Mastercard Economics Institute: MŚP coraz ważniejsze dla gospodarki w Europie

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) pełnią kluczową rolę w gospodarce UE. Według danych Eurostatu[1], stanowią one znaczącą większość funkcjonujących na europejskim rynku firm i zatrudniają niemal dwie trzecie siły roboczej.

MŚP stanowią dużą siłę gospodarczą

W 2022 roku wydatki konsumenckie w małych i średnich firmach w UE przewyższyły kwoty wydane w dużych przedsiębiorstwach. Stało się tak głównie za sprawą rosnącej popularności zakupów online oraz wzrostu wydatków na usługi, zwłaszcza na hotele i restauracje.

Po złagodzeniu ograniczeń pandemicznych konsumenci zaczęli chętniej korzystać z lokalnych usług turystycznych i gastronomicznych. MŚP odpowiadały wówczas za 82% obrotów oraz 86% miejsc pracy w branży hotelarsko-gastronomicznej.[2]

W 2023 roku, w trakcie gwałtownego wzrostu inflacji, małe i średnie firmy ucierpiały najbardziej, odczuwając spadek marż. Wydatki w tym sektorze rosły wtedy wolniej niż w dużych przedsiębiorstwach.

Wraz ze znacznym spowolnieniem inflacji i spadkiem stóp procentowych w 2024 r. presja finansowa na mniejsze firmy oraz konsumentów maleje. Obecnie wydatki konsumenckie w MŚP przewyższają te w dużych przedsiębiorstwach.

W Europie, jeśli chodzi o mniejsze biznesy, szczególnie wzrosły wydatki w sektorze spożywczym. Inflacja cen żywności i napojów bezalkoholowych spadła z najwyższego poziomu 19,2% w marcu 2023 roku do 1,6% w lipcu 2024 roku[3].

– Z danych Mastercard Economics Institute wynika, że małe i średnie przedsiębiorstwa adaptują się do zmian otoczenia gospodarczego oraz zmieniających się potrzeb konsumentów. Ta zdolność  pozwoliła MŚP w całej Unii Europejskiej pozostać konkurencyjnymi w trudnym ekonomicznie okresie ostatnich kilku lat.

Dane z większości krajów Unii Europejskiej wskazują, że małe i średnie firmy staną się jeszcze bardziej konkurencyjne w handlu detalicznym w 2024 roku – w szczególności dotyczy to przedsiębiorstw z branż: spożywczej, elektroniki użytkowej oraz podróżniczej i rozrywkowej – mówi Natalia Lechmanova, główna ekonomistka Mastercard Economics Institute.

Czytaj także: Coraz mniej MŚP planuje inwestycje

Polski sektor MŚP

Dane MEI pokazują, że nad Wisłą małe i średnie przedsiębiorstwa mają największy udział w wydatkach konsumenckich w takich branżach jak restauracje i hotelarstwo (w obu przypadkach blisko 70%), a także w usługach profesjonalnych (powyżej 40%) – co znacząco przewyższa wydatki w tym sektorze w państwach takich jak: Słowacja, Włochy, Dania, Czechy.

Z drugiej strony sektory takie jak elektronika użytkowa czy branża spożywcza pozostają w Polsce zdominowane przez duże przedsiębiorstwa (udział MŚP odpowiednio 10% i 20%).

Na przestrzeni ostatniego roku udział wydatków konsumenckich w MŚP w poszczególnych branżach nie zmienił się w Polsce znacząco. Największy wzrost nastąpił w sektorze biur podróży –  o 5,59 p.p.

Na co wydają przedsiębiorcy – jak jest w innych krajach?

Wydatki w europejskich małych i średnich firmach wykazują zróżnicowanie regionalne, co stanowi odzwierciedlenie specyfiki lokalnych gospodarek oraz ukazuje dominujące sektory poszczególnych krajów.

W Danii największy udział miały wydatki w hotelarstwie, gastronomii i branży odzieżowej.
We Francji były to kolejno restauracje, usługi profesjonalne i hotele.

Włochy wyróżniały się największym udziałem MŚP w wydatkach na restauracje (80%), zaś największy udział wydatków na usługi profesjonalne oferowane przez MŚP był w Austrii – (60%).

Czytaj także: Realny poziom kredytowania gospodarki załamał się

Znaczenie MŚP w e-commerce

Wzrost udziału małych i średnich przedsiębiorstw w wydatkach online jest widoczny w większości krajów europejskich.

W sektorze turystyki i rozrywki największy wzrost zanotowano w Słowacji (13 p.p), Czechach (9 p.p), we Włoszech (7 p.p.) i w Danii (7 p.p), podczas gdy Szwecja i Portugalia  odnotowały największy wzrost udziału małych i średnich przedsiębiorstw w wydatkach detalicznych online (sklepy sportowe, elektronika i meble) – o 4 p.p.

W Polsce wskaźnik ten wzrósł od 2021 r. z 18% do 19,5% w tym roku. Niewielka zmiana nastąpiła również u nas w sektorze turystyki i rozrywki – wzrost o 1,3 p.p.

Pełny raport można znaleźć pod linkiem.

***

[1] https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-key-figures/w/ks-et-24-001

[2] https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sbs_sc_ovw__custom_12886571/default/table?lang=en

[3] Dane uśrednione dla całej UE, Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych (HICP) Eurostat