Bankowość i Finanse | Stopy Procentowe | Jaka jest bezpieczna granica dla kredytobiorców?

Styczeń 2015 r. przyniósł gwałtowną aprecjację franka szwajcarskiego względem złotówki, co wpłynęło na istotną podwyżkę rat kredytów denominowanych lub indeksowanych do szwajcarskiej waluty. Obecne podwyżki stóp NBP skutkują wzrostem rat kredytów hipotecznych zaciągniętych w złotych, choć oczywiście skala zjawiska jest nieporównywalna. W mediach spotkać można przykładowe wyliczenia, jak decyzje RPP mogą kształtować wysokość comiesięcznego zobowiązania z tytułu kredytu. Przy prognozowanej stopie lombardowej 4-4,5%, dla kredytu w wysokości 300 tys. zł i zaciągniętego na 25 lat rata mogłaby zwiększyć się o ponad 800 zł.

Warto jednak przypomnieć, iż duża część umów kredytowych była zawierana w czasie, kiedy podstawowe stopy NBP były stosunkowo wysokie. Skoro wtedy wychodzono z założenia, że kredytobiorca jest w stanie obsługiwać takie zobowiązanie, to również obecnie powinien nie mieć z tym problemu, zwłaszcza iż wielu posiadaczy kredytów przez ten czas awansowało lub zyskało inne, korzystniejsze źródło utrzymania. Problem mogą mieć osoby, które zawierały umowy kredytowe w okresie, kiedy stopa NBP była na poziomie 0,1%, a one zdecydowały się wykorzystać maksymalną zdolność kredytową. Takich kredytów nie jest jednak dużo. Środowisko bankowe mogą niepokoić kredyty konsumpcyjne, przy których rata w krótkim czasie mogłaby wzrosnąć nawet o 100%. Zapytaliśmy zatem, czy może to znacząco wpłynąć na jakość portfeli kredytowych banków i jaki poziom stóp procentowych NBP byłby jeszcze „bezpieczny” dla ich kredytobiorców?

Biuro Informacji Kredytowej

W ostatnich dniach stycznia dr Mariusz Cholewa, prezes zarządu BIK, odpowiadając na pytanie, czy po kolejnych decyzjach RPP podnoszących wysokość stóp procentowych pojawiły się pierwsze sygnały zmian w liczbie kredytów spłacanych z opóźnieniem: 30, 60 i 90 dni, co mogłoby świadczyć o zaczynających się kłopotach kredytobiorców ze spłatą kolejnych rat, stwierdził, że BIK na razie nie odnotował takiego zjawiska. Na bieżąco obserwowane są dane dotyczące opóźnień w spłatach, żeby uzyskać możliwie wczesny sygnał dotyczący pogorszenia się spłacalności. Również indeksy jakości kredytów nie pokazują, żeby działo się coś niepokojącego.

Prezes BIK przyznał jednak, że sytuacja makroekonomiczna na pewno w jakiś negatywny sposób odbije się na spłacalności kredytów, będzie to jednak efekt odroczony w czasie. Martwi go, że obecnie klienci banków i firm pożyczkowych biorą kredyty na wyższe kwoty i żeby ich spłatę udźwignąć, rozkładają raty na dłuższy okres. Zazwyczaj takie długoterminowe i niezabezpieczone kredyty gotówkowe były gorszej jakości, ale zgodnie z danymi BIK, w ostatnich miesiącach i kwartałach znacząco się to zmieniło i szkodliwość takich produktów maleje. Również firmy pożyczkowe starają się koncentrować na „lepszych” klientach.

W przypadku kredytów mieszkaniowych zdecydowana większość kredytobiorców ma tylko jedno takie zobowiązanie, co wiąże się z lepszą statystycznie spłacalnością, a ponad połowa z&...