Banki: Stała stopa procentowa gwarancją stabilności

Przemysław Bryła

Rozwiązaniem eliminującym do poziomu minimum wymienione wyżej ryzyko jest stosowanie stałej stopy procentowej – zarówno w działalności depozytowej, jak również kredytowej. Mimo iż zmienna stopa procentowa uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie, to jednakże naraża jedną ze stron transakcji na zmienność jej warunków, co powoduje straty dla tej strony (naraża na niekorzystne zmiany warunków umowy). Natomiast w przypadku stałej stopy procentowej obie strony transakcji, a więc biorca usługi bankowej oraz bank, unikają ryzyka zmienności warunków zawartej umowy, akceptując przewidywane przychody bądź koszty. Kwestia pewności przyszłych kosztów bądź zysków jest kluczowa z racji podejmowania racjonalnych i zgodnych z zasadami ekonomii decyzji.

Zastosowanie stałej stopy procentowej w usługach depozytowych

Usługi depozytowe są fundamentem działalności bankowej, gdyż na nich opiera się kluczowa i najbardziej dochodowa dziedzina bankowości, a więc działalność kredytowo-pożyczkowa. W Polsce tylko banki są uprawnione do przyjmowania i zarządzania depozytami1. Depozyty bankowe mają charakter zwrotny, stąd rolą banków jest zarządzanie nimi w sposób bezpieczny i zarazem efektywny. Większość posiadaczy wolnych środków preferuje niskie ryzyko utraty swych oszczędności, akceptując niewielką rentowność (zgodnie z ekonomią niskiemu ryzyku towarzyszy mały zysk), co prezentuje rysunek 1.

Badania dotyczące stałej stopy procentowej usług depozytowych

Dowodem na zmienność stóp procentowych jest chociażby WIBID, czyli uśredniona cena, po jakiej banki chętnie przyjmą depozyt od innego banku – wahania tej stopy prezentuje rysunek 2.

Prawa ekonomii głoszą, iż inwestycje wypierają oszczędności, a oszczędności wypierają konsumpcję. Jednakże w sytuacji zwolnionego tempa wzrostu oszczędzanie gospodarstw domowych zapewniłoby środki na inwestycje, które byłyby konsumowane przez deponentów w niedalekiej przyszłości (po zrealizowaniu projektów inwestycyjnych), którzy posiadaliby zwiększone środki na konsumpcje (depozyty plus odsetki).