Bankowość i Finanse | Kredyty, stopy procentowe | Wywiad | Potrzeba nam mądrego i stałego dialogu

Naszą rozmowę chciałbym zacząć od inflacji i jej oddziaływania na rynek kredytowy. Jak powinien kształtować się poziom stóp procentowych przy obecnych jej wskaźnikach?

– Walka o to, by inflacja nie osiągnęła poziomu, po przekroczeniu którego po prostu będzie trudna do opanowania, a jej zwalczenie będzie musiało prowadzić przez głęboką recesję, spadek PKB, a co za tym idzie kłopoty, zarówno gospodarcze, jak i społeczne, jest zadaniem państwa, w szczególności Narodowego Banku Polskiego i rządu, ale także wszystkich odpowiedzialnych sił politycznych oraz przedstawicieli gospodarki. Dziś dodatkowo trzeba pamiętać, że żyjemy w szczególnych okolicznościach. Jesteśmy w pewnym stopniu krajem frontowym. Tuż za naszymi granicami toczy się wojna, będzie ona stymulować inflację ze względu na wydatki, które nie mogą być skonsumowane po stronie popytowej, ale również zaburzenia i szoki wynikające z podwyższonego poziomu ryzyka i obniżonego zaufania do działań gospodarczych w tej części świata.

Jednym z istotniejszych instrumentów przeciwdziałania inflacji są stopy procentowe banku centralnego. One muszą być adekwatne do zachowań obywateli i przedsiębiorców, podejmowanych pod wpływem zmiany stóp. Ponieważ decyzje Rady Polityki Pieniężnej przekładają się na zmiany tych zachowań z pewnym opóźnieniem, niezbędne jest wnikliwe monitorowanie owych konsekwencji, ale również interwencje o charakterze słownym, zarówno samej RPP, rządu, jak też i przedsiębiorców. Potrzeba mądrego, ustawicznego dialogu ze społeczeństwem i wiarygodnego kształtowania oczekiwań inflacyjnych.

Czy sektor bankowy może być partnerem w łagodzeniu skutków inflacji?

– Sektor bankowy jest naturalnym partnerem w realizacji polityki gospodarczej, a więc monetarnej i fiskalnej państwa. Bez względu na swój charakter, czy są one podmiotami prywatnymi, państwowymi, czy jednostkami specjalnymi, banki mają kluczowy udział zarówno w realizacji przedsięwzięć rozwojowych, jak i programów związanych z zapobieganiem niepożądanym zjawiskom. Za pośrednictwem sektora bankowego dokonywana jest ogromna część przepływów finansowych, istnieją zatem odpowiednie możliwości i środki sterowania nimi, czy to przez stopy procentowe NBP, specjalne systemy poręczeniowo-gwarancyjne, umożliwiające choćby zwiększone kredytowanie małych i średnich przedsiębiorstw czy podmiotów w sytuacjach podwyższonej niepewności albo też poprzez prowadzenie działań modernizacyjnych i restrukturyzacyjnych, jeżeli jest to uzasadnione sytuacją poszczególnych przedsiębiorstw bądź całych branż.

Patrząc historycznie na rynek mieszkaniowy i powiązany z nim segment kredytów hipotecznych, należałoby postawić pytanie, na jakich etapach i w których momentach regulator powinien ingerować w ten obszar?

– Potrzeba po pierwsze wypracować wieloletnią strategię rozwiązywania problemów mieszkaniowych w naszym kraju, mającą charakter specjalnej umowy społecznej. Mieszkania są dobrem bardzo ważnym ze względów społecznych i gospodarczych, jest to z reguły najdroższy składnik majątku gospodarstwa domowego, ale zarazem taki, który jest eksploatowany przez wiele lat i wymaga częstego serwisowania. W społeczeństwach, w szczególności na dorobku, nakłady na budowę i utrzymanie mieszkania są bardzo poważną częścią budżetów gospodarstw domowych. Rozwiązanie problemów mieszkaniowych samodzielnie przez gospodarstwa domowe jest możliwe dla części obywateli. Dla wielu musi się wiązać z pewnymi, specyficznymi formami wsparcia ze strony państwa. Owo wsparcie może mieć charakter premiowania za systematyczne oszczędzanie na cele mieszkaniowe, może polegać na stosowaniu specjalnych ulg podatkowych czy wreszcie na tym, iż osoby dysponujące większymi zasobami finansowymi będą zachęcane do budowy mieszkań bodźcami natury ekonomicznej oraz stabilnymi rozwiązaniami prawnymi. Takie lokale na wynajem mogą być sposobem na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych uboższych obywateli bez konieczności nabywania pełnej własności nieruchomości, czego oczywiście nie należy wykluczać w dalszej perspektywie. Musimy mieć świadomość, że wielu obywateli nie stać na budowę własnych mieszkań lub nie chcą być właścicielami ze względu na ewentualność zmiany miejsca pracy.

Analizując obecne realia gospodarcze, które z miesiąca na miesiąc podlegają dynamicznym zmianom, czy możemy dostrzec na horyzoncie problemy dla rynku kredytów hipotecznych, czy też sektor jest przygotowany na różne skrajne zjawiska?

– Sektor bankowy od wielu lat prowadzi wspólne prace badawcze w tej materii, każdego roku organizujemy też kilka wydarzeń poświęconych finansowaniu mieszkalnictwa. Równolegle, każdy z banków z grupy największych podmiotów na polskim rynku ...