IT@BANK 2021 | WALUTY | Wirtualne euro ante portas?

Dr hab. Eugeniusz Gostomski
profesor Uniwersytetu Gdańskiego

Jedyną powszechnie dostępną formą pieniądza na świecie jest emitowany przez banki centralne pieniądz gotówkowy, jednak od lat rola tej formy zapłaty na rynku płatności zmniejsza się. Wprawdzie w strefie euro niemal 50% wolumenu dokonywanych płatności nadal realizowanych jest w gotówce, ale kryzys spowodowany przez pandemię koronawirusa przyspieszył proces odchodzenia od niej. Jednocześnie na rynku pojawiły się kryptowaluty (prywatne waluty cyfrowe), które nie tylko wypierają gotówkę w rozliczaniu części transakcji handlowych, ale również stwarzają ryzyko destabilizacji systemu finansowego – można je bowiem wykorzystywać do finansowania handlu narkotykami, prania brudnych pieniędzy – jak też  wysokie niebezpieczeństwo defraudacji.

Niektórzy już próbują

Nic zatem dziwnego, że w tej sytuacji banki centralne zaczęły rozważać możliwość wprowadzenia własnej waluty cyfrowej (wirtualnej) – Central Bank Digital Currency (CBDC). Z badań Banku Rozrachunków Międzynarodowych w Bazylei wynika, że taką możliwość rozważa 86% ankietowanych banków centralnych, a niektóre z nich – np. w Anglii, Szwecji i Chinach – już nawet realizują projekty pilotażowe dotyczące CBDC. Jednakże Narodowy Bank Polski nie prowadzi żadnych prac nad wprowadzeniem pieniądza cyfrowego.

Europejski Bank Centralny (EBC) po raz pierwszy w sprawie wprowadzenia cyfrowego euro wypowiedział się w październiku 2020 r. Chodziło tutaj o nową formę pieniądza, która byłaby dostępna jedynie w formie wirtualnej i mogła być stosowana w płatnościach detalicznych przez osoby prywatne i firmy. Waluta byłaby kontrolowana przez EBC i banki centralne państw strefy euro. Cyfrowe euro miałoby być wymieniane na zwykłe w stosunku jeden do jednego. Rozwiązanie to funkcjonowałoby przy tym równolegle do pieniądza gotówkowego i hurtowych depozytów w bankach.

W raporcie EBC z 2020 r. dotyczącym cyfrowego euro stwierdzono, iż podczas wstępnej fazy eksperymentów nie zidentyfikowano przeszkód technicznych uniemożliwiających digitalizację wspólnej waluty. Jednocześnie przedstawiono wyniki odpowiednich badań ankietowych, z których wynika, że najważniejszą cechą europejskiej CBDC według 41% respondentów powinno&...