Koalicja Klimatyczna o unijnych planach zielonej transformacji

W swoim nowym komunikacie UE podkreśliła, że jednym z najważniejszych wyzwań obecnego pokolenia pozostaje zielona transformacja, a Europejski Zielony Ład ma być podstawą dalszego rozwoju.

Publiczne inwestycje będące integralną częścią odbudowy gospodarki mają być prowadzone zgodnie z zasadą nieszkodzenia środowisku.

Prof. Zbigniew Karaczun z SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej

W ocenie Koalicji Klimatycznej takie działania są niezbędne i pilne.

‒ Kryzys spowodowany pandemią nie spowodował, że nagle zniknęła groźba katastrofy klimatycznej. Wręcz przeciwnie. Jest ona w coraz większym stopniu naszą codziennością.

Niestabilność pogody, nadzwyczaj wysokie temperatury zimą i wiosną, susza, to tylko niektóre symptomy tego zjawiska. Niosą one za sobą wiele negatywnych skutków: wzrost cen żywności i kosztów utrzymania, straty gospodarcze w wielu sektorach – rolnictwie, leśnictwie, energetyce czy turystyce, ale też wzrost zachorowań czy przedwczesne zgodny wywołane falami upałów.

Jeśli chcemy ograniczyć zakres tych negatywnych zjawisk i żyć w bardziej bezpiecznym środowisku, jeśli kochamy nasze dzieci i chcemy ich bezpieczeństwa, musimy wyjść z kryzysu spowodowanego COVID-19 w taki sposób, by uwzględnić przy tym konieczność ochrony środowiska i klimatu.

Nie dajmy się po raz kolejny oszukać, że nie da się pogodzić rozwoju z poszanowaniem zasobów przyrodniczych. Podejmujmy właściwe decyzje, póki jest jeszcze na to czas ‒ podkreśla prof. Zbigniew Karaczun z SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.

Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, ekspertka Koalicji Klimatycznej

Chcemy widzieć całą Europę, w tym Polskę, zgodnie budującą bezpieczną, zdrową, neutralną klimatycznie przyszłość, z zachowaniem zasad sprawiedliwości społecznej i szacunku dla środowiska.

‒ Kryzys pandemiczny przypomniał nam, jak bardzo jesteśmy i zawsze będziemy od środowiska i od siebie nawzajem zależni. Nie możemy sobie pozwolić na to, by wychodzenie z jednego kryzysu pogłębiało inne.

Dlatego musimy dopilnować, by każde działanie naprawcze, inwestycja czy nowe miejsce pracy, niezależnie, w jakim sektorze, zbliżały nas do osiągnięcia nadrzędnych celów środowiskowych i społecznych, które sobie postawiliśmy.

Nie może być mowy o dalszym subsydiowaniu wykorzystania paliw kopalnych. Wszystkie działania w tym obszarze muszą mieć charakter transformacyjny ‒ komentuje Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, ekspertka Koalicji Klimatycznej.

Dr Andrzej Kassenberg z Instytutu na rzecz Ekorozwoju, ekspert Koalicji Klimatycznej

Od wielu lat ze względów politycznych marnotrawimy pieniądze publiczne ‒ czyli nasze, wszystkich podatników ‒ wpierając górnictwo i energetykę węglową. Ponoszone w związku z tym wydatki sięgają setek miliardów złotych, nawet bez uwzględnienia społecznych i ekologicznych kosztów zewnętrznych, które są znacznie wyższe.

‒ Ma to podwójny wymiar, gdyż wspieramy coś, co jest nierentowne, brudne i szkodliwe, a jednocześnie pieniądze nie idą na niezbędną transformację energetyczną, służącą ochronie klimatu. Konieczne jest dokonanie zasadniczej zmiany energetyki w Polsce, czyli odejście od państwowych korporacji energetycznych oraz wytwarzania energii elektrycznej i ciepła z paliw kopalnych, na rzecz innego modelu.

Oznacza to budowanie energetyki rozproszonej, samowystarczalnej, wykorzystującej odnawialne źródła energii i magazyny energii w wyniku włączenia obywateli, samorządów lokalnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw (prosumentów) w budowanie bezpieczeństwa energetycznego, czyli „demokracji energetycznej”.

W połączeniu z szerokim programem poprawy efektywności energetycznej pozwoli to budować innowacyjną gospodarkę, tworzyć zielone miejsca pracy i zmierzać do osiągnięcia neutralności klimatycznej ‒ zaznacza dr Andrzej Kassenberg z Instytutu na rzecz Ekorozwoju, ekspert Koalicji Klimatycznej. 

Czytaj także: Zielone finanse szansą dla klimatu

Krzysztof Jędrzejewski, rzecznik polityczny Koalicji Klimatycznej

Ochrona klimatu niewątpliwie kosztuje i o tym nieustannie słyszymy. Jest jednak druga strona medalu – czyli znacznie wyższe koszty zaniechania zielonej transformacji i walki z kryzysem klimatycznym, o czym mówi się znacznie rzadziej, choć Polska i Polacy też już je ponoszą.

‒ Są to koszty, które obarczają nas wszystkich, gdyż na przykład coraz więcej dokładamy się do sektora węglowego i opartej na węglu energetyki. Ponosimy również coraz wyższe koszty społeczne. Własnym zdrowiem płacimy za zanieczyszczone powietrze i skutki zmiany klimatu, takie jak ekstremalne zjawiska pogodowe, stres termiczny związany z falami upałów czy wzrost częstości występowania chorób wektorowych.

Straty wywołane skutkami zmiany klimatu w Polsce już w latach 2001‒2010 wyniosły co najmniej 54 mld zł. Jeśli nie podejmiemy działań w okresie 2021‒2030 mogą wynieść ponad 120 mld zł.

Poważnym zagrożeniem może się okazać wzrost kosztów produkcji żywności związany z negatywnym wpływem zmiany klimatu na rolnictwo. Długotrwałe susze i inne niekorzystne zjawiska będą coraz silniej wpływać na wysokość plonów. A to są tylko niektóre koszty zaniechania i musimy o nich pamiętać, jak znowu usłyszymy, że nie stać nas na transformację ‒ dodaje Krzysztof Jędrzejewski, rzecznik polityczny Koalicji Klimatycznej.

Stanowisko Koalicji Klimatycznej w sprawie odpowiedzi na nakładające się̨ kryzysy klimatyczny, zdrowotny i gospodarczy poparło 26 organizacji członkowskich oraz Heal Polska.