Nauka i edukacja ekonomiczna | Raport PAB-WIB | Od ESG nie można odejść

– Od ESG nie można odejść, to wyzwanie pokoleniowe natomiast cieszy mnie racjonalizacja podejścia ze strony Unii Europejskiej. Chcemy zachęcać banki do pozostania po zielonej stronie – mówił podczas marcowego Forum Bankowego Marcin Mikołajczyk, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.

Autorzy raportu, powstałego na zlecenie Programu Analityczno-Badawczego Warszawskiego Instytutu Bankowości, dr hab. Joanna Krasodomska, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz dr Krzysztof Kil i dr Monika Sady z UEK stwierdzają, że banki nisko oceniają świadomości swoich klientów w zakresie ESG. Zwracają one uwagę na brak istotnych zachęt do zielonego finansowania, mają trudności z dostępem do danych, wprowadzaniem ich do systemów IT i kwalifikowanymi kadrami. Raportują ESG w trudno porównywalny sposób. Deklarują jednak w swoich strategiach wzrost kredytowania w tym obszarze.

Przedmiot badań

Raport dokładnie omawia, jak 29 badanych instytucji, w tym wszystkie banki giełdowe, wprowadza dobre praktyki w zakresie ESG oraz jak uwzględniają one ESG w swoich strategiach i modelach biznesowych, a także w obszarze ryzyka i w zarządzaniu. Analizują skalę zrównoważonego finansowania dostarczanego przez poszczególne instytucje oraz sposób raportowania, stosowane ramy sprawozdawcze i ujawnienia taksonomiczne. Opisują konkretne działania w obszarze kompetencji, wiedzy i udostępniania jej klientom oraz budowania baz danych.

Autorzy opisali czynniki wpływające na zdolność banków do finansowania zrównoważonego rozwoju na podstawie badania raportów rocznych instytucji, raportów zintegrowanych, raportów zrównoważonego rozwoju, jak również informacji na temat inicjatyw zamieszczanych przez banki na stronach internetowych.

Przeprowadzili także w ostatnich miesiącach zeszłego roku badania ankietowe dotyczące praktyk banków w obszarze zrównoważonego finansowania wśród 29 instytucji działających w Polsce o ok. 60-procentowym udziale w aktywach polskiego sektora. Pozwoliło to stworzyć rekomendacje wskazujące, jak polskie instytucje – w warunkach ich ograniczonej zdolności do finansowania gospodarki – mogą pracować na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz jakie korzyści mogą osiągnąć dzięki podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji finansowych.

Przypomnijmy – zrównoważony rozwój to osiąganie wzrostu gospodarczego przy uwzględnieniu interesów ekonomicznych, ochrony środowiska oraz potrzeb społecznych.

Cele, kierunek i zasady zrównoważonego rozwoju wyznacza Agenda 2030 przyjęta w 2015 r. przez państwa członkowskie ONZ, które zobowiązały się do realizacji zawartych w niej 17 celów (Sustainable Development Goals). W Unii Europejskiej zasady zrównoważonego rozwoju przełożone zostały na strategię Zielonego Ładu, przyjętego w 2019 r. Ma on m.in. na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej Europy do 2050 r. oraz ochronę, zachowanie i poprawę naturalnego kapitału i różnorodności biologicznej UE. Wprowadzane regulacje mają wpłynąć na ograniczenie finansowania przedsięwzięć negatywnych, a jednocześnie zwiększanie zaangażowania w pozytywne.

Banki a zrównoważone finansowanie

W procesie zielonej transformacji Unia wyznaczyła sektorowi bankowemu szczególną rolę. Z powodu jego wpływu na finansowanie gospodarki i nowych inwestycji (w Unii ok. 80% finansowania zewnętrznego przedsiębiorstw pochodzi z sektora bankowego) ma on nie tylko zapewnić przedsiębiorstwom i konsumentom dostęp do finansowania zmian, lecz także nadawać kierunek przepływom kapitału. W związku z tym banki stanęły w pierwszej linii spełniania obowiązków związanych z aspektami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi, czyli streszczającymi się pod akronimem ESG, i obarczone zostały obowiązkami raportowania, jak wywiązują się z tych zaleceń.

Spójrzmy na ten proces od strony legislacyjnej. Cały pakiet regulacji został wprowadzony w trzech aktach. Były to dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), rozporządzenie SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) z 2019 r. dotyczące ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych oraz rozporządzenie w sprawie taksonomii (Taxonomy Regulation) z 2020 r. Tworzą one dla banków konkretne wyzwania związane z gromadzeniem, ujawnianiem i raportowaniem informacji.

Najnowsze zasady raportowania obowiązują od 2024 r. To znaczy, że właśnie teraz banki publikują po raz pierwszy sprawozdania całkowicie zgodnie z Europejskimi Standardami Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS, European Sustainability Reporting Standards) wprowadzonymi w 2023 r., choć niektóre podjęły się tego już w ub.r.

– Już trzy banki stosują ESRS, choć nie ma jeszcze obowiązku. Bardzo pozytywnie oceniamy dobrowolne stosowanie ESRS przez większe banki – podkreś...