Nauka i Edukacja Ekonomiczna | PAB WIB | W poszukiwaniu doradcy, który nas nie natnie

Jacek Ramotowski

„Rozwój usług doradczych w zakresie finansów jest kluczowy dla wzrostu długoterminowych oszczędności Polaków” – napisali w raporcie „Długoterminowe oszczędzanie i inwestowanie Polaków oraz usługa doradcza” dr hab. Krzysztof Jajuga, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Małgorzata Janczewska, wiceprezes EFPA Polska i dyrektor zarządzająca iWealth Management oraz Mariola Szymańska-Koszczyc, prezes EFPA Polska.

Raport identyfikuje postawy Polaków wobec oszczędzania i inwestycji oraz dostarcza ważnych rekomendacji służących temu, żeby doradztwo finansowe mogło się w Polsce rozwinąć. Teraz dostępne jest ono wyłącznie dla bardzo wąskiej grupy najbogatszych. A czy możliwe jest doradztwo dla każdego?

Potrzebne od zaraz

Z badań i analiz autorów wynika, że wprawdzie skłonność do oszczędzania w polskim społeczeństwie rośnie, ale w umiejętność zarządzania pieniędzmi, zwłaszcza ich inwestowania, wciąż jest w stadium początkującym. Tym bardziej że funkcjonujemy w środowisku ekstremalnie niskich stóp procentowych, pojawiających się koncepcji ujemnego oprocentowania depozytów w bankach, a jednocześnie wysokiej inflacji.

Nasza wiedza o finansach jest na tyle niewielka, że bardzo potrzebujemy profesjonalnego, adekwatnego do różnych poziomów potrzeb i najlepiej niezależnego doradztwa finansowego. Ale sami jeszcze nie zdajemy sobie sprawy z tego, że takie doradztwo jest nam potrzebne. A co dopiero – że trzeba byłoby za nie płacić.

Poziom rozwoju, na którym się znajdujemy, stwarza jednak szanse dla doradztwa finansowego. Najważniejsze, żeby zbudować świadomość potrzeb i przekonać o skuteczności działań profesjonalistów. Etap, na którym znajduje się polski rynek finansowy, ujawnia także duży potencjał rozwoju oferty produktów inwestycyjnych dla klientów detalicznych.

Na koniec I kw. ub.r. aktywa Polaków miały wartość 2,17 bln zł. Z danych NBP wynika, że 55% z nich stanowiła gotówka i depozyty. Według wyliczeń Polskiego Funduszu Rozwoju, opartych na tych danych, gotówka upchana w bieliźniarkach na koniec I kw. ub.r. stanowiła 10,7% polskiego PKB i był to w Unii największy odsetek po Węgrzech.

Z analiz dokonanych przez autorów raportu na podstawie badania firmy TNS Kantar, przeprowadzonego w sierpniu zeszłego roku na reprezentatywnej próbie tysiąca osób w wieku powyżej 15 lat wynika, że aż 26% z nas trzyma oszczędności w gotówce – najczęściej w domu. Do trzymania pieniędzy w skarpecie przywiązana jest prawie jedna trzecia (32%) bogatych (wśród badanych wyróżniono osoby o ponad 5 tys. zł netto dochodu miesięcznego i 150 osób posiadających ponad 100 tys. zł środków finansowych).

Oszczędzać, ale gdzie?

Równocześnie jednak skłonność Polaków do oszczędzania szuka wciąż twardego gruntu. Już 56% badanych (i 85% zamożnych) deklaruje, że może oszczędzać regularnie „pewne” kwoty. Wciąż aż 29% badanych twierdzi, że nie jest w stanie zaoszczędzić nic.

Ale są też sygnały budzące optymizm: 30% Polaków utrzymuje, że jest w stanie zrezygnować z bieżącej konsumpcji, o ile ma jasny cel oszczędzania. Już teraz 23% z nas oszczędza na dom lub mieszkanie. Na emeryturę oszczędza 19% (co trzeci wśród zamożnych). Doceniamy też konieczność odkładania ...