Certyfikat uchroni sprzedawcę i konsumenta
Nowa ustawa o prawach konsumenta stanowi bez wątpienia niemałe wyzwanie dla przedsiębiorców; mają oni czas zaledwie do końca roku, by zapoznać się z nowymi uprawnieniami oraz obowiązkami. Wsparciem dla firm okazać się mogą zamieszczane w internecie poradniki, przygotowywane zarówno przez organizacje konsumenckie jak i kancelarie, specjalizujące się w tej dziedzinie prawa. Niektóre z tych instytucji oferują przedsiębiorcom znacznie więcej niż tylko dostęp do porad prawnych; skorzystanie z niezależnego programu certyfikacyjnego ma zabezpieczyć firmę przez mimowolnym umieszczeniem klauzul abuzywnych w dokumentach.
Przykładem systemu certyfikacji mogą być programy realizowane przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Pod hasłem „Dobry Regulamin” prowadzona jest usługa audytu i doradztwa prawnego dla sklepów internetowych i innych firm działających w branży e-commerce. Program składa się z dwóch poziomów – pierwszy z nich ogranicza się do audytu już istniejącego regulaminu sklepu internetowego i przygotowania nowego, uwzględniającego zalecenia UOKiK. W skład drugiego pakietu wchodzą dodatkowo usługi w zakresie przygotowania innych dokumentów, w tym zapisów niezbędnych z punktu widzenia ustawy o ochronie danych osobowych (między innymi polityki prywatności). Aby wykupić jedną z usług, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy w internecie i załączyć informacje na temat prowadzonej działalności.
Realizacja każdej z wybranych usług składa się z dwóch etapów: w pierwszym przygotowywane są dokumenty, zgodnie z zakresem wskazanym przez zamawiającego. Drugi etap obejmuje roczny okres certyfikacji – w którym mieści się również monitoring prawny, konsultacje oraz dokonywanie ewentualnych zmian w regulaminie, odpowiadających nowym standardom prawnym. Przez cały ten okres sklep internetowy ma prawo do korzystania z certyfikatu nadawanego przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich.
Analogiczny charakter ma program SKP realizowany pod hasłem „Dobra Umowa”, adresowany do większych firm o profilu usługowym: operatorów telekomunikacyjnych, dostawców mediów czy instytucji finansowych. Patronem honorowym programu jest Urząd Komunikacji Elektronicznej. Podobnie jak w programie dla sektora e-commerce, również i tutaj analizie poddawane są wzorce umowne stosowane przez usługodawców. Pozytywna weryfikacja lub uwzględnienie wszystkich zaleceń wynikających z audytu skutkuje przyznaniem certyfikatu „Dobra Umowa” na okres 12 miesięcy.
Niezależnie od organizacji pozarządowych, audyt i certyfikację e-handlu oferują również podmioty o charakterze komercyjnym. Przykładem może być serwis zatytułowany prawokonsumenckie.org, oferujący własne produkty w zakresie analizy treści regulaminów sklepów internetowych(Rzetelny Regulamin) oraz wzorców umownych (Rzetelna Umowa). Również i w tym przypadku właściciel e-sklepu może wybrać jeden spośród czterech poziomów ochrony prawnej. Oferowane są poza tym różnego rodzaju regulaminy o charakterze specjalistycznym – na przykład sprzedaży na aukcjach czy też programów lojalnościowych. Serwis umożliwia również generowanie online dokumentów potrzebnych konsumentom – na przykład zindywidualizowanego wzorca odstąpienia od umowy. Wystarczy na stronie www wypełnić załączony formularz, wpisując dane sprzedawcy, nabywcy i towaru, a system sam generuje formularz zgodny z przepisami.
Na rynku polskim obecne są również ogólnoeuropejskie programy certyfikacji handlu elektronicznego – takie jak np. TrustedShops lub TrustMe. Niektore z takich programów, poza audytem i wsparciem prawnym, oferują również mniej lub bardziej rozbudowane systemy ochrony klienta sklepu. Jeśli sprzedawca nie wywiązuje się z wysyłki zamówionego towaru bądź zwleka z uwzględnieniem reklamacji, klient może liczyć na gwarantowany zwrot pieniędzy ze strony prowadzącego program. Z reguły programy takie umożliwiają również prowadzenie mediacji w przypadkach sporów pomiędzy sprzedawcą a konsumentem.
Źródło: Karol Jerzy Mórawski
