Forum Technologii Bankowości Spółdzielczej. Znamy laureatów Krajowego Rankingu „Wyróżniające się banki spółdzielcze”
Poprzedziła ją trzecia sesja tematyczna, poświęcona obrotowi gotówkowemu. Organizatorzy wybrali ten temat, ponieważ pomimo dynamicznego rozwoju płatności elektronicznych, pozycja gotówki na rynku wydaje się niezagrożona. Wolumen banknotów i monet znajdujących się w obiegu niedawno przekroczył 200 mld zł, tendencje wzrostowe obserwowane są również w eurostrefie, a nawet na rynku amerykańskim. Owemu wzrostowi potencjału tradycyjnej formy płatności towarzyszy szybki rozwój technologiczny i przekształcenia organizacyjne, dokonujące się w branży obsługi gotówki.
– Zarówno banknoty, jak i monety są coraz rzadszym gościem w banku centralnym – przekonywał Krzysztof Kołodziejczyk, wiceprezes Polskiej Organizacji Firm Obsługi Gotówki. To wynik coraz silniejszej pozycji firm z branży cash-in-transit (CIT) w procesie logistyki środków płatniczych. W efekcie tego procesu to na podmiotach komercyjnych – wspomnianych przedsiębiorcach z branży obsługi gotówki, ale również bankach – spoczywa coraz większa odpowiedzialność za zapewnienie jakości banknotów znajdujących się w obiegu i usuwanie falsyfikatów.
Krzysztof Kołodziejczyk na FTBS Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
Obsługa gotówki
Wytyczne dla instytucji finansowych odnośnie prawidłowej realizacji procesów przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania środków płatniczych zawiera Zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego nr 19/2016, które wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r. – Dokument ten wprowadza dwie nowości: sprawozdawczość kwartalną i sortowanie jakościowe – nadmienił Krzysztof Kołodziejczyk. Zgodnie z wytycznymi banku centralnego, sortowanie jakościowe w pierwszej fazie będzie mogło być wykonywane zarówno ręcznie, jak i maszynowo, w późniejszym natomiast okresie dopuszczalne będą wyłącznie procesy zautomatyzowane. – Z punktu widzenia banku sortowanie maszynowe ma znaczącą przewagę nad sortowaniem ręcznym, pozwala nie tylko obniżyć koszty, ale też skoncentrować się na kliencie zamiast na obsłudze gotówki – dodał wiceprezes POFOG.
Forum Technologii Bankowości Spółdzielczej. Regulacje: potężne koszty, a może nowe szanse?
Należy jednak pamiętać, iż zarządzenie nr 19/2016 przewiduje zupełnie nowe kryteria dla urządzeń służących do cash processingu. Z punktu widzenia banków, w tym również lokalnych instytucji finansowych, zmiana ta oznacza dwa możliwe rozwiązania. Jednym z nich jest zakup sprzętu zgodnego z wymogami ustalonymi przez bank centralny i odpowiednio przetestowanego, drugą natomiast opcją jest skorzystanie z outsourcingu, który może być realizowany albo przez bank zrzeszający, albo komercyjną instytucję finansową, albo wreszcie przez wyspecjalizowany podmiot z branży CIT.
Wiceszef POFOG wskazał na szereg rozwiązań, które umożliwiają istotne obniżenie kosztów związanych z obsługą strumieni gotówki przez lokalne banki, przy jednoczesnym dochowaniu wymogów NBP. Do takich systemów należą m.in. wrzutnie automatyczne, które mogą być montowane w oddziałach bankowych, centrach handlowych, ale mogą być też instalowane u klientów końcowych. – Te urządzenia niewiele różnią się od wpłatomatów, zasadnicza różnica jest taka, że obsługują środki płatnicze spakowane w kopertach – wskazał Krzysztof Kołodziejczyk. Zauważył on też, że większość banków komercyjnych nie dysponuje podobna ofertą, tymczasem wrzutnia może być atrakcyjnym rozwiązaniem dla niewielkich punktów sprzedaży detalicznej. – W takim systemie gotówka jest księgowana na koncie natychmiast po wpłacie, nie trzeba jeździć codziennie do oddziału – podkreślił wiceprezes POFOG. W tym kontekście wrzutnie mogą być jednym z elementów budujących przewagę konkurencyjną banków lokalnych, od lat z powodzeniem współpracujących z sektorem MŚP.
Zadania dla banków
O nowej regulacji NBP i jej konsekwencjach dla bankowości spółdzielczej mówiła również Ewa Pietras, ekspert ds. obrotu gotówkowego w Poczcie Polskiej. Scharakteryzowała ona poszczególne zadania, jakie przed bankami stawia zarządzenie nr 19/2016. Należą do nich m.in. zdefiniowane kryteria maszynowego i ręcznego sortowania, zasady testów urządzeń, wydzielania strumienia banknotów nienadających się do maszynowego sortowania czy wreszcie wyodrębniania znaków nieobiegowych w strumieniu gotówki. – NBP zdefiniował cele planowanych zmian: należy do nich zwiększenie bezpieczeństwa, poprawa jakości znaków pieniężnych, optymalizacja procesów obrotu gotówki i ich standaryzacja u wszystkich uczestników – podkreśliła Ewa Pietras. Konsekwencją nowych wymogów jest w szczególności obowiązek wprowadzania do obrotu jedynie takich banknotów, których jakość zostanie zweryfikowana przez odpowiednie urządzenia. – Dla banków oznacza to wybór: czy dalej działać samodzielnie, czy może powierzyć obsługę gotówki firmom CIT – zauważyła przedstawicielka Poczty Polskiej.
Ewa Pietras na FTBS Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
O możliwościach, jakie dają obydwie opcje mówił też Andrzej Kawiński, Regional Sales Director w firmie Giesecke+Devrient Currency Technology GmbH.
Andrzej Kawiński na FTBS Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
Okazją do dyskusji na temat możliwego wkładu banku spółdzielczego, banku zrzeszającego i firm cash processingowych w obsługę strumieni gotówki w lokalnych instytucjach finansowych była debata, moderowana przez redaktora naczelnego miesięcznika „Nowoczesny Bank Spółdzielczy”, Macieja Małka. W panelu uczestniczyli Wioleta Ciulińska, wiceprezes ds. finansów i bezpieczeństwa Banku Spółdzielczego w Płońsku; Adam Dudek, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Limanowej; Andrzej Kawiński i Krzysztof Kołodziejczyk.
Debata moderowana przez redaktora naczelnego miesięcznika „Nowoczesny Bank Spółdzielczy”, Macieja Małka. W panelu uczestniczyli Wioleta Ciulińska, wiceprezes ds. finansów i bezpieczeństwa Banku Spółdzielczego w Płońsku; Adam Dudek, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Limanowej; Andrzej Kawiński i Krzysztof Kołodziejczyk. Fot. Marzena Stokłosa, Copyright CPBiI
Jak wygląd współpraca na linii bank spółdzielczy – bank zrzeszający? Wioleta Ciulińska oceniała ten proces pozytywnie. – Bank zrzeszający informuje nas o zmianach, przekazuje informacje z NBP, wspiera systemowo jeśli chodzi o sprawozdawczość – stwierdziła. Zaznaczyła również, iż pośrednictwo zrzeszenia może być poważnym wsparciem jeśli chodzi o negocjacje warunków z firmami CIT. – Większy może więcej, ma lepsze możliwości negocjacyjne – dodała wiceprezes Banku Spółdzielczego w Płońsku. Opinię tą potwierdził Adam Dudek. – Nie chodzi tylko o to, żebyśmy zyskali pozycje negocjacyjną, ale i o to, by poprawić nasz wspólny biznes. Ważne jest to, by lokalny przedsiębiorca mógł być zaopatrzony w gotówkę, bo to strategiczny klient banków spółdzielczych – wspomniał prezes Banku Spółdzielczego w Limanowej. Maciej Małek zwrócił uwagę na cztery elementy procesu obsługi gotówki: organizację procesu, dostępność, bezpieczeństwo i koszty. – Jak z punktu widzenia firmy CIT można realnie zoptymalizować koszty, powierzając cały proces wyspecjalizowanemu operatorowi? – zapytał.
Forum Technologii Bankowości Spółdzielczej. Jak nowe technologie mogą pomóc bankom spółdzielczym?
Krzysztof Kołodziejczyk stwierdził, iż alternatywą dla obsługi zewnętrznej jest zakup własnych urządzeń, co w niektórych podmiotach może być całkiem sensownym rozwiązaniem. Przypomniał również, iż zarządzenie NBP może mieć większy wpływ na lokalne instytucje finansowe aniżeli na banki komercyjne, gdyż to w tych pierwszych gotówka wciąż dominuje. Maciej Małek powiedział o innym wyzwaniu, które od roku 2020 będzie mieć istotny wpływ na obsługę gotówki w bankach spółdzielczych. W związku z wycofywaniem tradycyjnych, jutowych worków i wprowadzeniem w ich miejsce pojemników pojawi się problem ich składowania. – Zmianie ulegną również procedury postępowania z podejrzanymi nominałami w bankomatach: dotychczas były one oddawane klientowi, zarządzenie nr 19/2016 wymusza, by te banknoty były zatrzymywane przez urządzenie – dodał wiceszef POFOG.
Zwycięzcy dorocznego rankingu
W tym roku zmienione zostały zasady Krajowego Rankingu „Wyróżniające się banki spółdzielcze”. Do tej pory, zespół miesięcznika „Nowoczesny Bank Spółdzielczy” tworząc go, wykorzystywał dane nadesłane przez te instytucje w przygotowanych przez analityków redakcji ankietach. Teraz, by nie zostać posądzonym o sprzyjanie komukolwiek, a także by nie narazić się na zarzut, że nie zweryfikowano przesłanych danych, postanowił oprzeć się na ocenach dokonanych przez systemy ochrony obu zrzeszeń.
Zmienione zasady wyboru laureatów tegorocznej edycji rankingu oznaczają, że w poszczególnych kategoriach są podwójni zwycięzcy – banki uczestniczące w Spółdzielczym Systemie Ochrony SGB oraz Systemie Ochrony Zrzeszenia BPS. Śmiało można ich określić mianem primus inter pares. Są to instytucje, które wyróżnia zarówno znakomita sytuacja ekonomiczna, jak i zrównoważony, bezpieczny rozwój.
I tak w Spółdzielczym Systemie Ochrony SGB miejsca na podium zdobyli:
- W kategorii powyżej 500 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Rumia Spółdzielczy
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Gnieźnie.
- W kategorii od 200 do 500 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Czarnkowie
Miejsce drugie – Powiatowy Bank Spółdzielczy we Wrześni.
- W kategorii od 100 do 200 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Działdowie z siedzibą w Lidzbarku
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Raszkowie.
- W kategorii do 100 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Skaryszewie
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Grudusku.
W Systemie Ochrony Zrzeszenia BPS na podium znalazły się:
- W kategorii powyżej 500 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Wolbromiu
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Jarosławiu.
- W kategorii od 200 do 500 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Łomazach
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Kamiennej Górze.
- W kategorii od 100 do 200 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Pińczowie
Miejsce drugie – Powiatowy Bank Spółdzielczy w Opolu Lubelskim.
- W kategorii do 100 mln zł sumy bilansowej:
Miejsce pierwsze – Bank Spółdzielczy w Radymnie
Miejsce drugie – Bank Spółdzielczy w Kocku.
