KE łagodzi przepisy o pomocy publicznej

Zakaz pomocy publicznej jest konieczny dla zapewnienia funkcjonowania jednolitego rynku w Unii Europejskiej.

Jeśli uznajemy, że tworzymy wspólny rynek we wszystkich państwach członkowskich to uczestnicy rynku muszą mieć te same szanse konkurencyjne.

W przypadku gdyby spółki będące własnością państwową – zwłaszcza bogatszych Państw członkowskich – uzyskiwały nieograniczone dotacje, ich pozycja byłaby zdecydowanie korzystniejsza względem konkurentów.

W pewnych przypadkach można uzyskać zgodę Komisji na jednorazową pomoc – takową uzyskał kilka lat temu np. LOT.

Kwestia Włoch

Niemniej jednak w tak wyjątkowych sytuacjach jak ta, z którą mamy do  czynienia obecnie w związku ze skutkami gospodarczymi epidemii, wymaga działań niestandardowych i odejścia od ustalonych reguł.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen już w ubiegłym tygodniu ogłosiła, że sytuacja nadzwyczajna we Włoszech spełnia przesłanki wyłączenia zakazu pomocy publicznej określone w art. 107 ust. 3 lit. b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Zapowiedziała także, że stanowisko Komisji będzie podobne wobec innych państw, w których potrzebna będzie interwencja gospodarcza skarbu państwa.

W ślad za tymi deklaracjami wczoraj Wiceprzewodnicząca Komisji – Margrethe Vestager – odpowiedzialna za ochronę konkurencji – ogłosiła propozycje zmian w przepisach dotyczących pomocy publicznej państw członkowskich. Oprócz potwierdzenia, że bieżąca sytuacja jest wyjątkowa i spełnia przesłanki wyłączające zakaz pomocy publicznej, ogłoszono cztery założenia propozycji legislacyjnych.

Jaka pomoc publiczna jest dozwolona?

Po pierwsze, wyrażona zostanie zgoda na pomoc publiczną w formie bezpośrednich dotacji bądź  ulg podatkowych dla przedsiębiorstw do wysokości do 500.000 euro na jedno przedsiębiorstwo dla utrzymania płynności.

W drugiej kolejności Komisja da zielone światło dla gwarancji państwowych stanowiących zabezpieczenie pożyczek bankowych, w tym dla preferencyjnych warunków oprocentowania i opłat tak zabezpieczonych pożyczek. Oczywiście przepisy będą wprowadzały ograniczenie co do maksymalnych kwot pożyczek oraz wartości/odsetka gwarancji.

Po trzecie, przepisy zawierać będą zgodę na finansowanie ze środków budżetowych obniżonego oprocentowania pożyczek i kredytów, by umożliwić większej liczbie przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora MŚP, ich zaciągnięcie.

Szczególna rola banków

Ostatnia kwestia to zwrócenie uwagi na rolę banków w odpowiedniej reakcji państw i UE na problemy gospodarcze wynikające z epidemii.

Wiceprzewodnicząca Vestager powiedziała wprost, że tymczasowe ramy prawne proponowane przez Komisję będą właściwie uznawać rolę sektora bankowego w wysiłkach związanych ograniczaniem negatywnych skutków gospodarczych.

W szczególności chodzi tutaj o właściwe skanalizowanie finansowania do przedsiębiorców – dlatego przepisy będą wprost określały, że środki przekazywane bankom na ten cel nie będą traktowane jako pomoc publiczna dla samych banków, lecz będą uznawane za środki, które są jedynie wykorzystywane przez banki w tej szczególnej sytuacji.

To bardzo istotne, by dostrzegać istotną i trudną rolę banków we współpracy z władzami państwowymi.

Przepisy mają dotyczyć firm, które ucierpiały w skutek epidemii i popadły w trudności od początku roku 2020, tak aby środki były właściwie wykorzystane przez przedsiębiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji z przyczyn obiektywnych, niezależnych od nich.