Europejska Rada ds. Płatności wysoko ocenia rozwiązania płatnicze bankowości cyfrowej polskiego sektora finansowego

Robert Lidke: Podczas Walnego Zgromadzenia Europejskiej Rady ds. Płatności (European Payments Council – EPC), które odbyło się 15 czerwca w Brukseli prezentował Pan razem z Włodzimierzem Kicińskim, wiceprezesem ZBP, obecną sytuację polskiego systemu płatniczego. Co konkretnie znalazło się w Panów prezentacji?

Bartłomiej Nocoń: Na początek kilka słów o Europejskiej Radzie ds. Płatności. Jest to ciało decyzyjne i koordynacyjne europejskiego sektora bankowego w zakresie płatności.

Natomiast doroczne Walne Zgromadzenie jest spotkaniem prawie 70 podmiotów, europejskich banków, stowarzyszeń sektora kredytowego oraz współpracujących z Radą podmiotów trzecich. W trakcie danego roku odbywają się dwa takie spotkania, zwyczajowo na koniec pierwszego i drugiego półrocza.

Jednak to wydarzenie w czerwcu br. miało charakter wyjątkowy, bowiem po raz pierwszy od ponad dwóch lat odbyło się w formie stacjonarnej.

Druga wyjątkowość tego spotkania to fakt, że w jego ramach zostaliśmy poproszeni o przedstawienie perspektyw polskiego systemu płatniczego ze szczególnym uwzględnieniem wniosków i doświadczeń z ostatnich lat, w tym z trwającej transformacji cyfrowej w ramach sektora finansowego w Polsce.

Polska jako jedyny kraj została zaproszona do przedstawienia takiej prezentacji podczas Walnego Zgromadzenia EPC. Wynikało to z faktu, że podmioty zrzeszone w EPC były bardzo zainteresowane naszym sposobem działania, zarówno przed pandemią, jak i w jej czasie, a także w okresie inwazji rosyjskiej na Ukrainę.

Chodziło o omówienie najbardziej zasadniczych kwestii dotyczących tego jak my, jako system bankowy, finansowy i jako kraj reagowaliśmy na tę nadzwyczajną, kryzysową sytuację.

W trakcie naszej prezentacji zatytułowanej „Poland: Go digital, go mobile, modern payments approach”, na jej wstępie, pokazaliśmy najważniejsze fakty dotyczące naszego kraju, tak aby przybliżyć słuchaczom wiedzę o tym, jakie miejsce Polska zajmuje pośród innych państw UE.

Mówiliśmy o tym, w jaki sposób Związek Banków Polskich funkcjonuje w polskim ekosystemie finansowym. Pokazaliśmy slajdy dotyczące aspektów ukraińskich i tego, jak polski system finansowy zareagował na tę nadzwyczajną sytuację.

W szczególności koledzy z Unii Europejskiej  dopytywali o  kwestię obrotu gotówkowego w pierwszych dniach po wybuchu wojny w Ukrainie i o współpracę z Narodowym Bankiem Polskim w tym zakresie.

Interesowała ich również rola ZBP w koordynacji działań sektora bankowego w tym czasie, zarządzanie kwestiami kryzysowymi, współpraca z regulatorem, z administracją publiczną, także na poziomie rządowym.

Podkreśliliśmy również istotną kwestię  koordynacji współpracy z polskim ekosystemem płatniczym w ramach Rady ds. Usług Płatniczych oraz Rady Wydawców Kart Bankowych. Opowiedzieliśmy także o koordynacji sankcji nakładanych na Rosję na poziomie Polskiego Komitetu Użytkowników SWIFT.

Mówiliśmy również o działaniach banków w ramach grup: AML, prawnej, cyberbezpieczeństwa, które funkcjonowały i funkcjonują w okresie pandemii i po rozpoczęciu działań wojennych na terenie Ukrainy.

Zwróciliśmy uwagę na doskonałą współpracę na poziomie europejskim, prowadzoną przez ZBP z takimi podmiotami jak: Europejska Federacja Bankowa, Europejska Rada ds. Płatności oraz Europejski Bank Centralny.

Jak ta część prezentacji ZBP została odebrane przez uczestników spotkania?

Uczestnicy spotkania byli pod ogromnym wrażeniem sprawności i szybkości działania samego ZBP, podjęcia szybkich i zdecydowanych kroków przez cały polski sektor bankowy natychmiast po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. W ramach dyskusji mieliśmy okazję przedstawić również rozwiązania dedykowane przez polski sektor bankowy dla przybywających do naszego kraju obywateli Ukrainy.

Podzieliliśmy się statystykami pochodzącymi od Straży Granicznej i Frontexu na temat liczby osób przekraczających granicę naszego kraju, aby uzmysłowić naszym kolegom z EPC skalę problemów z jakimi musieliśmy i nadal musimy się mierzyć w Polsce.

Mówiliśmy szczegółowo o  ofercie polskich banków dla Ukraińców m.in. w kwestii dotyczącej zakładania rachunków bankowych, oferowanych im usług bankowych, o rezygnacji z całości lub części opłat ponoszonych przez uchodźców.

Wspomnieliśmy także o wydanym przez ZBP przewodniku dla Ukraińców poświęconym nie tylko sprawom finansowym oraz o specjalnej stronie zastrzegam.pl w języku ukraińskim, ułatwiającej zastrzeganie kart płatniczych. Wspomnieliśmy także o istotnym wsparciu polskich banków w postaci akcji charytatywnych i pomocowych kierowanych do uchodźców z Ukrainy.

Jednak prezentacja nie dotyczyła tylko działań banków w okresie inwazji Rosji na Ukrainę?

Absolutnie nie. O tym, że będziemy mieć prezentację polskiego sektora bankowego na Walnym Zgromadzeniu EPC wiedzieliśmy kilka miesięcy przed wybuchem wojny w Ukrainie. Zasadnicza część przygotowywanej prezentacji dotyczyła zatem funkcjonowania i stanu zaawansowania oraz innowacyjności polskiego systemu płatniczego i bankowości cyfrowej w Polsce.

W tej części naszego wystąpienia zwróciliśmy uwagę na najważniejsze trendy technologiczne, w oparciu o które rozwija się polski sektor bankowy. Mówiliśmy o poszukiwaniu impulsów do wykorzystywania i dalszego rozwoju technologii w naszym sektorze bankowym, o rosnącym znaczeniu kanałów cyfrowych we wszystkich obszarach relacji z klientami detalicznymi, MSP oraz z klientami korporacyjnymi.

Istotną część naszego wystąpienia poświęciliśmy również zagadnieniom dotyczącym cyberbezpieczeństwa, który to obszar jest obecnie istotnym wyzwaniem dla sektora płatniczego i polskich banków oraz jego klientów

W kolejnych punktach prezentacji zwracaliśmy uwagę słuchaczy na rosnący udział płatności bezgotówkowych w Polsce w myśl idei „cashless and paperless society” oraz mówiliśmy o współpracy banków z sektorem administracji publicznej, o roli i wsparciu technologicznym oraz organizacyjnym banków w realizację rządowych świadczeń o charakterze pomocowym i społecznym, m.in. podawaliśmy przykłady takich np. programów jak: Rodzina 500 +, Dobry Start, jak również programów wsparcia dla obywateli Ukrainy.

W tym kontekście opowiedzieliśmy kolegom z Europy o ogromnym udziale banków w cyfryzacji administracji publicznej, bo szereg pomysłów i rozwiązań pochodzi właśnie z sektora bankowego.

Oczywiście wskazaliśmy na konkretne, nowoczesne rozwiązania, na które stawia polski sektor bankowy, takie jak cloud computing, data science, open banking, AI, automatyzacja i robotyzacja. Posiłkowaliśmy się w tym miejscu case study jednego z liderów polskiej bankowości, dokonującego transformacji cyfrowej ‒ Banku Pekao S.A.

Podkreślaliśmy znaczenie odpowiedniego wsłuchiwania się w głosy klientów i zrozumienia ich oczekiwań w kontekście zmiany postaw i zachowań konsumenckich, przy postępującej cyfryzacji praktycznie wszystkich aspektów życia.

Pokazaliśmy w naszej prezentacji jak polski system płatności funkcjonuje z uwzględnieniem w tym zakresie roli NBP oraz nowoczesnych systemów rozliczeniowych obsługiwanych przez KIR, stanowiących kluczowe miejsce w infrastrukturze systemu płatniczego w Polsce.

Ważną część naszego wystąpienia poświęciliśmy także przedstawieniu przykładu jednej z największych na świecie innowacji w obszarze płatności mobilnych, jaką jest naszym zdaniem polski system płatności BLIK.

Podaliśmy przykłady jak funkcjonują rozwiązania mobilne w naszym kraju, w jakich dziedzinach życia można korzystać z tych rozwiązań.

Czy na podstawie „reakcji sali”, czy też rozmów kuluarowych może Pan powiedzieć, które z pokazywanych polskich rozwiązań czy sposobów działania wzbudziło największe zainteresowanie?

Najwięcej uwagi i pytań dotyczyło naszych inicjatyw pokazujących zdolność polskiego sektora bankowego do wspólnej pracy i niekonkurowania ze sobą poszczególnych banków w obszarach krytycznych.

Podaliśmy wspomniany już przykład BLIKA jako rozwiązania, które w obszarze bankowości mobilnej i płatności mobilnych było wspólną inicjatywą sześciu banków. Potem do tej inicjatywy dołączył Mastercard, co dodatkowo wzmocniło upowszechnianie płatności mobilnych w Polsce.  

Korzystanie z aplikacji mobilnych wśród Polaków jest coraz bardziej popularne. Jesteśmy wśród pięciu krajów, które najszybciej adaptują nowoczesne technologie mobilne w Europie. Tak więc kalkulacja biznesowa przerodziła się we współpracę kilku podmiotów i w solidarne upowszechnianie rozwiązań mobilnych w kraju.

Innym wyróżnikiem polskiego sektora bankowego na tle innych sektorów w Europie jest współpraca banków w szeregu krytycznych obszarów, takich jak cyberbezpieczeństwo czy wdrażanie rozwiązań AML.

Kolejnym przykładem współpracy w dobrze pojętym interesie sektora są działania w ramach Rady Bankowości Elektronicznej, Komitetu Agentów Rozliczeniowych, Rady Wydawców Kart Bankowych czy Forum Technologii Bankowych w ramach ZBP, gdzie wspólnie podejmujemy konkretne inicjatywy w aspekcie standaryzacji, wypracowywania ram, które pozwalają swobodnie poruszać się wszystkim uczestnikom, interesariuszom obecnym na rynku i w systemie płatniczym.

Przywołaliśmy konkretne przykłady wzorowej współpracy uczestników rynku m.in. na podstawie  wypracowania mechanizmów otwartej bankowości czyli wspólnego standardu PolishAPI, a także publikację dokumentacji dla standardu PolishCloud 2.0.

W tym miejscu chciałbym jeszcze wspomnieć o dwóch ciekawych inicjatywach koordynowanych przez Związek Banków Polskich, które mocno interesowały społeczność Europejskiej Rady ds. Płatności (EPC).

Jedna to Polish Cloud Academy, największy edukacyjno-szkoleniowy program w Europie Środkowo-Wschodniej w obszarze cloud computingu dla sektora bankowego. A druga to Digital Banking Academy, program szkoleniowy z obszaru nowoczesnych technologii, przepisów prawa, cyfrowych finansów i aspektów digitalizacyjnych.

Reasumując, nasza prezentacja została bardzo pozytywnie odebrana na forum Walnego Zgromadzenia Europejskiej Rady Płatności w Brukseli i do dzisiaj odbieramy prośby o podzielenie się najlepszymi praktykami z obszaru systemu płatniczego i rozwiązań cyfrowych, które funkcjonują w polskiej bankowości.

To powoduje, że mamy być prawo dumni z dotychczasowego rozwoju systemu bankowego w Polsce i śmiało patrzeć w przyszłość w poszukiwaniu kolejnych impulsów do wzmacniania jego innowacyjności.