EKF: rekomendacje dla rynku kapitałowego

Europejski Kongres Finansowy to najważniejsze w Polsce spotkanie przedstawicieli sektora finansowego z reprezentantami władz, naukowcami, biznesmenami i mediami. Po raz dziewiąty ponad 1500 uczestników debatowało nad najważniejszymi problemami gospodarczymi, finansowymi i politycznych oraz ich wzajemnych powiązaniach.

Brexit, Trump, PSD2, AI i inne „nieszczęścia”

Polityczne zamieszanie wokół rozwodu Wielkiej Brytanii z Unią Europejską, wojna handlowa pomiędzy USA a Chinami, nadszarpnięte zaufanie inwestorów do polskiego rynku kapitałowego, zbliżające i oddalające się widmo recesji wywołały pytania i obawy o przyszłość rynków finansowych i całej gospodarki. Szybkie zmiany technologiczne oraz nowe regulacje takie jak cloud, FinTech, sztuczna inteligencja czy regulacje spod znaku PSD 2 dodają do tradycyjnego modelu bankowości jeszcze więcej niepewności.

Kongres w Sopocie co roku kończy się podsumowaniem dorobku merytorycznego w postaci m.in. Rekomendacji EKF, które już wielokrotnie stawały się inspiracją do wprowadzenia nowych rozwiązań legislacyjnych. Tak było i w tym roku. Poniżej przedstawiane są dwie spośród ośmiu rekomendacji najbardziej istotnych dla rozwoju rynku i gospodarki rekomendacje.

EKF postuluje o wiarygodny rozwój polskiego rynku finansowego/kapitałowego. Zdając sobie sprawę z niedorozwoju rynku kapitałowego w Polsce EKF rekomenduje podjąć trud wypracowania kierunków potrzebnych zmian w całym systemie nadzoru nad rynkiem finansowym.

Ważnym elementem nowego modelu nadzoru powinien być również nowy cel określony w przepisach prawa działania urzędu nadzorczego: „dbałość o rozwój rynku finansowego, w tym rynku kapitałowego”. Organy nadzoru powinny zostać wyposażone w narzędzia (stosowne kompetencje i uprawnienia), aby taki cel realizować. Zbyt wąsko określony dotychczasowy cel działania utrudnia lub uniemożliwia podejmowanie działań np. w warunkach zmian technologicznych.

Obecnie możliwość szybkiego dochodzenia roszczeń przez konsumentów na rynku finansowym jest iluzoryczna. Stąd proponuje się powołanie wyspecjalizowanego Sądu ds. Rynku Finansowego lub wyspecjalizowanych wydziałów w sądach rozpatrujących skomplikowane sprawy z zakresu funkcjonowania podmiotów rynków finansowych.

UE plus ZERO

Regulacje polskiego rynku finansowego podlegają unifikacji, bowiem jesteśmy członkiem Unii Europejskiej. Ustawodawca europejski zwykle pozostawię margines swobody krajom członkowskim w jaki mają wdrażać dyrektywy do prawa lokalnego.

W Polsce zbyt często nakładane są na regulacje unijne dodatkowe przepisy. EKF postuluje wdrożyć zasadę UE + 0, a więc zostawić elastyczność tylko tam, gdzie są potrzebne doregulowania specyficznych ryzyk, nieobjętych w sposób właściwy przepisami UE.

Rekomendacje w sprawie stóp

Europejski Kongres Finansowy przyjął również rekomendację dotycząca działań w zakresie reformy wskaźników stóp procentowych. Zgodnie z rozporządzenie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/1011 BMR dotychczas stosowane indeksy przestaną funkcjonować. Kryzys finansowy 2008/2009 spowodował m.in. utratę zaufania na rynkach finansowych i związany z tym zanik rynku międzybankowego dla transakcji terminowych.

Wycena instrumentów finansowych, w tym większość kredytów mieszkaniowych i korporacyjnych, zaczęła się opierać na cenach ofertowych, a nie transakcyjnych. Stanowi to nie tylko pole do nadużyć finansowych, ale również wypacza mechanizm alokacji kapitału przez system bankowy oraz stwarza zagrożenie dla jego stabilności.

Utrzymywanie takiego stanu rzeczy to zgoda na zaburzenia w gospodarce rynkowej i ignorowanie ryzyka systemowego. Zapewnienie dostosowania stawki WIBOR do wymogów Rozporządzenia BMR w celu wyeliminowania ryzyka systemowego związanego z brakiem możliwości kontynuowania stosowania tej stawki w umowach dotyczących produktów finansowych po 2021 roku.

Aby to osiągnąć należy wypracować konsensus sektorowy i wdrożyć rozwiązania prawne określające zasady przejścia na wskaźniki alternatywne w umowach zawieranych przez banki w Polsce, w szczególności w relacji z konsumentami.

Należy dodać, że pozostałe sześć rekomendacji dotyczących takich zagadnień, jak green finance, cosumer finanace, rozwój technologii IT, czy cyberbezpieczeństwo były również uznane za niezwykle istotne dla rozwoju i przyszłości rynku finansowego w Polsce.