Gospodarcze Otwarcie Roku 2015

– Witam wszystkich już po raz czwarty – rozpoczął uroczystość prezes Krajowej Izby Gospodarczej, Andrzej Arendarski. – Rok 2015 zapowiada się ciekawie, z satysfakcją odnotowujemy wyniki roku ubiegłego. Możemy mieć nadzieję, że wiele z tych czynników utrzyma się i w tym roku – stwierdził prezes KIG.

Problemem dla polskiej gospodarki może okazać się przede wszystkim nieprzewidywalne otoczenie. Świat jest dziś pełen niewiadomych – do takich zagrożeń prezes KIG zaliczył m.in. konflikt pomiędzy Rosją a Ukrainą, akty terroryzmu w krajach Unii Europejskiej, sytuację w strefie euro czy wreszcie działalność Państwa Islamskiego na Bliskim Wschodzie. – To wszystko ma swoje konsekwencje również dla gospodarki, będzie wpływało na gospodarki wielu krajów – zauważył.

Pośród lokalnych wyzwań Andrzej Arendarski wymienił zbliżające się podwójne wybory. – Rok 2015 to rok wyborczy. W kontekście gospodarczym większe znaczenie mają wybory parlamentarne. (…) W roku wyborczym niewiele się robi, wiele się mówi. Politycy stają się zakładnikami roszczeń świata pracy. (….) Wierzę w to, że polska gospodarka oparta jest na solidnych podstawach – powiedział. Następnie podziękował ZBP i obecnemu na sali wiceprezesowi Związku dr. Mieczysławowi Groszkowi oraz pozostałym partnerom konferencji.

Prezes Narodowego Banku Polskiego prof. Marek Belka swoje wystąpienie zatytułował „Polityka pieniężna w (niezbyt) normalnych czasach”. Wyznacznikiem tych czasów jest zarówno międzynarodowe, jak i krajowe tło, na którym NBP prowadzi politykę pieniężną.

– Ostatnie lata stoją pod znakiem ultra łagodnej polityki pieniężnej – stwierdził prezes NBP. I jako jeden z elementów takiej polityki wymieniał tzw. luzowanie ilościowe, czyli zwiększanie masy pieniądza w obiegu, żeby pobudzić gospodarkę albo uniknąć załamania finansowego. Jego zdaniem, należy jednak rozróżnić politykę pieniężną prowadzoną przez amerykański Fed czy japoński i brytyjski bank centralny od działań podejmowanych przez EBC.

– Fed i bank brytyjski mają prawo do pieniężnego finansowania wydatków państwa – bezpośredniego finansowania deficytu – stwierdził Marek Belka. Inna jest sytuacja EBC; dostarcza on płynności systemowi bankowemu po niskich kosztach na bardzo długie terminy. – To jest pieniądz, którzy dostarczany jest do systemu bankowego i się automatycznie niweluje – tę płynność do systemu bankowego EBC doprowadza w formie pożyczek, one są spłacane – powiedział prezes NBP.

Jakie wnioski płyną z obecnego zagrożenia deflacją w Europie? – Pierwsza podstawowa lekcja z tego epizodu – wielkość pieniądza jest wielkością endogeniczną w stosunku do gospodarki. Bank centralny nie decyduje o wielkości pieniądza w obiegu; EBC tylko stwarza możliwość. Słynna teza Friedmana „inflacja zawsze i wszędzie jest zjawiskiem pieniężnym” musi być poddana krytyce. Zależność między ilością pieniądza w obiegu a inflacją jest bardzo niestabilna – zaznaczył Marek Belka.

Jakie są skutki bardzo luźnej polityki w krajach wysoko rozwiniętych? Prezes NBP zaliczył do nich m.in. niestabilność kursów walut w krajach rozwijających się, jak również niespodziewane zmiany sentymentów inwestorów.

Niskie stopy procentowe zdaniem Marka Belki generują szereg ryzyk o charakterze społeczno-gospodarczym. Jednym z nich jest pogoń za zyskiem, za wyższymi stopami zwrotu. – Ludzie narzekają, że oprocentowanie depozytów jest bardzo niskie. Szuka się rozwiązań cudownych – takich jak Amber Gold i parabanki – stwierdził. Z drugiej strony, klienci sektora finansowego inwestują nadmiernie w świadectwa funduszy inwestycyjnych, nie uwzględniając ryzyka. – Przy niskich stopach procentowych ludzie zachowują się mniej racjonalnie – powiedział prezes NBP.

Jakie działania wobec tych zagrożeń podejmują polskie instytucje stojące na straży ładu gospodarczego? Prowadzimy bardzo wyważoną politykę stóp procentowych, a z drugiej strony – rozsądną politykę makroostrożnościową – ocenił Marek Belka. Przykładem takich działań może być rosnący wkład własny przy kredytach hipotecznych – ogranicza to apetyt na kredyty hipoteczne. – Uniemożliwienie powstania bańki na kredytach tego typu jest zadaniem władzy – podkreślił prezes NBP.

– Bądź gotowy do zmiany – to powinniśmy powtarzać sobie po 2009 r. Bądź gotowy, że im większy sukces osiągasz, tym większe masz ryzyko powtórzenia go w przyszłości – tak rozpoczął swoje przemówienie wicepremier i minister gospodarki, Janusz Piechociński. Zdaniem szefa resortu gospodarki bardzo często zapominamy, że coraz bardziej jesteśmy częścią światowej gospodarki.

– Bardzo ważne jest, abyśmy pamiętali, jak silne są relacje pomiędzy polityką, gospodarką i życiem społecznym. (…) Ważne jest zrozumienie, czym jest świat po 2009 r. Jak bardzo na nasze postawy musi wpływać to, co określamy jako globalizację – powiedział Janusz Piechociński.

– Bardzo ważne jest, abyśmy pamiętali, jak silne są relacje pomiędzy polityką, gospodarką i życiem społecznym. (…) Ważne jest zrozumienie, czym jest świat po 2009 r. Jak bardzo na nasze postawy musi wpływać to, co określamy jako globalizację – powiedział Janusz Piechociński.- Przed nami bardzo ambitny a zarazem trudny rok – zaznaczył wicepremier. I wskazał na wyzwania zarówno globalne, jak i krajowe. Do tych pierwszych należy oczywiście sytuacja na Ukrainie, ale również nasycone niepewnością scenariusze dla strefy euro. – Dzisiaj coraz bardziej polityka i dyplomacja przesuwa się w stronę gospodarki. Potrzebny jest racjonalizm i pragmatyzm. Proces, który uruchomił się po roku 2009 każe szanować partnera – ocenił Janusz Piechociński.

Zdaniem szefa resortu gospodarki, najbliższy rok będzie szczególnie istotny dla rynku energii i surowców – i to w obszarze nie tylko polskim, ale i europejskim. To również kolejny rok wykorzystania środków pomocowych z Unii Europejskiej. Janusz Piechociński podziękował m.in. twórcom Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej. – Chcę podziękować (…) za to, że w staraniach o środki unijne nie jesteśmy osamotnieni – powiedział.

Globalnym problemem dla dzisiejszej Europy jest również odnawianie się podziału pomiędzy Wschodem a Zachodem. – Wyrasta między naszą częścią Europy a wschodem nowy mur: militarny, gospodarczy, odsuwają się od siebie przestrzenie (…) Naszą rolą jako Polaków jest ochrona tego, co jest do ochronienia w tych kontaktach, tworzenie parasola nad tymi relacjami w czas niepogody i staranie o odbudowę, jak przyjdzie czas pogody – stwierdził wicepremier. Inne zadania dla Polski to choćby nowe podejście do kształcenia kadr – czemu służyć ma m.in. restytucja edukacji o charakterze zawodowym.

Karol Jerzy Mórawski