku w związku z pandemią koronawirusa COVID-19„, który m.in. określa podstawowe zasady ochrony klientów i pracowników przed rozprzestrzenianiem się pandemii oraz procedury ułatwiające dostęp do produktów i określające zakres pomocy klientom – tak indywidualnym, jak i instytucjonalnym.

Drugim najpopularniejszym bankiem w rankingu „Liderzy Polskiej Bankowości Spółdzielczej 2020 Miesięcznika Finansowego BANK” jest Bank Spółdzielczy w Ostrowi Mazowieckiej. I w tym miejscu musimy podkreślić zasługi w walce z pandemią COVID-19. Miesiąc temu pisaliśmy o wsparciu, jakiego udzielił lokalnej służbie zdrowia. Dodajmy zatem, że bank zaangażował się w realizację programu rządowego dotyczącego wsparcia finansowego PFR dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w ramach Rządowej Tarczy Antykryzysowej – 426 jego klientów otrzymało subwencje na łączną kwotę 84 689 890,84 zł. A klientami tymi jest połowa miejscowych firm i znakomita większość samorządów terytorialnych w powiatach: ostrowskim, ostrołęckim, wyszkowskim i wołomińskim. Niezmiennym atutem Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej jest silna pozycja w obsłudze rolnictwa. Zatrudnia blisko 200 osób, co plasuje go w gronie największych i stabilnych pracodawców na miejscowym rynku pracy. Poważnie traktuje też zasady społecznej odpowiedzialności biznesu. To przede wszystkim odpowiedzialna polityka handlowa, produktowa i kredytowa, ale także wspieranie wszelkich wartościowych lokalnych inicjatyw kulturalno-oświatowych, sportowych, wydawniczych, promocyjnych.

Trzecie miejsce, absolutnie zasłużenie, wywalczył Bank Spółdzielczy w Brodnicy. W 2020 r. udzielił wsparcia finansowego na walkę z koronawirusem trzem szpitalom oraz domowi pomocy społ...