Chorwacja spełnia warunki wejścia do strefy euro, ale nie Polska
Komisja Europejska opublikowała Raport o Konwergencji na rok 2020 r., w którym przedstawia ocenę postępów dotyczących możliwości przyjęcia euro, poczynionych przez państwa członkowskie spoza strefy euro.
Badanie raz na dwa lata
Raport obejmuje siedem państw członkowskich UE, które są prawnie zobowiązane do przyjęcia euro. Są to: Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Węgry, Polska, Rumunia i Szwecja.
Raporty o konwergencji są przygotowane co dwa lata, niezależnie od tego, czy kraj zamierza w bliskim czasie przyjąć euro, czy też nie. Są sporządzone przez Komisję Europejską i stanowią podstawę decyzji Rady Europejskiej, dotyczącej tego, czy państwo członkowskie spełnia warunki przystąpienia do strefy euro.
Przystąpienie do strefy euro jest procesem, w trakcie którego kraj członkowski UE musi spełnić tzw „kryteria z Maastricht”, określone w art. 140 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Kryteria konwergencji obejmują: stabilność cen, stan finansów publicznych, stabilność kursu walutowego i konwergencję długoterminowych stóp procentowych.
Bada się również zgodność ustawodawstwa krajowego z przepisami Unii Gospodarczej i Walutowej.
Polska na tle innych państw
Raport stwierdza, że: Chorwacja i Szwecja spełniają kryterium stabilności cen. Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Węgry, Polska i Szwecja spełniają kryterium finansów publicznych.
Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Węgry, Polska i Szwecja spełniają kryterium długoterminowej stopy procentowej.
Żadne z państw członkowskich nie spełnia kryterium kursu walutowego, ponieważ żadne z nich nie jest członkiem mechanizmu kursów walutowych ERM II.
Przed przystąpieniem do strefy euro kurs waluty krajowej powinien zostać powiązany z euro i może się wahać w granicach, wynegocjowanych pomiędzy rządem kraju członkowskiego, a Komisją Europejską. W tej „poczekalni” kraj, zamierzający przyjąć euro przebywa co najmniej 2 lata.
Problem z prawem krajowym
Ocena kryteriów z Maastricht dotyczy okresu sprzed wybuchu pandemii. Na skutek zamrożenia gospodarek i głębokiej recesji w tym i przyszłym roku pogorszy się stan finansów publicznych i wszystkie oceniane kraje, poza Bułgarią, będą miały deficyt większy niż 3 % PKB, a zatem nie będą w najbliższych latach mogły wejść do strefy euro.
W roku 2019 deficyt finansów publicznych w Polsce, liczony metodą unijną (ESA-2010) wyniósł 0,7 % PKB. Na rok 2020 Komisja Europejska przewiduje deficyt 9,5 % PKB, a w roku 2021 3,8 % PKB. Dług publiczny wzrośnie w Polsce, w tym roku, zdaniem KE, do 58,5%, a w roku przyszłym wyniesie 58,3 %.
Oprócz oceny formalnych warunków przystąpienia do strefy euro w sprawozdaniu stwierdzono, że ustawodawstwo krajowe w każdym państwie członkowskim, z wyjątkiem Chorwacji, nie jest w pełni zgodne z przepisami Unii Gospodarczej i Walutowej.
Komisja zbadała również dodatkowe czynniki, o których mowa w Traktacie, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie trwałości konwergencji.
Analiza wykazała, że państwa członkowskie spoza strefy euro są dość dobrze zintegrowane gospodarczo i finansowo z UE. Niemniej jednak niektóre z nich wykazują słabości makroekonomiczne i / lub stoją przed wyzwaniami związanymi z otoczeniem biznesowym i instytucjonalnym.
