Nauka i Edukacja Ekonomiczna | WEBINARIUM PAB-WIB‌ | Jak technologie zmieniają modele biznesowe banków

Jacek Ramotowski

Dochodzi do zmiany pozycji konkurencyjnej poszczególnych sektorów gospodarki, jak i całych państw. Skala zmian jest na tyle inna, i na tyle jako- ściowo odmienna od tradycyjnych mechanizmów, że zaczęto wręcz mówić o ukształtowaniu się tzw. no- wej gospodarki – mówił podczas webinarium Warszawskiego Instytutu Bankowości Paweł Marszałek, prof. Uniwersytetu Ekonomiczne- go w Poznaniu. – Następuje tranzycja – wskutek wzrostu znaczenia wiedzy i informacji – z gospodarki przemysłowej do gospodarki opartej na technologii. (…) Zmiany te skupiły się na rynkach finansowych – dodał.

Webinarium WIB poświęcone było dyskusji nad raportem „Wpływ nowoczesnych technologii na zmianę modeli biznesowych banków”, przy- gotowanym przez profesorów Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Pawła Marszałka, Grzegorza Kotlińskiego, Krzysztofa Waliszew- skiego oraz dr Annę Warchlewską. Raport sku- pia się na odpowiedziach na pytanie, na ile banki są gotowe do działania w nowych warunkach dyktowanych przez wszechogarniające zmiany, i w jakim kierunku powinny się zmieniać ich modele biznesowe, żeby wykorzystały szanse stwarzane przez technologie i uniknęły zagro- żeń, które one niosą.

Największe wyzwania

Naukowcy skoncentrowali się na określeniu, w jakim stopniu banki zdążyły już się zaadaptować do warunków dyktowanych przez zmianę technologiczną, i w którym kierunku ewoluują ich modele biznesowe. Ocenili wielkość inwestycji w nowe technologie, światowe trendy w tego rodzaju przedsięwzięciach oraz ich efektywność. Podjęli próbę określenia potrzeb w zakresie inwestycji technologicznych oraz ewentualnej luki technologicznej, dzielącej polskie banki od instytucji na świecie, czyli różnic w zaawansowaniu technologicznym banków w Polsce i w innych krajach.

Co w takim razie jest największym wyzwaniem dla banków w związku z postępującą tranzycją? Nie tylko to, że zmienia się gospodarka. Zmiana, której doświadczamy, i która skupia się w sektorze finansowym, jest wszechogarniająca. Choć jej motorem są technologie, nie obejmuje ona jedynie sposobów wytwarzania czy komunikacji. Pociąga za sobą zmiany społeczne, kulturowe, instytucjonalne, zwyczajów i oczekiwań konsumentów. A to już wystarczający powód, by banki przemyślały swoje modele biznesowe. Instytucje te doświadczają także drugiego potężnego impulsu do zmiany modeli biznesowych. Dostarcza go konkurencja ze strony nowych gra- czy na rynku usług finansowych. O ten rynek walczą neobanki, fintechy i w końcu bigtechy.

– Są swoistym katalizatorem przemian, (…) po- wodują zmiany preferencji i oczekiwań klientów bankowych i wymuszają dostosowania – powiedział Paweł Marszałek.

Modele biznesowe

Zacznijmy zatem od modeli biznesowych ban- ków. Spośród wielu definicji modelu bizne- sowego autorzy raportu wybrali tę mówiącą, iż zależy on od odpowiedzi na pytanie, co jest wartością dla klienta. To punkt wyjścia, ale też dojścia do najważniejszych wniosków raportu.

– Musimy pamiętać o tym, że model biznesowy pozwala odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób bank tworzy wartość dla klienta i osiągane przez niego korzyści – mówił podczas webinarium WIB prof. Krzysztof Waliszewski.

A właśnie wartość dla klientów i ich oczekiwania inspirowane są przez konkurencję banków – bigtechy, fintechy, jak też koncepcję banking-as-a-service. Tym bardziej że pandemia – związane z nią lockdowny, praca z domu, zakupy przez internet – przyspieszyła dojrzewające trendy. O ile od lat klienci stawali się coraz bardziej mobilni i cyfrowi, w okresie pandemii wielkie ich rzesze przekroczyły Rubikon.

Okazuje się, że polskie banki – przynajmniej te największe – mają bardzo podobne modele ...