Bankowość spółdzielcza: Asymetria regulacyjna: nie tylko prawo konsumenckie

Karol Jerzy Mórawski

Efekty takiej polityki legislacyjnej zauważalne są zwłasz­cza w przypadku przepisów regulujących zasady do­chodzenia należności pieniężnych. – Mamy do czy­nienia z konsekwentnym pogłębianiem asymetrii między wie­rzycielem a dłużnikiem – podkreślił podczas tegorocznego Forum Liderów Banków Spółdzielczych mec. Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich. Potwierdzeniem tej tezy są doświadczenia minionych kilkunastu miesięcy.

Wycofując zakwestionowany przez Trybunał Konsty­tucyjny bankowy tytuł egzekucyjny, parlamentarzyści nie uwzględnili sugestii zawartej w orzeczeniu, iż finansowanie kredytów z pieniędzy deponentów uzasadnia uproszczenie dochodzenia wierzytelności z tytułu umów kredytowych. Również oczekiwana od dłuższego czasu zmiana ustawy o komornikach sądowych i egzekucji ograniczy możli­wość działania egzekutorów, choćby poprzez niedopusz­czenie asesorów komorniczych do czynności terenowych czy wykluczenie spod zajęcia przedmiotów niebędących własnością dłużnika, i to bez wskazania klarownych zasad weryfikacji ich przynależności. Sprawnemu dochodzeniu roszczeń nie posłuży również inicjatywa resortu sprawiedli­wości zakładająca skrócenie okresów przedawnienia, przy jednoczesnym wyeliminowaniu możliwości dochodzenia roszczeń przedawnionych na drodze sądowej. Zdaniem wi­ceprezesa ZBP dzieje się tak z uwagi na fałszywe przekona­nie, jakoby kredytobiorcy co do zasady popadali w finan­sowe tarapaty z przyczyn niezawinionych, zaś dochodzenie należności stanowiło dla nich dodatkową krzywdę.

Niedźwiedzia przysługa ministra sprawiedliwości

W opisany powyżej schemat wpisuje się obowiązujące od 2 sierpnia br. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika pro­wadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji. Ana­logiczne przepisy obowiązywały już od przeszło pół wieku, jednak lista składników mienia podlegających ochronie była nieporównanie krótsza. – Chodziło o to, by rolnicy dys­ponowali niezbędnym do funkcjonowania minimum nieza­leżnie od toczących się postępowań egzekucyjnych – przypo­mniał wiceprezes ZBP.

Nowa lista wyłączeń poza owo minimum dalece wykracza. – Rozporządzenie uwzględnia między innymi nieruchomości gruntowe i budynkowe służące do produkcji rolnej, pomieszczenia magazynowe, składowe, przechowal­nie, tunele, szklarnie i temu podobne – zauważył Jerzy Bańka. Na liście wyłączeń znalazły się również całe stada zwierząt hodowlanych, kombajny i inne kosztowne ma­szyny oraz urządzenia „niezbędne do uprawy, pielęgnacji, zbioru i transportu ziemiopłodów„. Owo wyłączenie do­tyczy również składników mienia objętych na wniosek rolnika ograniczonym prawem rzeczowym, czyli hipo­teką lub zastawem rejestrowym, co de facto wyklucza możliwość dysponowania tym mieniem jako przedmio­tem zabezpieczenia.

W dążeniu do ochrony gospodarstw rolnych przed windykacją resort sprawiedliwości zdecydował się również poświęcić fundamentalną w demokratycznym państwie prawnym zasadę lex retro non agit. – Rozporządzenie sta­nowi, że nowe regulacje stosuje się do egzekucji z zabezpieczeń ustanowionych przed datą ...