Największe zagrożenia najbliższej dekady mają charakter środowiskowy w opinii World Economic Forum – Raport Global Risks 2025

Największe zagrożenia najbliższej dekady  mają charakter środowiskowy w opinii World Economic Forum – Raport Global Risks 2025
Fot. stock.adobe.com / Akin
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Najnowsza edycja badania World Economic Forum potwierdza, że w perspektywie nadchodzących 10 lat główne źródła globalnego ryzyka będą miały charakter środowiskowy. W okresie najbliższych 2 lat, głównym źródłem ryzyka dla świata są konflikty zbrojne oraz skutki humanitarne już trwających wojen. Osłabło natomiast krótko- i średnioterminowe znaczenie najważniejszych ryzyk ekonomicznych – spowolnienia gospodarczego, inflacji czy kryzysu kosztów życia – które dominowały w zestawieniu w ciągu ostatnich 2-3 lat.

Dwudzieste wydanie raportu Raport Global Risks 2025 analizuje źródła globalnego ryzyka w trzech ramach czasowych: ryzyko bieżące (w 2025 roku), krótko- i średniookresowe (do 2027 roku) oraz długoterminowe (do 2035 roku).

Globalne perspektywy ryzyka w krótkim i długim okresie

Większość respondentów (52%) przewiduje średni poziom ryzyka krótkoterminowego na świecie. Kolejne 31% spodziewa się turbulencji, a 5% – burzliwej perspektywy.

Zsumowanie odpowiedzi w tych trzech kategoriach pokazuje łączny wzrost o 4 punkty procentowe w porównaniu z 2024 rokiem, co wskazuje na podwyższoną pesymistyczną perspektywę dla świata do 2027 roku.

Pytanie: Która z poniższych odpowiedzi najlepiej charakteryzuje Twoją prognozę dla świata w podanych przedziałach czasowych?

1 grafika World Economic Forum - Raport Global Risks 2025
Źródło: opracowanie własne ZBiA, dane WEF

W porównaniu z perspektywą dwuletnią, prognoza wygląda jeszcze gorzej w okresie najbliższych 10 lat – 62% respondentów spodziewa się gwałtownych napięć w tym horyzoncie.

Czytaj także: Europejski przemysł słabnie

Ryzyka geopolityczne i konfliktu zbrojnego zyskują na znaczeniu w krótkim i średnim okresie

Najważniejsze źródła globalnego ryzyka w 2025 roku to wg respondentów: ryzyko konfliktu zbrojnego (23% respondentów), ekstremalne zjawiska pogodowe (14%) oraz konfrontacje geopolityczne (8%).

Pytanie: Proszę wybrać jedno zagrożenie, które najprawdopodobniej spowoduje poważny kryzys na skalę globalną w 2025 roku.

2 grafika World Economic Forum - Raport Global Risks 2025
Kategorie ryzyka: Fioletowy → Technologia, dezinformacja, cyberzagrożenia; Pomarańczowy → Konflikty i geopolityka; Czerwony → Zagrożenia społeczne; Zielony → Środowisko i zmiany klimatyczne; Niebieski → Zagrożenia ekonomiczne. Źródło: opracowanie własne ZBiA, dane WEF.

Porównanie tegorocznych wyników badania z prognozami sprzed 2 lat pokazuje, jak bardzo pogorszyło się postrzeganie konfliktów w kontekście globalnego ryzyka. Konflikt zbrojny między państwami – obecnie uznany przez 23% respondentów za wiodące ryzyko w bieżącym roku – dwa lata temu został zupełnie pominięty w perspektywie 2023 roku oraz był klasyfikowany na 14 miejscu pod względem najważniejszych źródeł ryzyka w perspektywie 2025 roku.

W świecie, w którym w ciągu ostatniej dekady dochodziło do coraz większej liczby konfliktów zbrojnych, obawy o kwestie bezpieczeństwa narodowego zaczynają dominować we wszystkich zestawieniach. W obecnej edycji badania, w dwuletniej perspektywie konflikt zbrojny pomiędzy państwami awansował o dwa miejsca na pozycję 5.

Głównym ryzykiem do 2027 roku jest natomiast (drugi rok z rzędu) dezinformacja – także związania z narastającymi napięciami geopolitycznymi.

W długiej perspektywie – ryzyka środowiskowe ponownie zajmują czołowe lokaty

W perspektywie 10-letniej, 4 pierwsze źródła ryzyka mają – drugi rok z rzędu – charakter środowiskowy. Ekstremalne zjawiska pogodowe już od 2014 roku niezmiennie plasują się w pierwszej szóstce globalnych źródeł ryzyka.

Ranking ekstremalnych zjawisk pogodowych ma tendencję wzrostową, ponieważ stają się one nie tylko coraz powszechniejsze, ale i droższe – średni koszt per 1 zdarzenie wzrósł w ciągu ostatnich 50 lat o prawie 77% (po uwzględnieniu inflacji).

Czytaj także: Global Risks Report 2025: konflikt, środowisko i dezinformacja wśród największych zagrożeń

Globalne zagrożenia uszeregowane według dotkliwości w krótkim i długim okresie

Pytanie: Proszę oszacować prawdopodobny wpływ poniższych zagrożeń w perspektywie 2-letniej i 10-letniej.

3 grafika World Economic Forum - Raport Global Risks 2025
Kategorie ryzyka: Fioletowy → Technologia, dezinformacja, cyberzagrożenia; Pomarańczowy → Konflikty i geopolityka; Czerwony → Zagrożenia społeczne; Zielony → Środowisko i zmiany klimatyczne. Źródło: WEF.

Perspektywy ryzyka dla środowiska naturalnego w ciągu następnej dekady są alarmujące i stanowią najbardziej znaczące pogorszenie z perspektywy 2-letniej do 10-letniej.

Badanie pokazuje rozbieżności pokoleniowe, jeśli chodzi o postrzeganie ryzyka związanego z kwestiami środowiskowymi – młodsi respondenci są bardziej zaniepokojeni tym rodzajem ryzyka w ciągu najbliższych 10 lat niż starsze grupy wiekowe.

Istotną zmianą jest też wzrost znaczenia fragmentacji społecznej – nierówności, polaryzacja społeczna, wymuszona migracja lub przesiedlenie i erozja praw człowieka i wolności obywatelskich.

W następnej dekadzie, ryzyka tego typu nadal znajdują się w pierwszej dziesiątce zagrożeń. Zwłaszcza w społeczeństwach szybko starzejących się – takich jak Japonia, Korea Południowa, Włochy czy Niemcy – niekorzystne trendy demograficzne mogą potęgować te zagrożenia w ciągu najbliższych 10 lat. Kryzysy emerytalne i niedobory siły roboczej w sektorze opieki długoterminowej prawdopodobnie staną się dotkliwe.

Warto zauważyć, że obawy związane z niektórymi kluczowymi zagrożeniami gospodarczymi – głównie: spowolnieniem gospodarczym i inflacją – zmniejszyły się od ubiegłego roku – te dwa zagrożenia odnotowały największe spadki w dwuletnim rankingu. Niemniej, wpływ kryzysu kosztów życia od 2022 roku pośrednio przyczynił się do tego, że nierówności stały się w tym roku najważniejszym wzajemnie powiązanym ryzykiem. Spowolnienie gospodarcze, inflacja i zadłużenie zostały wskazane przez respondentów badania za główne przyczyny nierówności.

Zagrożenia związane z technologią sztucznej inteligencji są jednym z zagrożeń, które wzrosną najbardziej w perspektywie 10-letniej w porównaniu z dwuletnim horyzontem ryzyka. W raporcie podkreślono przede wszystkim rolę GenAI w tworzeniu fałszywych lub wprowadzających w błąd treści na dużą skalę oraz jak to wpływa na zjawisko polaryzacji społecznej. Warto zauważyć, że wśród respondentów z 47 krajów, tylko 40% potwierdziło, że ma zaufanie do większości newsów.

Zapytani o charakterystykę globalnych perspektyw politycznych w ciągu następnej dekady, respondenci zwrócili uwagę na pogłębiające się podziały i rosnącą fragmentację.

Współpraca międzynarodowa w wielu obszarach: geopolityki i kwestii humanitarnych, wyzwań środowiskowych, społecznych i technologicznych może w nadchodzących latach osiągnąć nowe minima.

Kluczowe kraje wydają się koncentrować na rosnących wewnętrznych problemach gospodarczych lub społecznych.

Oczekuje się, że globalny porządek nadal będzie kierowany przez Zachód, ale wzmocnią się także inne mocarstwa – nie tylko Chiny, ale też Indie i państwa Zatoki Perskiej.

Czytaj także: Perspektywy gospodarcze w ocenie Światowego Forum Ekonomicznego – Davos 2025

Źródło: BANK.pl