Jak inflacja zdemolowała nasze portfele w ciągu dwóch lat?

Innymi słowy – przy pomocy statystyki można podtrzymać z góry przyjętą tezę, a nawet wykorzystać dla propagandy. Ale statystyka dobrze rozumiana i rzetelnie stosowana jest w ekonomii narzędziem niezastąpionym.

Statystyka mierzy między innymi dynamikę różnych zjawisk – czasami przyjemnych, jak wzrost wynagrodzeń, czasami przykrych, jak wzrost cen. Ważne jest to, z jakim okresem porównujemy aktualny odczyt, czyli jaką przyjmujemy bazę. Jeżeli mierzymy rok do roku, a w tym samym miesiącu roku ubiegłego odczyt mierzonego przez nas zjawiska był niski, to mamy szansę na wysoki wskaźnik dynamiki.

Tak było w przypadku dynamiki PKB po pandemii. I na odwrót – jeżeli baza była wysoka, trudno uzyskać wysoką dynamikę.

Dwa lata inflacji

Według szybkiego szacunku GUS w marcu 2023 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku ceny dóbr i usług konsumpcyjnych (czyli wskaźnik CPI) wzrosły o 16,2%, co oznacza spadek inflacji w porównaniu z lutym o 2,2 pkt proc. To zapewne będzie służyło do podtrzymania tezy, że najgorsze w inflacji mamy już za sobą.

Ale jeśli porównamy wzrost cen liczony miesiąc do miesiąca, spadek był minimalny. W marcu ceny wzrosły w stosunku do lutego o 1,1%, a w lutym w stosunku do stycznia o 1,2%.

Możemy też pokazać o ile wzrosły ceny, biorąc za bazę nie okres sprzed roku, ale sprzed dwóch lat. Takie porównanie jest o tyle uzasadnione, że przed dwoma laty wysoka inflacja dopiero się zaczynała. A zatem porównując dzisiejsze poziomy cen z tymi sprzed dwóch lat pokażemy pełniejszy obraz skutków inflacji na nasze portfele.

W sumie stracimy 1/3 oszczędności

Ceny w marcu 2023 roku były o 29% wyższe niż w marcu 2021 roku. Ta dwuletnia inflacja jest najwyższa od 1998 roku i najwyższa od wybuchu inflacji w połowie 2021 roku. Jest też wyraźnie wyższa niż w lutym. Powodem jest oczywiście baza.

W lutym 2022 roku roczny wskaźnik inflacji wynosił 8,5% (mniej niż w styczniu), ale w marcu już 11%. Rósł też szybko w kolejnych miesiącach.

A zatem, nawet jeżeli inflacja roczna będzie w kolejnych miesiącach spadała i w grudniu będzie niższa niż 10%,  (co nie jest wcale pewne, gdyż rośnie inflacja bazowa), inflacja dwuletnia będzie rosła aż do września, gdy przekroczy 31%. Czyli w ciągu dwóch lat  wyparuje 1/3 wartości złotego.

        Inflacja CPI. Ceny sprzed dwóch lat = 100

  Źródło GUS, obliczenia własne