Komunikat z 263. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 23 czerwca 2015 r.

2. KNF  jednogłośnie  przyjęła  skierowane  do  spółdzielczych  kas  oszczędnościowo  – kredytowych (SKOK):

• Rekomendację A-SKOK dotyczącą dobrych praktyk zarządzania ryzykiem  ekspozycji kredytowych w SKOK,
• Rekomendację B-SKOK dotyczącą dobrych praktyk w zakresie ładu korporacyjnego SKOK.

Ze względu na kluczowe znaczenie tych obszarów w funkcjonowaniu sektora SKOK oraz istotne nieprawidłowości zidentyfikowane w tym zakresie, są to pierwsze rekomendacje KNF dotyczące dobrych praktyk ostrożnego i stabilnego zarządzania kasami, o których mowa w art. 62 ust. 2 ustawy o skok.

Projekty rekomendacji były przedmiotem konsultacji publicznych, w szczególności ze wszystkimi spółdzielczymi kasami oszczędnościowo – kredytowymi, Kasą Krajową (w trybie art. 62 ust. 2 ustawy o skok), Narodowym Bankiem Polskim, firmami audytorskimi oraz Światową Radą Unii Kredytowych (WOCCU). KNF oczekuje, że rekomendacje zostaną wprowadzone przez  spółdzielcze  kasy do dnia 31 marca  2016  r.,  przy czym Rekomendacja  A-SKOK przewiduje dodatkowe okresy przejściowe w zakresie wyznaczania przez kasy maksymalnych wartości parametru DtI, wymogów stawianych   systemom wewnętrznym oraz ustalania maksymalnych wartości parametru LtV.

a)  Rekomendacja  A-SKOK  dotycząca  dobrych  praktyk  zarządzania  ryzykiem  ekspozycji kredytowych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych

Celem rekomendacji jest poprawa jakości portfela kredytowego spółdzielczych kas. Z uwagi na pokrywanie się prowadzonej działalności i oferowanych produktów oraz pozytywne doświadczenia nadzoru nad sektorem bankowym rekomendacja  opiera  się  co  do  zasady  na rozwiązaniach obowiązujących dla banków, jednak poszczególne postanowienia zostały zweryfikowane pod kątem ich adekwatności do specyfiki sektora SKOK. KNF wzięła pod uwagę zarówno sytuację w sektorze SKOK, zidentyfikowane czynniki ryzyka i stwierdzone nieprawidłowości,  jak i zasadność  nieosłabiania  konkurencyjności  kas  wobec  banków, w szczególności w zakresie kredytów konsumpcyjnych. Skutkiem dotychczasowego podejścia kas do ryzyka kredytowego były upadłości SKOK i konieczność angażowania środków publicznych z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG). Zła sytuacja finansowa większości kas oraz skala  zidentyfikowanych nieprawidłowości wymaga wskazania odpowiednich  standardów ukierunkowanych na poprawę kondycji finansowej i bezpieczeństwa sektora, co jest podstawą stabilnego i zrównoważonego rozwoju SKOK. Jednocześnie  KNF wskazuje,  że  jeśli trwale poprawi się sytuacja finansowa SKOK i jakość portfeli kredytowych, a wskaźniki wypłacalności wzrosną do poziomu zapewniającego stabilne funkcjonowanie kas, dokonany zostanie przegląd postanowień rekomendacji w celu ich aktualizacji.

Tekst Rekomendacji A-SKOK

b) Rekomendacja  B-SKOK  dotyczącą  dobrych  praktyk  w  zakresie  ładu  korporacyjnego SKOK

Celem rekomendacji jest wprowadzenie i ujednolicenie minimalnych standardów ostrożnego i stabilnego zarządzania kasami w zakresie ładu  korporacyjnego, a przez to ograniczenie występującego w działalności kas ryzyka operacyjnego związanego z niedoskonałością lub brakiem zasad  działania, praktyk,  systemów i regulacji wewnętrznych. Rekomendacja obejmuje następujące obszary: organizacja i struktura organizacyjna kasy, organy kasy, członkostwo w kasie i więź, outsourcing działalności oraz kluczowe systemy i funkcje wewnętrzne.

Tekst Rekomendacji B-SKOK

3. Komisja zapoznała się z założeniami wytycznych dla zakładów ubezpieczeń dotyczących:

• systemu zarządzania produktem,
• badania adekwatności produktu.

Przygotowane projekty stanowią pakiet wytycznych, których celem jest wzmocnienie ochrony klientów na rynku ubezpieczeniowym.

Efektywny system zarządzania produktem, obejmujący pełny cykl życia produktu, tj. od momentu jego projektowania po moment wywiązania się zakładu ubezpieczeń z umownych zobowiązań, ma wpływ zarówno na wyniki finansowe i wypłacalność zakładu ubezpieczeń, ale również na jakość relacji z klientami, a w konsekwencji na zaufanie do samego zakładu i całego rynku  finansowego.  Wytyczne  będą  stanowić  ramy  dla  prawidłowej  organizacji  systemu zarządzania produktem oraz identyfikacji, pomiaru, monitorowania, zarządzania i raportowania ryzyk związanych z tym procesem. Wytyczne będą zbiorem zalecanych działań w stosunku do wewnętrznych systemów kontroli, które pośrednio i bezpośrednio powinny zapewniać wdrażanie odpowiednich standardów zarządzania produktem.

Z kolei wytyczne dotyczące badania adekwatności produktu określą sposób, w jaki zakład ubezpieczeń powinien badać odpowiedniość produktu do potrzeb i możliwości klienta. Wytyczne są  z  jednej  strony  odpowiedzią  na  nieprawidłowości  związane  z  dystrybucją  produktów  o charakterze inwestycyjnym cechujących się złożonością. Z drugiej strony uwzględniają fakt, że produkty  te  nie  gwarantują  ochrony  ulokowanego  kapitału  i  osiągnięcia  zysku,  a  brak wystarczającej polityki informacyjnej ze strony zakładu ubezpieczeń i występującego w jego imieniu pośrednika ubezpieczeniowego powoduje, że klienci nie zawsze są świadomi jakiego rodzaju umowę zawarli, jakie wynikają z niej ryzyka, jakie spoczywają na nich obowiązki oraz jakie są warunki wypłaty świadczeń.

Założenia  wytycznych  zostaną  przekazane  do  publicznych  konsultacji,  uwagi  będzie można zgłaszać do dnia 15 sierpnia 2015 r. Wstępnie KNF oczekuje wdrożenia wytycznych przez zakłady ubezpieczeń do dnia 1 stycznia 2016 r.

Tekst założeń wytycznych dotyczących systemu zarządzania produktem.

Tekst założeń wytycznych dotyczących badania adekwatności produktu.

4. KNF jednogłośnie zezwoliła na połączenie Alior Banku SA i Meritum Banku ICB SA poprzez przeniesienie całego majątku Meritum Banku ICB SA na Alior Bank SA.

5. Komisja jednogłośnie zezwoliła na świadczenie usług płatniczych w charakterze krajowej instytucji płatniczej przez:

• PayTel SA.

Zakres świadczonych usług płatniczych obejmuje:

• przyjmowanie wpłat gotówki i dokonywanie wypłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku,
• wykonywanie transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy:
• przez wykonywanie usług polecenia zapłaty, w tym jednorazowych poleceń zapłaty,
• przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego,
• przez wykonywanie usług polecenia przelewu, w tym stałych zleceń,
• umożliwianie wykonania transakcji płatniczych, zainicjowanych przez akceptanta lub za jego pośrednictwem, instrumentem płatniczym płatnika, w szczególności na  obsłudze autoryzacji,  przesyłaniu  do  wydawcy  karty  płatniczej  lub  systemów płatności  zleceń płatniczych płatnika lub akceptanta, mających na  celu przekazanie  akceptantowi należnych  mu  środków,  z  wyłączeniem  czynności  polegających  na  jej  rozliczaniu i rozrachunku w  ramach systemu   płatności w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku (acquiring),
• świadczenie usługi przekazu pieniężnego.

6. KNF zapoznała się z zawiadomieniem od Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski SA w sprawie podjęcia działalności transgranicznej na terenie Niemiec.

7. Komisja, przychylając się do wniosku strony, jednogłośnie uchyliła decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej przez Money Makers SA.

Jednocześnie, Komisja jednogłośnie udzieliła Money Makers SA zezwolenia na wykonywanie działalności polegającej na tworzeniu funduszy inwestycyjnych lub  funduszy zagranicznych i zarządzania nimi, w tym pośrednictwie w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowaniu ich wobec osób trzecich  i  zarządzaniu zbiorczym portfelem papierów wartościowych oraz zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzą instrumenty finansowe.

8. KNF jednogłośnie udzieliła zgody na nabycie przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA akcji BondSpot SA stanowiących 1,48% udziału w liczbie głosów na walnym zgromadzeniu.

9. Komisja jednogłośnie zgłosiła sprzeciw co do zamiaru planowanego nabycia przez Aforti Holding SA akcji Invista Dom Maklerski SA w liczbie zapewniającej przekroczenie 50% liczby głosów na walnym zgromadzeniu, ze względu na przesłanki określone w art. 106h ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

10. KNF jednogłośnie zgłosiła sprzeciw co do zamiaru planowanego nabycia i objęcia przez Pana Macieja Idzika akcji Athena Investements Dom Maklerski SA w liczbie zapewniającej przekroczenie jednej trzeciej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, ze względu na przesłanki określone w art. 106h ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

11. Komisja jednogłośnie nałożyła na 10 biur usług płatniczych kary pieniężne w wysokości po 900 złotych na 9 biur i 1800 złotych na 1 biuro (wysokość kar uwzględnia indywidualne okoliczności spraw), za naruszenie obowiązków określonych w ustawie o usługach płatniczych, polegające na:

• nieprzekazaniu  KNF  w  ustawowym  terminie  informacji  o  łącznej  wartości  i  liczbie transakcji płatniczych wykonanych w II lub III kwartale 2014 r. albo
• niezłożeniu KNF w ustawowym terminie dokumentu potwierdzającego zawarcie kolejnej umowy gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia zawartej przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej

Ukarane biura usług płatniczych to 10 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, dla których świadczenie usług płatniczych to działalność dodatkowa. W przypadku ponownych naruszeń obowiązków przez te biura usług płatniczych, KNF rozważy nałożenie wyższych kar.

KNF przypomina biurom usług płatniczych o ich obowiązkach prawnych wynikających z ustawy o usługach płatniczych. Więcej informacji na temat tych obowiązków można znaleźć w broszurze wydanej przez KNF.

Jaka jest różnica między biurem usług płatniczych  a krajową instytucją płatniczą?

12.KNF jednogłośnie zezwoliła na zmianę statutów:

Aviva Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego Aviva BZ WBK SA, ING  Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego SA, ING Otwartego Funduszu Emerytalnego, ING Dobrowolnego Funduszu Emerytalnego, Nordea Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego SA, Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU „Złota Jesień”, Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego Allianz Polska SA.

13.Komisja zapoznała się z informacjami na temat:

• pracowniczych programów emerytalnych w 2014 r.,
• testów stresu zakładów ubezpieczeń i reasekuracji za 2014 r.,
• projektu  Wypłacalność  II  w  zakresie  prac  nad  modelami  wewnętrznymi  zakładów ubezpieczeń,
• rynku otwartych funduszy emerytalnych w I kwartale 2015 r.,
• działalności inwestycyjnej funduszy emerytalnych w okresie 30 marca 2012 r. –  31 marca 2015 r.

14. Kolejne posiedzenia KNF są zaplanowane na:

• 7 lipca 2015 r.
• 21 lipca 2015 r.
• 4 sierpnia 2015 r.
• 25 sierpnia 2015 r.
• 8 września 2015 r.
• 22 września 2015 r.
• 6 października 2015 r.

¹ Pan A.Jakubiak nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu spraw opisanych w pkt 4, 5, 6, 8, 9 i 10 komunikatu.

Źródło: Komisja Nadzoru Finansowego