Listy zastawne w Unii Europejskiej – szansa na tańsze kredyty?
Przed rozpoczęciem procesu legislacyjnego raport w tej sprawie opublikował w 2016 roku Europejski Urząd ds. Nadzoru Bankowego (EBA). Natomiast w 2017 roku sprawozdanie z własnej inicjatywy przedstawił Parlament Europejski.
Projekty Komisji Europejskiej wpisują się w plan działań przedstawiony w CMU mid-term review w połowie 2017 roku, kiedy to zapowiedziano publikację pakietu. Istotny jest potencjał drzemiący w instytucji listów zastawnych, które pozwalają bankom na refinansowanie działalności kredytowej, co poszerza działalność kredytową – zatem stanowią istotne i efektywne źródło finansowania dla europejskich banków.
Do tej pory listy zastawny były jedynie szczątkowo uregulowane w przepisach prawa Unii Europejskiej.
Jedyna i dość ułomna definicja znalazła się w Dyrektywie 2009/65/EC (UCITS), lecz tylko na potrzeby określenia w jakie produkty UCITS ( Przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe ) może inwestować.
Treść przepisów
Pakiet składa się z dyrektywy i rozporządzenia. Dyrektywa zawiera określenie najważniejszych elementów listu zastawnego i wspólną definicję listu zastawnego, a także cechy listów zastawnych oraz zasady specjalnego publicznego nadzoru nad emisją listów zastawnych.
Rozporządzenie zaś jest nowelizacją dyrektywy CRR odnośnie do wzmocnienia wymogów dla listów zastawnych, które uzyskują preferencyjne traktowanie.
Przebieg procesu legislacyjnego
Zarówno w Radzie jak i w PE prace przebiegały dość sprawnie. Obaj legislatorzy doceniali istotne znaczenie listów zastawnych dla finansowania długoterminowego, ale też widzieli, że nie ma potrzeby ścisłej regulacji z uwagi na brak problemów generowanych przez tego typu papiery wartościowe. Istotne było zaś stworzenie jasnych ram prawnych, a nie sztywnych reguł uniemożliwiających rozwój rynku.
W połowie stycznia 2019 roku rozpoczynają się międzyinstytucjonalne negocjacje między Parlamentem a Radą pod egidą KE, które mają na celu osiągnięcie porozumienia co do jednolitej treści przepisów w ramach pakietu, a w konsekwencji ich uchwalenie.
Szansa dla polskich banków
Korzystny dla sektora polskiego jest tekst proponowany przez Parlament Europejski, gdyż zawiera słuszną definicję instytucji mogącej emitować listy zastawne, a także zapewnia konserwatywny charakter listu zastawnego jako papieru o niskim ryzyku, o wysokiej jakości zabezpieczenia.
Czasu do końca kadencji jest bardzo mało – jeśli uda się osiągnąć porozumienie przed ostatnim posiedzeniem plenarnym PE przed wyborami w maju, które jest zaplanowane na połowę kwietnia, mamy szansę na publikację nowych przepisów w Dzienniku Urzędowym na początku wakacji.
