Liberalizacja przepisów o wycince drzew i krzewów
Od początku bieżącego roku obowiązuje ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz. U. z 2016 r. poz. 2249). Najistotniejszą zmianą zawartą w tej nowelizacji jest znaczące ograniczenie konieczności uzyskania pozwolenia na wycinkę drzew lub krzewów na działce prywatnej w przypadku gdy wycinka nie jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. Istotna jest również kwestia znaczącego obniżenia kosztów wycinki dla pozostałych podmiotów oraz ograniczeniu kar za wycinkę drzew i krzewów bez pozwolenia.
W art. 8f znowelizowanej ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134), stanowiącym o wyłączeniu konieczności uzyskiwania zezwolenia, a tym samym ponoszenia kosztów za usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości, dodano:
- pkt 3a wprowadzający zapis o tym, że nie wymaga się zgody na wycinkę drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych, a ich usunięcie niezwiązane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej,
- pkt 3b, z którego wynika, że nie wymaga się zgody na wycinkę drzew lub krzewów w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego.
Zmieniono też zasady ochrony krzewów poprzednio zezwolenie było wymagane dla krzewów w wieku powyżej 10 lat, obecnie kryterium decydującym o konieczności uzyskania zgody na usunięcie jest powierzchnia powyżej 25m2. Przed zmianami, ograniczeniem uniemożliwiającym wycięcie drzew był obwód pnia powyżej 25 cm, mierzony na wysokości 5 cm. Zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami, pień mierzony jest na wysokości 130 cm, a chronione są drzewa o obwodzie powyżej 50 cm z wyjątkiem topoli, wierzby, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego, dla których granicą ochrony jest obwód 100cm.
Nowelizacja umożliwia radom gmin wprowadzanie własnych, co ważne – niższych stawek za wycinkę drzew i krzewów w postaci prawa miejscowego. Jeśli gmina nie zdecyduje się na taki krok, obowiązujące są maksymalne stawki podane w zmienionej ustawie. Obecnie maksymalna stawka na rok 2017 wynosi 500 złotych za centymetr obwodu drzewa na wysokości 130 cm i 200 zł za metr kwadratowy krzewów. W związku z bardzo krótkim czasem na opracowanie i zatwierdzenie uchwał gminnych, obecnie właściwie w całym kraju obowiązują stawki maksymalne podane w ustawie.
Przykładowy koszt wycinki topoli o obwodzie pnia 130cm w 2016r. wynosił 36,38 zł/cm, a obecnie wynosi 500 zł/cm niezależnie od wielkości drzewa. Koszt usunięcia takiej topoli wzrósł więc nawet trzynastokrotnie. Poniżej na wykresie zamieszczone zostały przykładowe opłaty za wycinkę różnych gatunków drzew.
Obecna sytuacja powoduje, że poza wyłączonymi z opłat grupami drzew, bardzo wysokie opłaty dotyczą gatunków drzew najszybciej rosnących, a obniżono kwoty opłat dla drzew najstarszych, najwolniej rosnących i najbardziej cennych przyrodniczo.
Trzeba pamiętać o tym, że ustawa o ochronie przyrody już w roku 2015 została zmieniona właśnie w celu zmniejszenia opłat za wycinkę drzew. Zmieniony został również sposób określania opłat za wycinkę i wprowadzono współczynniki ze względu na lokalizację.
W ustawie nie różnicuje się stawek maksymalnych, ani ze względu na gatunek drzewa, ani ze względu na lokalizację. Jako przykład można podać najwolniej rosnące drzewa, np. cis o obwodzie pnia 130 cm, którego koszt wycinki jeszcze w roku 2014 (czyli jeszcze przed poprzednią zmianą z 2015r.) wynosił na terenie zieleni 162 198 zł, to w roku 2016 już tylko 69 299 zł, a obecnie zapłacimy jedynie 65 000 zł. Jeżeli weźmiemy pod uwagę zmniejszenie od br. kar za wycinkę drzew z trzykrotności opłaty podstawowej do jej dwukrotności, może to budzić wątpliwości, czy przyroda postaci drzew najbardziej cennych jest właściwie chroniona.
Zmieniony został też katalog wyłączeń z opłat za wycinkę zawarty w art. 86 ustawy 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134). Od nowego roku nie zapłacimy za wycinkę drzew, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie przekroczy 80 cm oraz nawet do 120 cm
w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej i platanu klonolistnego, jeżeli ma ona na celu przywrócenie gruntów nieużytkowanych do użytkowania zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W tym samym celu możemy bez opłat wyciąć powierzchnię krzewu lub krzewów rosnących w skupiskach pokrywających grunt o powierzchni do 50 m2 (dla porównania – do końca ubiegłego roku było to 25m2).
Ustawodawca wprowadzając powyższe zmiany znacząco wzmocnił prawo do dowolnego gospodarowania własną nieruchomościom, chyba jednak nie przewidział tak wzmożonej wycinki drzew, szczególnie terenach śródmiejskich w dużych aglomeracjach. W związku z tym już niebawem możemy spodziewać się nowelizacji obecnych przepisów. Najprawdopodobniej projekt zmian obejmie jednak tylko ograniczenia odnośnie ewentualnej odsprzedaży „wyczyszczonego” gruntu na cele komercyjne.
Przemysław Kochanowski
Rzeczoznawca majątkowy, Specjalista ds. Weryfikacji Wycen
Centrum AMRON
