Kongres Obsługi Gotówki o rosnącym znaczeniu obrotu gotówkowego

– Dostęp do gotówki stanowi prawo polskich obywateli – podkreślał Włodzimierz Kiciński, wiceprezes Związku Banków Polskich, podczas tegorocznej, dziewiątej już edycji Kongresu Obsługi Gotówki. Zaznaczył on, iż środowisko bankowe opowiada się za tym, by płatności gotówkowe i bezgotówkowe traktowane były równoprawnie.

– Gotówka w naszym kraju ma silną pozycję – dodał wiceprezes ZBP. Umocnienie tradycyjnej formy płatności, z jakim mamy do czynienia na przestrzeni ostatnich lat, nie jest tylko polską specjalnością. Także w innych państwach europejskich gotówka przeżywa renesans, a wpływ na to miała zarówno pandemia COVID-19, jak i zagrożenie wojenne związane z sytuacją na Wschodzie. Wiceprezes ZBP przypomniał, iż zjawiska te miały doniosły wpływ na sposób traktowania gotówki nawet w tych krajach gdzie odpowiadała ona jedynie za kilka procent obrotu.

Dostęp do gotówki i bezpieczeństwo państwa

W przypadku zagrożenia gotówka jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i stabilizację sytuacji, tak w obszarze społecznym, ekonomicznym jak i politycznym, dodał Włodzimierz Kiciński. Zjawisko to dostrzegają także władze UE, stąd w najnowszych zaleceniach Komisji Europejskiej sporo miejsca poświęcono zarówno kwestii obrotu gotówkowego, jak i waluty cyfrowej.

W warunkach polskich symptomatyczny był kilkukrotny wzrost zapotrzebowania na papierowy pieniądz, towarzyszący zarówno pierwszym dniom COVID-19 jak i rosyjskiej agresji. Wiceprezes ZBP przypomniał, iż w obu przypadkach NBP sprawnie poradził sobie z tym zadaniem, opanowanie sytuacji nie byłoby też możliwe bez wysiłku banków, instytucji płatniczych i wszystkich podmiotów, które tworzą obrót gotówkowy w Polsce.

Zaapelował również do tworzących prawo polityków, by regulacje odnoszące się do obrotu gotówkowego były jasne i zrozumiałe. Jest to tym bardziej istotne, że wiele z nich odnosi się do tak aktualnych obszarów jak AML czy działania antyterrorystyczne.

Kwestią, na którą zwrócił uwagę Włodzimierz Kiciński, jest powszechny dostęp do gotówki, zapewniany nie tylko przez placówki bankowe i bankomaty, ale również cashback w placówkach handlowych; wypłaty tego typu realizuje 280 tys. sklepów. Ograniczaniu obsługi kasowej w placówkach bankowych towarzyszy też rosnąca liczba bankomatów.

Znaczenie Narodowej Strategii Bezpieczeństwa  Obrotu Gotówkowego

W ostatnich czasach posługiwanie się gotówką zmieniło status, płacenie gotówką stało się deklaracją prywatności, przekazem przywiązania do pewnych wartości – zauważył Paweł Szałamacha, członek zarządu NBP.

Podkreślił on znaczenie przyjętej w ostatnich latach i konsekwentnie realizowanej Narodowej Strategii Bezpieczeństwa  Obrotu Gotówkowego, której podstawą jest współdziałanie i odpowiedzialność wszystkich uczestników rynku. Stawką w tej grze jest zapewnienie niezakłóconej dostępności gotówki, powszechnej jej akceptacji i stabilnej siły nabywczej polskiego pieniądza, co nabiera szczególnego znaczenia w obecnej sytuacji, kiedy polska gospodarka podlega licznym szokom, poczynając od COVID-19, poprzez atak hybrydowy na polską granicę, inspirowany przez władze Białorusi aż po inwazję Rosji na Ukrainę, ale też, choć w mniejszym zakresie, kryzys migracyjny na południu Europy.

– Z perspektywy tych lat można stwierdzić, że skutki tych zaburzeń zamortyzowały działania obywateli, firm, instytucji publicznych, zaangażowanie samorządów i politykę gospodarczą rządu, oraz aktywne działanie NBP – dodał Paweł Szałamacha.

Wspomniał on, iż udało się odrobić straty w gospodarce, czego dowodem jest przekroczenie poziomu PKB sprzed wybuchu pandemii. Innym optymistycznym wskaźnikiem jest poziom rezerw dewizowych Polski, który na koniec czerwca br. przekroczył wartość 180 mld dolarów.

Cieszy też umocnienie złotego do poziomu sprzed ataku Rosji na Ukrainę. W tym optymistycznym obrazie pojawiają się oczywiście wyzwania, takie jak sytuacja sektora bankowego w obliczu problemu portfeli frankowych, i tylko częściowym pocieszeniem może być fakt, iż wyniki banków pozwalają na zawiązanie rezerw, które zamortyzowałyby ryzyko prawne.

Przedstawiciel NBP podkreślił, iż pomimo silnego wzrostu zapotrzebowania na gotówkę w latach kryzysowych bank centralny działał sprawnie, dlatego zamierza kontynuować dotychczasową politykę. 

Przypomniał on też o przypadającym na przyszły rok, setnym jubileuszu utworzenia banku centralnego w niepodległej Polsce i pojawienia się złotego.