Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Szanowni Państwo!
Nie możemy, niestety, triumfalnie ogłosić zakończenia kryzysu w finansowaniu nieruchomości i w żadnej z branż z nim związanych, choć uczynilibyśmy to z ogromną satysfakcją. Wciąż występuje wiele ograniczeń, pojawiają się negatywne zjawiska i nowe zagrożenia. Nieustannie trzeba monitorować ryzyko i zastanawiać się, jak mu zapobiegać, a przynajmniej zmniejszać..
Kredyty hipoteczne są produktem bankowym, który silnie pobudza koniunkturę gospodarczą i przysparza istotnych korzyści bankom w okresie prosperity oraz najbardziej odczuwa negatywny wpływ kryzysu finansowego. Dlatego istotna jest rola kredytów hipotecznych w finansowaniu procesów gospodarczych.
Włączanie nieruchomości do portfeli inwestycyjnych wydaje się być szczególnie zasadne ze względu na stały wzrost wartości nieruchomości oraz specyficzne cechy, niespotykane wśród innych instrumentów rynku kapitałowego, takie, jak skuteczna ochrona przed inflacją, niskie ryzyko inwestycji, źródło uzyskiwania dochodu bieżącego, zabezpieczenie kapitału, możliwość odmrożenia kapitału, źródło ulg podatkowych, jak również możliwość dywersyfikacji portfela inwestycyjnego dzięki niskiemu skorelowaniu nieruchomości z instrumentami rynku kapitałowego.
Systemy finansowania dla seniorów posiadających własne nieruchomości, znane jako programy Equity Release, oferowane są na rynkach światowych od wielu lat, zarówno przez instytucje rynku finansowego, jak też przez wyspecjalizowane podmioty spoza tego rynku. Wraz z pogłębianiem się zjawiska tzw. ageing society zapotrzebowanie na tego typu produkty stale wzrasta. Programy ERS przestają być wyłączną domeną rynków rozwiniętych, wkraczając na rynki krajów rozwijających się. Artykuł ma na celu wskazanie modeli funkcjonujących w ramach systemów ERS, scharakteryzowanie rynku modelu sprzedażowego ERS w krajach Unii Europejskiej oraz wskazanie perspektyw jego rozwoju w Polsce.
Jest to pierwszy z cyklu kilku artykułów, dotyczących podstaw analizy instrumentów finansowych rynku nieruchomości. W tym cyklu analiza instrumentów finansowych obejmuje dwa główne obszary aktywności podmiotów zajmujących się tymi instrumentami w praktyce (np. inwestujących w te instrumenty).
W okresie obecnego kryzysu warto poznać doświadczenia z rynku amerykańskiego i kanadyjskiego na temat instrumentu wspierającego rozwój budownictwa mieszkaniowego, rynku finansowania oraz zwiększania dostępności mieszkań dla ludności. Ten instrument to ubezpieczenie kredytu hipotecznego. Jego znaczenie jest o tyle ważne, że w wymienionych krajach pozwalał on transferować ryzyko poza sektor bankowy, dzięki czemu banki mogły obejmować swoją akcją kredytową klientów z segmentu, którzy bez odpowiednich gwarancji i ubezpieczeń nie spełnialiby pozytywnych kryteriów kwalifikujących ich do otrzymania kredytu mieszkaniowego. Z punktu widzenia naszego kraju istotne jest, jak te doświadczenia mogą wpłynąć na rozwój rynku kredytów mieszkaniowych, a zwłaszcza na rozwój ubezpieczeń kredytów hipotecznych w Polsce.
Możemy powiedzieć, że mieliśmy szczęście. Gdyby nie spektakularny upadek Lehman Brothers we wrześniu 2008 roku, to pewnie jeszcze przez co najmniej kilka, jeśli nie kilkanaście miesięcy, z przymrużeniem oka przyglądalibyśmy się hipotecznemu kryzysowi „na Zachodzie” i kontynuowali dziwny wyścig na polskim rynku mieszkaniowym.
W licznie wydawanych publikacjach oraz artykułach można spotkać różnego typu analizy dotyczące jakości życia mieszkańców. Pojęcie to jest bardzo szerokie, różnie rozumiane i trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Na pewno na jakość życia wpływa zamożność mieszkańców, wolna przestrzeń, w tym mieszkalna, jakość infrastruktury technicznej i społecznej czy jakość środowiska przyrodniczego.
Sektor deweloperski znajduje się obecnie w sytuacji bezprecedensowej. Cała branża stoi przed wyborem całkowitej zmiany modelu działania i finansowania działalności lub też dramatycznym zmniejszeniem liczby budowanych mieszkań. Kryzys finansowy i gospodarczy fundamentalnie zmienił perspektywę rozwoju branży deweloperskiej i zmusza przedsiębiorstwa w tym sektorze gospodarski do przemyślenia, w jaki sposób mogą funkcjonować i rozwijać się w nowej sytuacji. Nic w najbliższej przyszłości nie będzie przypominać ostatnich lat. Ale zacznijmy od początku…
Sektor spółek budowlanych i inżynieryjnych GPW, pomimo pogarszających się warunków makroekonomicznych, nadal podtrzymuje czołową pozycję na polskim rynku kapitałowym. Uśredniona marża operacyjna na koniec 2008 r. sięgnęła 5,8 proc., zaś po I kw. 2009 r. przekroczyła 6 proc. Branża budowlana jest jedną z niewielu na GPW, które nadal zwiększają zyski, aczkolwiek od szczytu w połowie 2007 r. nie przekłada się to już wprost na rentowność netto.
Rozwój inwestycji nieruchomościowych jest wypadkową szeregu uwarunkowań, głównie ekonomicznych, prawnych, finansowych, instytucjonalnych, a nawet politycznych. Uwarunkowania te tworzą otoczenie wyznaczające klimat inwestycyjny w danym kraju i poszczególnych jego regionach, determinowany przez czynniki występujące po stronie podaży i popytu.
Zadłużenie gospodarstw domowych w kwietniu 2009 roku wyniosło (wg NBP) 392 mld złotych, co w stosunku do początku 2008 roku oznacza imponujący wzrost o 52 proc., z czego zadłużenie nominowane w złotych wyniosło 234 mld (wzrost o 27 proc.), zaś w walutach równowartość 158 mld PLN (wzrost o 116 proc., a po wyeliminowaniu skutków osłabienia złotego wobec franka szwajcarskiego – o 77 proc.).
Rozmowa z Cezarym Grabarczykiem, Ministrem Infrastruktury
I DZIEŃ
SESJA OTWIERAJĄCA
Aktywność Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich w I półroczu 2009 r. koncentrowała na działaniach mających na celu zwiększenie dostępności usług bankowych dla ludności oraz wypracowanie propozycji stabilizacji rynku finansowania nieruchomości w sytuacji, gdy z USA napływały sygnały o problemach w spłacie mieszkaniowych kredytów hipotecznych.
PODSUMOWANIE KONGRESU
II Kongres zorganizowany był przez Gdańską Akademię Bankową wraz z Polskim Związkiem Firm Deweloperskich oraz Związkiem Banków Polskich.